Plezier in je werk - Hoofdinhoud

De afgelopen week kwam het boekje uit dat ik samen met pater Anselm Grün heb geschreven bij gelegenheid van 100 jaar CNV. Het heeft de titel ‘plezier in je werk’ meegekregen.

Werk is meer dan geld verdienen, veel meer. Juist op ons werk worden we aangesproken op onze talenten. Daar nemen wij verantwoordelijkheid voor de ander. De verpleegkundig voor de patiënt, de docent voor de leerling, de ondernemer voor het werk, de politieman of -vrouw voor de veiligheid van anderen.

De huidige management- en bestuursfilosofieën zijn vooral gebaseerd op een eenzijdig economisch sturing, waarbij effectiviteit centraal staat. Protocollen en procedures sturen het werk. Daar zijn mensen op af te rekenen. Verantwoordelijkheid is daarmee weggeorganiseerd uit de samenleving. Precies het omgekeerde van wat we willen bereiken gebeurd. Het is vooral iets waar links oriënteerde politici nog steeds last van hebben: management bij speech. De maakbaarheid van de samenleving is nog steeds niet losgelaten. Olaf Palme zei het in 1970 al: politiek is een kwestie van willen. Sommige politici erkennen het wegvallen van deze verantwoordelijkheid nog wel en roepen dan snel dat ze het terug willen leggen in de samenleving. Echter het is dan gedelegeerde verantwoordelijkheid, ook dit doet geen recht aan de relatie die de verpleegkundige aangaat met de patiënt. Hij of zij moet op basis van zijn of haar ervaring, kennis ter plekke kunnen uitmaken wat goed voor deze mens is, hier en nu. Daar waar mensen die verantwoordelijkheid kunnen nemen, ontstaat vertrouwen. Het cement van de samenleving. Het is het geloven in het zelflerende en zelforganiserende vermogen van mensen. Juist in een individualiserende maatschappij biedt deze verantwoordelijkheid de basis voor een gedragen samenleving en geeft het mensen de mogelijkheid te groeien in het werk en daaraan plezier te beleven. Zo ontstaat een samenleving die van onderop wordt opgebouwd. Subsidiariteit zoals het katholiek sociaal denken dit zo goed heeft verwoord.

Voor mij is dit de basis van goede politiek. Voorbij aan de valkuil van het voluntarisme. Dus zoals Jan Peter dit weekend zei: het tijd voor een ideologische campagne.