Brief minister over incident in PI 'De Marwei' - Justitiële Inrichtingen - Hoofdinhoud

Deze brief is onder nr. 114 toegevoegd aan dossier 24587 - Justitiële Inrichtingen.

Officiële titel	Justitiële Inrichtingen; Brief minister over incident in PI 'De Marwei'
Document­datum	15-11-2004
Publicatie­datum	12-03-2009
Nummer	KST81618
Kenmerk	24587, nr. 114
Van	Justitie (JUS)
Originele document in PDF

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Vergaderjaar 2004–2005

24 587

Justitiële Inrichtingen

Nr. 114

BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 15 november 2004

• 1. 

  Inleiding

Bijbrief van 5 oktober 2004 zond ik u ter vertrouwelijke kennisneming het rapport van de Arbeidsinspectie over het incident in de penitentiaire inrichting «De Marwei» (hierna De Marwei) op 29 januari 2003. U verzocht om mijn beleidsconclusies op dit rapport bij brief van 14 oktober 2004 (kenmerk JUST-60-04). Hierbijgeef ik u mijn reactie op de bevindingen in het rapport. Vanwege het vertrouwelijke karakter van het rapport, formuleer ik mijn reactie voornamelijk in termen van algemene beleidsconclusies, die naar mijn mening wel duidelijk aangeven langs welke wegen ik de veiligheid binnen de penitentiaire inrichtingen verder wil vergroten.

• 2. 

  Algemeen

Op 29 januari 2003 is in De Marwei een crea-consulente om het leven gebracht door een ernstig gestoorde gedetineerde. Het incident vond plaats op een zogeheten Beveiligde Individuele Begeleidings Afdeling (BIBA) waar met name introverte gedetineerden met een persoonlijkheidsstoornis zijn opgesloten. BIBA’s zijn onderdeel van een getrapt zorgsysteem, waarbijeen BIBA een hoog niveau van zorg en beveiliging heeft. In het gevangeniswezen (GW) is dit de eerste keer dat een personeelslid op deze wijze om het leven is gekomen.

Naar aanleiding van het incident hebben de volgende organisaties een onderzoek uitgevoerd: de Arbeidsinspectie, de Rijksrecherche, de Inspectie Gezondheidszorg en de PI Noord, locatie de Marwei zelf. Deze onderzoeken hadden alleen betrekking op De Marwei.

Hieronder worden de belangrijkste acties beschreven die momenteel door de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) worden uitgevoerd op het gebied veiligheid. Een groot aantal van deze acties was al in voorbereiding voordat het incident plaatsvond, bijvoorbeeld acties gericht op integrale

personele veiligheid. Een directe reactie op het incident bijDe Marwei is het geformuleerde beleid voor niet-executief personeel en de acties genoemd onder 4.

• 3. 

  Landelijke acties

Integrale personele veiligheid is in 2004 en 2005 een speerpunt van DJI. Onder deze noemer is een aantal acties gestart. De belangrijkste acties worden hieronder genoemd.

Er is een intentieverklaring in het kader van het arbeidsconvenant 2e tranche afgesloten tussen DJI, het ministerie van SZW en de vakorganisaties. De beschikbare kennis op het gebied van personele veiligheid is geïnventariseerd, witte vlekken zijn in beeld gebracht en er wordt nu gezocht naar passende maatregelen om de veiligheid van personeel verder te verhogen. Deze maatregelen worden ingevoerd in de periode van 2005–2007.

De actualiteit van de Risico-Inventarisatie en Evalutie (RI&E), onderdeel uitmakend van het arbeidsomstandighedenbeleid bijpenitentiaire inrichtingen, is geïnventariseerd. Onderdeel van de RI&E zijn bijvoorbeeld welbevindingsonderzoeken, calamiteitenplannen en het oefenen hiervan. Inrichtingen dienen dit jaar een plan van aanpak op te stellen om onvolkomenheden te repareren. Het actueel houden en repareren is vervolgens een continue proces.

Er wordt op dit moment onder al het personeel van het gevangeniswezen een welbevindingsonderzoek uitgevoerd, met daarbijbijzondere aandacht voor agressie, geweld en het veiligheidsgevoel. Onderdeel hiervan is ook een inventarisatie van incidenten en de daaraan gekoppelde consequenties in relatie tot verzuim, stress en angstgevoelens. De circulaire «veiligheid personeel» is in september 2003 herzien. De eisen aan de fitheid en weerbaarheid van het personeel zijn hierin aangescherpt. Deze eisen zullen nu jaarlijks worden getoetst en gekoppeld aan de functioneringsgesprekken.

Analoog aan de hiervoor genoemde circulaire is er dit jaar beleid ontwikkeld waarin eisen worden gesteld aan de weerbaarheid van niet-executief personeel. Bijniet-executieven moet onder andere worden gedacht aan de opleidingsfunctionaris, de geestelijke verzorger of de kapper. Veel aandacht is hierbijvoor fysieke weerbaarheid en bewustwording voor gevaarlijke situaties in het gevangeniswezen. Dit beleid wordt in 2005 in uitvoering gebracht.

De afgelopen jaren is een audit op het gebied van beveiliging ontwikkeld. Deze audit wordt in 2004 en 2005 ingezet om de actualiteit van de beveiliging van de inrichtingen te inventariseren. De audit zal afgenomen worden bijdie inrichtingen waar – gezien de aard van de doelgroep – de grootste risico’s worden verwacht. Voorzover de resultaten daar aanleiding toe geven, zullen aanvullende maatregelen worden getroffen. Er wordt in 2005 een landelijke DJI-veiligheidsvisie opgesteld (met aandacht voor zowel zorg- als beveiligingsaspecten), waarin ook de samenhang tussen het centrale beleid en het beleid per inrichting expliciet wordt gemaakt.

• 4. 

  Maatregelen De Marwei

De Marwei heeft aan de gestelde eisen van de arbeidsinspectie, de inspectie gezondheidszorg en de aanbevelingen uit de interne evaluatie voldaan.

Op 1 september 2004 moest zijn voldaan aan de eisen van de Arbeidsinspectie. Na controle later in september bleken er geen aanmerkingen meer te zijn op de realisatie van door de inspectie gestelde eisen. Wel wordt er nog gesproken over de wens van de inspectie om lichte verbale agressie te registreren. Ook heeft de inrichting voldaan aan het verzoek

van de Inspectie op de Gezondheidszorg (IGZ) om een plan van aanpak op te stellen voor kwaliteitsverbetering van de zorg. Centraal staan de acties gericht op verbetering van de toegankelijkheid van, bevoegdheid tot en wijze van gebruik van informatie. Ook deze acties zijn in gang gezet.

Daarnaast hebben de BIBA’s in De Marwei en Scheveningen direct na het incident aanvullende maatregelen getroffen om agressie en geweld te voorkomen en in een vroegtijdig stadium te signaleren. Ook het onderling informeren en adequaat reageren maken hier deel van uit. Tot slot is de PI Noord onlangs gestart met het ontwikkelen van een veiligheidsplan dat als doel heeft om de bestaande gedragscode en werk-protocollen meer te integreren in de bedrijfscultuur. Elk team (PIW’ers, onderwijs etc.) zal aan dit plan een actieve bijdrage leveren.

• 5. 

  Besluit

Binnen het gevangeniswezen staat de veiligheid van het personeel altijd voorop. Al het mogelijke wordt in het werk gesteld om incidenten, zoals in De Marwei heeft plaatsgevonden, te voorkómen. Toch moet worden bedacht dat er altijd risico’s verbonden blijven aan het opsluiten van (ernstig gestoorde) gedetineerden. Voortdurende waakzaamheid is daarom geboden.

Ik vertrouw erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

De Minister van Justitie, J. P. H. Donner