Mr. Th.C. (Thom) de Graaf - Hoofdinhoud

Thom de Graaf (1957) is sinds 1 november 2018 vicepresident van de Raad van State i. Daarvoor was hij van 7 juni 2011 tot 20 september 2018 Eerste Kamerlid voor D66. Van juni 2015 tot juni 2018 was hij tevens fractievoorzitter. In 2007-2012 was hij burgemeester van Nijmegen en van 1 februari 2012 tot 26 september 2018 was hij voorzitter van de Vereniging Hogescholen. De heer De Graaf werd op jonge leeftijd gemeenteraadslid in Leiden en was daarnaast topambtenaar op Binnenlandse Zaken. In 1994 werd hij Tweede Kamerlid. Hij was lid van de enquêtecommissie IRT. In 1997 volgde hij Wolffensperger i op als fractievoorzitter en hij leidde de D66-fractie tijdens paars II i en Balkenende I i, maar stapte na de verkiezingsnederlaag van 2003 op. Keerde in het kabinet-Balkenende II i terug als vicepremier en minister voor Bestuurlijke vernieuwing. Zag in 2005 zijn voorstel voor de gekozen burgemeester stranden in de Senaat en trad toen af.

D66
functie(s) in de periode 1994-heden: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK, minister, viceminister-president, vicepresident Raad van State, politiek leider

• - 

  D'66 (Democraten 1966), van 1977 tot 15 juni 1985 (partijnaam gewijzigd)
• - 

  D66 (Democraten 66)

• - 

  assistent en parttime onderzoeksmedewerker CPG (Centrum voor Parlementaire Geschiedenis), Katholieke Universiteit Nijmegen, van 1978 tot 1981
• - 

  wetenschappelijk medewerker staatsrecht, faculteit der rechtsgeleerdheid, Katholieke Universiteit Nijmegen, van 1981 tot 1985
• - 

  ambtenaar ministerie van Binnenlandse Zaken, van 1985 tot 1989
• - 

  hoofd hoofdafdeling politiebeleid en juridische Zaken, ministerie van Binnenlandse Zaken, van 1989 tot 1991
• - 

  lid gemeenteraad van Leiden, van 1 mei 1990 tot 12 april 1994
• - 

  plaatsvervangend directeur, directie Politie, ministerie van Binnenlandse Zaken, van 1991 tot mei 1994
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 mei 1994 tot 27 mei 2003
• - 

  fractievoorzitter D66 Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 21 november 1997 tot 6 mei 1998
• - 

  fractievoorzitter D66 Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 14 mei 1998 tot 22 januari 2003
• - 

  minister zonder portefeuille (minister voor Bestuurlijke vernieuwing en Koninkrijksrelaties), tevens viceminister-president, van 27 mei 2003 tot 23 maart 2005
• - 

  adviseur bij PricewaterhouseCoopers, van 2006 tot januari 2007 (drie dagen per week)
• - 

  burgemeester van Nijmegen, van 8 januari 2007 tot 1 februari 2012
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 7 juni 2011 tot 20 september 2018
• - 

  voorzitter Vereniging Hogescholen, van 1 februari 2012 tot 26 september 2018 (voorheen HBO-raad, belangen- en werkgeversvereniging van hogescholen in Nederland)
• - 

  fractievoorzitter D66 Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 9 juni 2015 tot 26 juni 2018
• - 

  vicevoorzitter Raad van State, vanaf 1 november 2018 (beëdigd 29 oktober 2018)

• - 

  Hield zich als minister behalve met staatkundige vernieuwing (kiesstelsel, referendum, dualisering, gekozen burgemeester, Grondwet) en Koninkrijksrelaties ook bezig met grotestedenbeleid en kwaliteit van de Rijksdienst

• - 

  erelid D66, vanaf 21 mei 2005

• - 

  voorzitter D'66 afdeling Nijmegen, van 1979 tot 1982
• - 

  lid/vicevoorzitter adviesraad D66, van 1982 tot 1985
• - 

  lid Rapportagecommissie D'66, van 1983 tot 1986
• - 

  secretaris dagelijks bestuur/hoofdbestuur D66, van 1986 tot 1990
• - 

  lid commissie GPO (Gemeentelijk en Provinciaal Overleg), van 1987 tot 1990
• - 

  voorzitter commissie toekomstverkenning 2001, van 1988 tot 1989
• - 

  fractiesecretaris D66 Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 25 augustus 1994 tot 21 november 1997
• - 

  lid bestuur Opleidingscentrum D66, omstreeks juli 1997 tot 27 mei 2003
• - 

  voorzitter Stichting fractieassistentie D66, van 21 november 1997 tot 22 januari 2003
• - 

  politiek leider D66, van 14 mei 1998 tot 22 januari 2003

• - 

  lijsttrekker D66 Tweede Kamerverkiezingen 2002, van 17 november 2001 tot 15 mei 2002
• - 

  lijsttrekker D66 Tweede Kamerverkiezingen 2003, van 16 november 2002 tot 22 januari 2003
• - 

  lijsttrekker D66 Eerste Kamerverkiezingen 2015

• - 

  voorzitter Stichting Nationale Herdenking 15 augustus 1945, vanaf 1 oktober 2020
• - 

  lid Raad van Advies Carnegie Stichting, vanaf 2020
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht stichting Nederlands Openlucht Museum, vanaf maart 2021

• - 

  voorzitter Commissie Nationaal Plan Toekomst Onderwijswetenschappen, van 1 november 2009 tot 15 februari 2011
• - 

  voorzitter jury Anne Vondelingprijs voor politieke journalistiek, van 2010 tot 1 juli 2013
• - 

  beoogd Regioburgemeester Oost-Nederland in verband met nationale politie, van 1 mei 2011 tot 1 februari 2012
• - 

  lid Raad van Toezicht NSOB (Nederlandse School voor Openbaar Bestuur), vanaf september 2011
• - 

  lid Raad van Advies adviesbureau "Verdonck, Klooster & Associates"
• - 

  lid bestuur Neth-ER (Netherlands house for Education and Research), van 2012 tot 26 september 2018
• - 

  lid bestuur Nationaal regieorgaan praktijkgericht onderzoek SIA, deel uitmakend van NWO, van 2012 tot 26 september 2018
• - 

  lid bestuur Stichting Innovatie Alliantie, van 2012 tot 2013
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht Stichting Waarborgfonds HBO, van 2012 tot 1 november 2014
• - 

  lid bestuur Stichting van het Onderwijs, van 2012 tot 26 september 2018
• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen "Witte Kruis, mobiele zorgverlening", van 11 april 2013 tot 2016
• - 

  lid Raad van Advies Stichting "The Rights Forum",, van juli 2013 tot mei 2018
• - 

  voorzitter Accreditatiecommissie Zorgbestuurders NVZD, van november 2013 tot 1 november 2018
• - 

  voorzitter Raad van Advies Nederlandse Orde van Advocaten, van december 2013 tot 1 november 2018
• - 

  informateur collegevorming gemeente Amsterdam, van maart 2014 tot mei 2014
• - 

  lid curatorium Max Planck Instituut, van 2015 tot 1 november 2018
• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen vervoersbedrijf Transdev Nederland Holding, van mei 2016 tot 1 november 2018
• - 

  lid bestuur Stichting Legal Valley Gelderland, van november 2016 tot oktober 2018
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht Nederlands Filmfonds, van 2017 tot 1 november 2018
• - 

  voorzitter Jury Libris Geschiedenisprijs 2022

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

• - 

  lid Presidium (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 21 september 1994 tot 2 december 1997 (zevende ondervoorzitter)
• - 

  vicevoorzitter parlementaire enquêtecommissie opsporingsmethoden (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 6 december 1994 tot juni 1996
• - 

  ondervoorzitter vaste commissie voor Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 3 oktober 2002 tot maart 2003
• - 

  waarnemend voorzitter vaste commissie voor Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van maart 2003 tot 10 april 2003
• - 

  voorzitter vaste commissie voor Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 10 april 2003 tot 27 mei 2003
• - 

  vicevoorzitter vaste commissie voor Koninkrijksrelaties (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 21 juni 2011 tot 20 september 2018
• - 

  lid College van Senioren (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 9 juni 2015 tot 26 juni 2018

• - 

  R.K. lagere school te Lisse
• - 

  R.K. lagere school te Haarlem
• - 

  R.K. lagere school te Nijmegen

• - 

  gymnasium-b, "Stedelijk Gymnasium" te Nijmegen, tot 18 juni 1976

• - 

  Nederlands recht: staatsrecht en parlementaire geschiedenis, Katholieke Universiteit Nijmegen, van 1976 tot 28 oktober 1981

• - 

  stage in de VS, 1988 (1 maand)

• - 

  Hield zich als Tweede Kamerlid onder meer bezig met binnenlandse zaken, politie en Antilliaanse zaken en later ook met buitenlandse zaken en Europese zaken
• - 

  Hield zich in de Eerste Kamer behalve met algemene politieke vraagstukken bezig met binnenlandse zaken, Koninkrijksrelaties, Europa, defensie en immigratie en asiel

• - 

  Zond in september 2003 een hoofdlijnennotitie naar de Tweede Kamer over de gekozen burgemeester. Aangekondigd wordt dat in 2006 in alle gemeenten verkiezingen voor de burgemeester zullen plaatsvinden. De positie van de burgemeester zal zodanig worden versterkt, dat deze als lokaal 'regeringsleider' kan optreden. (29.223)
• - 

  Zond in november 2003 de hoofdlijnennotitie naar de Tweede Kamer over een nieuw kiesstelsel. Uitgangspunten daarvan zijn: een tweestemmenstelsel met meervoudige districten, 75 districtskandidaten, waarbij kiezers één voorkeurstem op een landelijke kandidaat kunnen uitbrengen en één op een districtskandidaat, en onverenigbaarheid van een landelijke en een districtskandidatuur. (29.356)
• - 

  Bracht in december 2003 een actieprogramma tot modernisering van de overheid ('Andere Overheid') uit. Belangrijke doelstellingen zijn vermindering van bureaucratie en regelzucht en vergroting van de slagkracht en doelmatigheid. Mogelijkheden voor het nemen van de eigen verantwoordelijkheid door burgers moet worden gestimuleerd. (29.362)
• - 

  Bracht in april 2004 de Nota 'Samenwerken aan de Krachtige stad' uit over voortzetting en vernieuwing van het grotestedenbeleid. Gemeenten krijgen meer ruimte om zelf te bepalen op welke wijze zij problemen willen aanpakken.
• - 

  Bracht in mei 2004 de Nota Grondrechten in een pluriforme samenleving uit over evenwicht in de onderlinge verhouding tussen de klassieke grondrechten (29.614)
• - 

  Diende in november 2004 het wetsvoorstel Wet verkiezing burgemeester in. Dit wetsvoorstel beoogde uitwerking te geven aan de herziene Grondwet (op het moment van indiening was een voorstel in tweede lezing aanhangig bij de Eerste Kamer). De verkiezing zou plaatsvinden op basis van absolute meerderheid, waarbij zo nodig een tweede ronde moest worden gehouden. (29.865)
• - 

  Diende in februari 2005 het wetsvoorstel Wet wijziging kiesstelsel Tweede Kamer in. Dit beoogde een tweestemmenstelsel in te voeren, waarbij kiezers zowel een landelijke als regionale stem zouden uitbrengen. Het voorstel werd in februari 2006 door zijn opvolger Pechtold ingetrokken. (29.986)

• - 

  Bracht in 2005 een herziening van de Grondwet in het Staatsblad, waardoor het voor volksvertegenwoordigers mogelijk wordt zich bij zwangerschap of langdurige ziekte tijdelijk te laten vervangen

• - 

  Werd in november 1997 fractievoorzitter nadat van de fractieleden twaalf hem steunden. Negen leden waren voor Roger van Boxtel.
• - 

  Bepleitte begin april 2000 modernisering van de monarchie. Daarbij zou het staatshoofd niet langer deel moeten uitmaken van de regering en geen rol meer moeten spelen bij de kabinetsformatie. Evenmin zou de koning(in) voorzitter van de Raad van State moeten zijn. Het kabinet kwam naar aanleiding hiervan in september 2000 met een notitie, waarin stond dat geen aanleiding werd gezien om de constitutionele rol van het staatshoofd te veranderen.
• - 

  Was in 2003 kandidaat voor het Tweede Kamervoorzitterschap, maar werd verslagen door de aftredende Kamervoorzitter Weisglas. Kreeg bij de eerste stemmingsronde 37 en bij de tweede stemmingsronde 17 van de 145 stemmen.
• - 

  Was in 2003 bij de onderhandelingen in de kabinetsformatie samen met Bert Bakker secondant van Boris Dittrich
• - 

  Maakte op de avond van 23 maart 2005 zijn aftreden als minister bekend, nadat een dag eerder de Eerste Kamer het door hem verdedigde wetsvoorstel tot het uit de Grondwet halen van de Kroonbenoeming van de burgemeester had verworpen. Bij zijn besluit speelde ook mee, dat er voor hem, na overleg in de coalitie, onvoldoende zicht bestond op het tot stand brengen van een hervorming van het kiesstelsel.

• - 

  Was in 1998 bij de Tweede Kamerverkiezingen nummer 2 op de D66-kandidatenlijst

• - 

  Mark Koster, "Een saaie Van Mierlo", Intermediair, 21-25 mei 2000
• - 

  René Moerland, "'Ik staar niet uit het raam en ik slaap goed, dank u. Maar ik ben wel boos'", NRC Handelsblad, 9 april 2005
• - 

  "'Wereld is veranderd, maar aparte rol burgemeester blijft'", interview door Leo Mudde, VNG-Magazine, januari 2007
• - 

  Toof Brader en Marja Vuijsje, "Haagse portretten. Tweede-Kamerleden, ministers, staatssecretarissen" (1995, 1999)

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.