Europese Commissie verheugd over politiek akkoord over nieuw instrument voor pretoetredingssteun (IPA III) ter waarde van 14,2 miljard euro - Hoofdinhoud

De Europese Commissie i is verheugd over het politieke akkoord dat vandaag tussen het Europees Parlement i en de Raad i is bereikt over het nieuwe instrument voor pretoetredingssteun (IPA III), met een totaal budget van ruim 14 miljard euro voor de periode 2021-2027. Dit instrument ondersteunt kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten in hun inspanningen om aan de criteria voor EU-toetreding te voldoen door middel van diepgaande en alomvattende hervormingen. Het akkoord van vandaag zal nu in wetteksten worden gegoten, die door het Europees Parlement en de Raad moeten worden goedgekeurd.

Olivér Várhelyi i, commissaris voor Nabuurschap en Uitbreiding: “Dit langverwachte akkoord over onze ambitieuze financiële steun is een positief, sterk en welkom signaal voor de Westelijke Balkan en Turkije. Het overeengekomen pakket is een solide investering in de toekomst voor zowel de uitbreidingsregio als de EU. Het ondersteunt landen om belangrijke politieke, institutionele, sociale en economische hervormingen uit te voeren die nodig zijn om aan de EU-normen te voldoen en geleidelijk alle regels en beleidslijnen van de EU over te nemen. Het voorziet in middelen voor het economisch en investeringsplan voor de Westelijke Balkan, een belangrijk instrument om het economisch herstel van deze prioritaire regio te ondersteunen. Via investeringen in belangrijke sectoren, zoals connectiviteit, infrastructuur, milieu en klimaat, energie en digitalisering, wordt de convergentie met de EU bevorderd, wat tastbare voordelen voor de burgers zal opleveren.”

Na IPA I en IPA II krijgen nu Albanië, Bosnië en Herzegovina, Kosovo, Montenegro, Noord-Macedonië, Servië en Turkije steun uit het nieuwe instrument. Het totale budget beloopt 14,162 miljard euro in lopende prijzen voor de periode 2021-2027, en geldt met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2021.

IPA III biedt een solide beleidsgestuurde aanpak, waarbij de steun strategisch en dynamisch wordt ingezet en waarbij de fundamentele prioriteiten centraal staan: focus op de eerbiediging van de rechtsstaat en de fundamentele waarden, versterking van de democratische instellingen en hervorming van het openbaar bestuur, betere economische governance en meer concurrentievermogen.

Met het nieuwe instrument wordt de sturing vanuit de Unie sterker doordat de programmering is gebaseerd op thematische prioriteiten in plaats van op portefeuilles voor landen. Daardoor kunnen prestaties en vooruitgang met betrekking tot kernprioriteiten worden beloond en kan flexibeler worden ingespeeld op ontwikkelingen in de behoeften van partners op hun weg naar toetreding.

De nadruk ligt tevens op samenhang en complementariteit tussen IPA III en het nieuwe instrument voor nabuurschapsbeleid, ontwikkeling en internationale samenwerking (NDICI) - Europa als wereldspeler, dat goed is voor bijna 80 miljard euro. Dit gebeurt onder meer via de thematische en snellereactieonderdelen van het NDICI, waarvan ook kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten kunnen profiteren. Bovendien zullen strategische particuliere investeringen in de connectiviteit van infrastructuur, kleine en middelgrote ondernemingen, energie-efficiëntie, innovatie en de digitale en groene economie worden aangetrokken via de garantie voor extern optreden in het kader van het NDICI, die wereldwijd tot 53,4 miljard euro aan investeringen zal kunnen garanderen (ook voor IPA-begunstigden).

Achtergrond en volgende stappen

De pretoetredingssteun van de EU is een solide investering in de toekomst voor zowel de uitbreidingslanden als de EU zelf. Het instrument ondersteunt de landen bij het vaststellen en uitvoeren van politieke, institutionele, juridische, administratieve, sociale en economische hervormingen die nodig zijn om te voldoen aan de rechten en plichten van het lidmaatschap van de Unie. Zo wordt bijgedragen tot hun stabiliteit, veiligheid en welvaart. Deze hervormingen moeten hun burgers betere kansen bieden en zorgen voor de ontwikkeling van normen die gelijk zijn aan wat wij in de EU gewoon zijn. Voorts helpt de pretoetredingssteun ook de EU om haar doelstellingen te bereiken op het gebied van duurzaam economisch herstel, energievoorziening, vervoer, milieu, klimaatverandering en digitale transitie.

Het vandaag bereikte politieke akkoord is een evenwichtig akkoord dat betrekking heeft op de laatste onderhandelingspunten die nog open stonden, met name het beheer van het nieuwe instrument en de mogelijkheid om de steun te differentiëren. Dit politiek akkoord zal nu in een wettekst worden gegoten, die formeel moet worden goedgekeurd door de twee instellingen, wat naar verwachting in het najaar het geval zal zijn. Zodra IPA III is goedgekeurd, zal het worden uitgevoerd door de goedkeuring van een programmeringskader voor de periode 2021-2027. Dat zal het strategische kader en de programmeringsprioriteiten vormen voor de financiële uitvoering van maatregelen.

Meer informatie

Factsheet betreffende het instrument voor pretoetredingssteun (IPA III)