Duits regeerakkoord: Europese federalisering en herziening EU-begrotingsregels

DEN HAAG (PDC) - De drie partijen die in Duitsland de nieuwe regeringscoalitie gaan vormen, hebben gisteren hun regeerakkoord gepresenteerd, met daarin ook veel aandacht voor de Europese Unie¹. De nieuwe coalitie van SPD, Groenen en FDP wil onder meer de lopende Conferentie over de Toekomst van Europa gebruiken als uitgangspunt om de EU te hervormen. De conferentie zou moeten leiden tot een constitutioneel proces en uiteindelijk tot verdere federalisering van de EU, zo staat in het document vermeld. De beoogde Bondskanselier Olaf Scholz noemde een soeverein Europa de sleutel voor het Duitse buitenlandse beleid.

De coalitie is ook van plan om in te zetten op versterking van het Europees Parlement² door dat orgaan het het recht te geven om wetgeving te initiëren, een recht dat momenteel is voorbehouden aan de Europese Commissie³. Naar verwachting zal het niet gemakkelijk worden om alle lidstaten hierin mee te krijgen.

Een ander belangrijk thema in het Duitse regeerakkoord is dat er wordt afgeweken van de meer verzoenende benadering van de zittende bondskanselier Angela Merkel⁴ ten aanzien van de schending van de rechtsstaat in Hongarije en Polen. De toekomstige coalitie wil de Europese Commissie oproepen om de bestaande rechtsstaatinstrumenten tijdiger en rigoureuzer in te zetten. Dit zou betekenen dat Polen bijvoorbeeld geen geld uit het Herstelfonds zou mogen ontvangen. Wel zou de coalitie de relatie met Polen op andere gebieden, zoals migratie, willen intensiveren.

Tevens staat de nieuwe regering open voor hervorming van de Europese begrotingsregels. Volgens de coalitie moet het Stabiliteits- en Groeipact vanaf 2023 weer volledig gaan gelden, maar het moet wel simpeler en transparanter worden, zodat de richtlijnen makkelijker afdwingbaar zijn. Deze regels waren vanwege de coronapandemie tijdelijk buiten werking gesteld. Over de herziening van het Stabiliteits- en Groeipact wordt fel gediscussieerd binnen de EU. Met name Frankrijk en Italië zijn van mening dat de regels achterhaald zijn. Nederland is juist een fanatiek aanhanger van de begrotingsnormen.

Het samenwerkingsverband van SPD, de Groenen en FDP staat door hun partijkleuren (rood, oranje, groen) bekend als de verkeerslichtcoalitie. Het wordt de eerste keer dat deze drie partijen samen een landelijke regering gaan vormen. Ze spraken de afgelopen tijd intensief met elkaar. Vooral FDP en de Groenen liggen ideologisch ver uit elkaar.

Bron: Euractiv.com, FD.nl

• 1. 

  De Europese Unie (EU) is het belangrijkste samenwerkingsverband in Europa. De deelnemende landen hebben voor deze Unie een aantal organisaties opgericht waaraan zij een deel van hun eigen bevoegdheden hebben overgedragen. Dit zijn onder meer het Europees Parlement, de Europese Commissie, de Raad en het Europese Hof van Justitie.
   
• 2. 

  Het Europees Parlement (EP) vertegenwoordigt ruim 450 miljoen Europeanen en bestaat momenteel uit 720 afgevaardigden (inclusief voorzitter). Nederland heeft 31 zetels in het Europees Parlement. Het Europees Parlement wordt geacht een stem te geven aan de volkeren van de 27 landen die aan de Unie deelnemen, en vooral te letten op het belang van de Unie in zijn geheel.
   
• 3. 

  Deze instelling van de Europese Unie kan worden beschouwd als het 'dagelijks bestuur' van de EU. De leden van de Europese Commissie worden 'Eurocommissarissen' genoemd. Elke Eurocommissaris is verantwoordelijk voor één of meerdere beleidsgebieden.
   
• 4. 

  Angela Merkel (1954) was van 22 november 2005 tot 8 december 2021 bondskanselier van Duitsland. Zij leidde sinds 2018 een coalitie van CDU/CSU met de SPD. Zij is scheikundige en werkte als wetenschapper in de DDR. In 1990 werd zij voor de CDU lid van de Bondsdag. In 1991-1994 was Angela Merkel minister voor vrouwen- en jeugdzaken en in 1994-1998 minister van milieu. In 2000 volgde zij Helmut Kohl op als voorzitter van de CDU.