Brief minister over Marokkaans-Nederlandse adviescommissie - Interpellatie inzake het achterlaten van vrouwen en kinderen in Marokko - Hoofdinhoud

Deze brief is onder nr. 7 toegevoegd aan dossier 29742 - Interpellatie-Hirsi Ali inzake het achterlaten van vrouwen en kinderen in Marokko.

Officiële titel	Interpellatie inzake het achterlaten van vrouwen en kinderen in Marokko; Brief minister over Marokkaans-Nederlandse adviescommissie
Document­datum	06-12-2004
Publicatie­datum	12-03-2009
Nummer	KST82312
Kenmerk	29742, nr. 7
Van	Vreemdelingenzaken en Integratie (VI)
Originele document in PDF

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Vergaderjaar 2004–2005

29 742

Interpellatie inzake het achterlaten van vrouwen en kinderen in Marokko

Nr. 7

BRIEF VAN DE MINISTER VOOR VREEMDELINGENZAKEN EN INTEGRATIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 6 december 2004

In het spoeddebat van 7 september jl. over achtergelaten vrouwen in Marokko zegde ik uw Kamer toe informatie te zullen geven over de Marokkaans-Nederlandse adviescommissie, haar vergaderingen en de eventuele uitkomsten daarvan. Ik kan u daarover het volgende melden.

Deze gemengde Nederlands-Marokkaanse ambtelijke commissie is na enige voorbereidende besprekingen op 20 januari 1995 van start gegaan. De commissie heeft tot taak knelpunten tussen beide landen op het gebied van het personen- en familierecht op te sporen en daarover zo mogelijk aan de beide ministers van Justitie voorstellen te doen die een oplossing zouden kunnen bieden. Het gaat daarbij dus om geschillen die in de relatie tussen beide landen zouden kunnen rijzen in het bijzonder waar het betreft de staat en bevoegdheid van natuurlijke personen en het familierecht. Ook heeft deze ambtelijke commissie tot taak gekregen elkaar over en weer te informeren over familierechtelijke onderwerpen, met name als dat de toepassing van verdragen betreft waartoe beide landen zijn toegetreden en indien dat in individuele gevallen door een der partijen gevraagd worden.

De familierechtelijke problemen die onderwerp van bespreking van de commissie zijn, ontstaan in het bijzonder door de verschillen tussen het Nederlandse en Marokkaanse familierecht, en betreffen onder meer de erkenning in Marokko van in Nederland gesloten huwelijken met tenminste een Marokkaanse partner en van Nederlandse echtscheidingen met tenminste een Nederlandse partner. Deze commissie zal geen individuele gevallen behandelen.

De eerste bijeenkomst van deze commissie vond plaats te Den Haag op

19 juni 1995. De tweede bijeenkomst vond plaats te Rabat op 1 en

2 december 1997.

De derde bijeenkomst vond plaats te Den Haag op 1 en 2 november 1999.

De vierde bijeenkomst vond plaats te Rabat op 19 en 20 april 2001.

De in deze bijeenkomsten besproken onderwerpen en de resultaten van deze commission mixte maroco-néerlandaise kunnen als volgt worden samengevat.

• 1. 

  Erkenning van in Nederland gesloten huwelijken met tenminste een Marokkaanse partner.

Indien de voorwaarden die het Marokkaanse recht aan de huwelijkssluiting stelt, vervuld zijn, zal/zullen de Marokkaanse ambassade/ consulaten op verzoek een zg. acte de reconnaissance kunnen opmaken, welke akte het voor de Nederlandse ambtenaar van de burgerlijke stand gesloten huwelijk ook naar het Marokkaanse recht geldig verklaard. Een dergelijke acte kan nog jaren na het burgerlijkestand huwelijk worden opgemaakt. Van deze mogelijkheid wordt jaarlijks enige honderden malen gebruik gemaakt.

• 2. 

  Erkenning van Marokkaanse consulaire huwelijken. De vraag of in Nederland gesloten Marokkaanse consulaire huwelijken door Nederland erkend zouden moeten worden, is door een wijziging van de Wet conflictenrecht echtscheiding opgelost. Dergelijke huwelijken kunnen worden erkend, tenzij een of beide partners de Nederlandse nationaliteit heeft, ongeacht of hij of zij daarnaast nog een andere nationaliteit bezit.

• 3. 

  Certificat de coutume/ bewijs van huwelijksbevoegdheid De Marokkaanse overheid verzocht in Nederland geen huwelijken met een of twee Marokkaanse partners te sluiten indien zij geen door de Marokkaanse autoriteiten afgegeven bewijs van huwelijksbevoegdheid hebben. Het opleggen van een dergelijke verplichting is van Nederlandse zijde afgewezen; het Nederlandse recht laat een dergelijke verplichting niet toe.

• 4. 

  Erkenning van Nederlandse echtscheidingen met tenminste een Marokkaanse partij.

De erkenning in Marokko van dergelijke Nederlandse echtscheidingen is een moeilijke zaak wegens Marokkaanse openbare orde. Tot voor enkele jaren waren er weinig of geen erkenningen, de laatste jaren loopt het aantal iets op. Van Marokkaanse zijde wordt erop gewezen dat in geen van de afgewezen zaken tot nog toe beroep/cassatie is ingesteld. Op initiatief van de commission mixte heeft de Marokkaanse regering besloten dat de Marokkaanse ambassade/consulaten van Nederlandse echtscheidingen een erkenningsoorkonde kan/kunnen opmaken indien de beide partijen met die erkenning akkoord gaan, ongeacht hoe hun positie in de echtscheidingsprocedure was. Van deze mogelijkheid werd in de laatste jaren jaarlijks 300–500 maal per jaar gebruik gemaakt.

• 5. 

  Blijf van mijn lijf huizen De Marokkaanse autoriteiten hebben regelmatig hun ongenoegen geuit over het feit dat ons ministerie geen medewerking kan verlenen bij het zoeken naar Marokkaanse vrouwen in blijf van mijn lijf huizen. In een vergadering met het overkoepelende orgaan van deze tehuizen is uiteengezet op welke wijze, onder geheimhouding van het verblijfadres, de (schriftelijk) communicatie tussen de gehuisveste vrouwen en kinderen en hun man en familie verloopt.

• 6. 

  Brochure In de commission mixte is afgesproken dat er een informatiebrochure zou komen, waarin de vragen rond de huwelijkssluiting van Marokkanen in Nederland aan de orde zouden komen. De Nederlandse delegatie heeft een concept-brochure gemaakt en in de Franse taal aan de Marokkaanse delegatie ter beschikking gesteld (november 1999). Omdat met een fundamentele wijziging van het Marokkaanse familierecht begonnen was, waarvan de realisering in korte tijd verwacht werd, is de verdere behandeling aangehouden.

• 7. 

  Namenrecht De Marokkaanse delegatie heeft erop gewezen dat het nieuwe Nederlandse namenrecht, dat wordt toegepast op Nederlandse Marokkanen in strijd is met het Marokkaanse recht. Van Nederlandse zijde is erop gewezen dat dat alleen het geval is als beide ouders de keuze uitbrengen voor de achternaam van de moeder; het wordt dus aan hen overgelaten om die keuze te maken.

• 8. 

  Projet d’accord Tijdens de vierde bijeenkomst heeft Marokko een ontwerp van een bilateraal verdrag inzake huwelijk en echtscheiding ter bespreking voorgelegd. De Nederlandse delegatie heeft opnieuw haar uitgangspunten voor een dergelijke bespreking uiteengezet: de Nederlandse gebondenheid aan een groot aantal internationale overeenkomsten op het gebied van het personenen familierecht; het grondwettelijke non-discriminatieverbod, nochtussen Nederlandse en niet-Nederlandse personen nochtussen Marokkaanse en andere buitenlandse inwoners en het recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Bovendien heeft Nederland gewezen op het bestaan van Europese regelgeving die Nederland op onderdelen geen vrijheid geeft internationale overeenkomsten te sluiten. Naar aanleiding daarvan heeft de Marokkaanse delegatie aangekondigd een nieuw voorstel te zullen presenteren. In het licht van het op 5 februari 2004 in werking getreden wetboek van familierecht is een dergelijk voorstel echter niet meer te verwachten.

Een vijfde bijeenkomst heeft nog niet plaatsgehad. In een informeel gesprek tussen de betrokken Nederlandse en Marokkaanse ambtenaren in 2002 is overwogen dat het feit dat een Marokkaanse wetgevingscommissie voorstellen voor een (fundamentele) wijziging van het Marokkaanse wetboek van personen-, familie- en erfrecht ontwerpt, reden is om de vijfde bijeenkomst na de presentatie van die voorstellen te houden. Inmiddels is het nieuwe Marokkaanse Wetboek van familierecht op 5 februari 2004 in werking getreden. In mei daaropvolgend is een handboek voor het gebruik van het nieuwe wetboek uitgekomen. Zeer onlangs is een Nederlandse vertaling van dit wetboek verschenen. De wijzigingen van het Marokkaanse wetboek van familierecht laten zien dat een groot aantal van de bovenvermelde onderwerpen, zoals de erkenning in Marokko van in Nederland gesloten huwelijken en van in Nederland uitgesproken echtscheidingen, thans op een voor buiten Marokko verblijvende Marokkanen positieve wijze gewijzigd is. Zodra het nieuwe wetboek op voldoende wijze is bestudeerd, kan in onderling overleg de datum voor een vijfde bijeenkomst worden vastgesteld. Uitgangspunt van de komende bespreking(en) zal zijn tot zodanige regelingen te komen dat de rechtspositie van beide huwelijkspartners in huwelijk en echtscheiding dezelfde zal zijn ongeacht het recht dat op hun relatie van toepassing is. Bovendien zal gestreefd worden naar vereenvoudiging en versnelling van de erkenning van huwelijken en echtscheidingen over en weer.

De Minister voor Vreemdelingenzaken en Integratie, M. C. F. Verdonk