Staatssteun: de Commissie keurt een Nederlandse regeling ter waarde van 23 miljoen EUR goed om de economie te ondersteunen in de huidige coronavirusuitbraak - Hoofdinhoud
De Europese Commissie heeft een Nederlandse regeling ter waarde van 23 miljoen EUR goedgekeurd om daarmee bepaalde verstrekkers van maatschappelijke hulp en medische zorg die thuisverzorging aanbieden, te ondersteunen tijdens de coronavirusuitbraak. De regeling is goedgekeurd op grond van de tijdelijke kaderregeling voor staatssteun die de Commissie op 19 maart 2020 heeft aangenomen, zoals gewijzigd op 3 april 2020.
Uitvoerend vicevoorzitter Margrethe Vestager i, belast met het mededingingsbeleid: “De huidige pandemie van het coronavirus zet onze gezondheidszorgstelsels onder druk. Er bestaat een groot risico dat onze ziekenhuizen overbelast raken. Met de vandaag goedgekeurde Nederlandse regeling ten belope van 23 miljoen EUR kan steun worden verleend aan verstrekkers van maatschappelijke hulp, medische zorg en jeugdzorg door afstandszorg via internettoepassingen te faciliteren. Ook wordt op die manier verzekerd dat de mogelijkheid blijft bestaan om ziekenhuisverzorging te geven aan degenen die dat nodig hebben.”
De Nederlandse steunmaatregelen
Nederland heeft overeenkomstig de tijdelijke kaderregeling bij de Commissie een steunregeling ter waarde van 23 miljoen EUR aangemeld waarmee Nederlandse verstrekkers van sociale diensten, medische verzorging en jeugdzorg die thuisdiensten aanbieden, ondersteund worden tijdens de coronaviruspandemie.
Met de steun, die verleend wordt in de vorm van rechtstreekse subsidies, kunnen zorgverstrekkers toepassingen op het gebied van e-gezondheid aankopen, huren, in licentie nemen en gebruiken. Deze e-gezondheidstoepassingen zorgen ervoor dat de ondersteuning en onlinezorg niet wordt onderbroken nu de patiënten thuis moeten blijven ten gevolge van de coronavirusuitbraak. De maatregel is bedoeld om te voorkomen dat verstrekkers van maatschappelijke hulp, medische zorg en jeugdzorg met liquiditeitsproblemen worden geconfronteerd doordat de vraag naar e-gezondheid aanzienlijk is toegenomen zonder dat de financiële steun die daartegenover staat, is gestegen. Met de maatregel kunnen de zorgverstrekkers steun blijven verlenen aan mensen in nood, thuisverzorging stimuleren en een vervanging bieden voor de niet met het coronavirus gerelateerde zorgdiensten die gewoonlijk door ziekenhuizen in thuiszorg worden verleend, zoals gevraagd door de Nederlandse overheid.
De Commissie heeft vastgesteld dat de door Nederland aangemelde regeling voldoet aan de voorwaarden van de tijdelijke kaderregeling. Met name bedraagt het maximale steunbedrag niet meer dan 100 000 EUR per onderneming.
De Commissie is daarom tot de conclusie gekomen dat de Nederlandse maatregel zal bijdragen tot het beheer van de economische gevolgen van het coronavirus in Nederland. Het gaat om een noodzakelijke, passende en evenredige maatregel om een ernstige verstoring in de economie van een lidstaat op te heffen, overeenkomstig artikel 107, lid 3, onder b), VWEU en de in de tijdelijke kaderregeling vastgestelde voorwaarden.
Op basis daarvan heeft de Commissie, op grond van de EU-staatssteunregels, toestemming gegeven voor de maatregelen.
Achtergrond
De Commissie heeft een tijdelijke kaderregeling aangenomen zodat de lidstaten de door de staatssteunregels geboden flexibiliteit volledig kunnen benutten om de economie te ondersteunen in het kader van de coronavirusuitbraak. De tijdelijke kaderregeling, zoals gewijzigd op 3 april 2020, voorziet in de volgende soorten steun die door de lidstaten kunnen worden verleend:
(i) Rechtstreekse subsidies, kapitaalinjecties, selectieve belastingvoordelen en betaling van voorschotten tot 800 000 aan ondernemingen om urgente liquiditeitsbehoeften op te vangen.
(ii) Overheidsgaranties voor door ondernemingen opgenomen leningen om te garanderen dat banken leningen blijven verstrekken aan de klanten die deze nodig hebben. Deze overheidsgaranties kunnen tot 90% dekken van het risico op leningen waarmee ondernemingen worden geholpen om dringende werkkapitaal- en investeringsbehoeften te voldoen. Voor lening tot de nominale waarde van 800 000 EUR kunnen de garanties 100% van het risico dekken.
(iii) Gesubsidieerde overheidsleningen voor bedrijven tegen gunstige rentetarieven. Deze leningen kunnen bedrijven helpen om dringende werkkapitaal- en investeringsbehoeften te dekken. Nulrente is mogelijk voor leningen met een nominaal bedrag tot 800 000 EUR.
(iv) Waarborgen voor banken die staatssteun naar de reële economie doorleiden dat dergelijke steun wordt beschouwd als rechtstreekse steun aan de klanten van de banken en niet aan de banken zelf; er zijn richtsnoeren om ervoor te zorgen dat de concurrentie tussen banken zo weinig mogelijk wordt verstoord.
(v) Openbare kortlopende exportkredietverzekeringen voor alle landen, zonder dat de betrokken lidstaat moet bewijzen dat het desbetreffende land tijdelijk “onverhandelbaar” is.
(vi) Steun voor coronavirusgerelateerd onderzoek en ontwikkeling (R&D) om de huidige volksgezondheidscrisis aan te pakken, in de vorm van rechtstreekse subsidies, terugbetaalbare voorschotten of belastingvoordelen. Er kan een opslag worden toegekend voor grensoverschrijdende samenwerkingsprojecten van lidstaten.
(vii) Steun voor de bouw en opschaling van testfaciliteitenvoor het ontwikkelen en beproeven van producten (zoals vaccins, beademingstoestellen en beschermende kledij) die van pas komen in de strijd tegen de uitbraak van het coronavirus, tot en met de eerste industriële toepassing. Dit kan de vorm aannemen van rechtstreekse subsidies, belastingvoordelen, terugbetaalbare voorschotten en no-loss-garanties. Bedrijven kunnen een opslag krijgen wanneer hun investeringen worden gesteund door meer dan één lidstaat of wanneer de investering is voltooid binnen twee maanden na hun steunaanvraag.
(viii) Steun voor de productie van voor de aanpak van de coronavirusuitbraak relevante producten in de vorm van rechtstreekse subsidies, belastingvoordelen, terugbetaalbare voorschotten en no-loss-garanties. Bedrijven kunnen een opslag krijgen wanneer hun investeringen worden gesteund door meer dan één lidstaat of wanneer de investering is voltooid binnen twee maanden na hun steunaanvraag.
(ix) Gerichte steun in de vorm van betalingsuitstel voor belastingen en/of opschorting van sociale premies van werkgevers voor die sectoren, regio's of types van ondernemingen die het hardst worden getroffen door de uitbraak.
(x) Gerichte steun in de vorm van loonsubsidies voor werknemers, voor ondernemingen in sectoren of regio's die het meest hebben geleden onder de coronavirusuitbraak en anders personeel hadden moeten ontslaan.
De tijdelijke kaderregeling biedt de lidstaten de mogelijkheid om alle steunmaatregelen met elkaar te combineren, met uitzondering van leningen en garanties voor dezelfde lening en overschrijding van de drempels van de tijdelijke kaderregeling. De regeling biedt de lidstaten ook de mogelijkheid om alle steunmaatregelen in het kader van de tijdelijke kaderregeling te combineren met de bestaande mogelijkheden om over een periode van drie belastingjaren tot 200 000 EUR de-minimissteun te verlenen. Tegelijkertijd moeten de lidstaten zich ertoe verbinden onrechtmatige cumulatie van steunmaatregelen voor dezelfde ondernemingen te vermijden zodat de steun wordt beperkt om in de werkelijke behoeften te voorzien.
Voorts vormt de tijdelijke kaderregeling een aanvulling op de vele andere mogelijkheden waarover de lidstaten op grond van de EU-staatssteunregels reeds beschikken om de sociaaleconomische gevolgen van de uitbraak van het coronavirus te verzachten. Op 13 maart 2020 heeft de Commissie een mededeling over een gecoördineerde economische reactie op de uitbraak van COVID-19 aangenomen, waarin deze mogelijkheden worden uiteengezet. Zo kunnen de lidstaten ten gunste van bedrijven algemeen toepasselijke wijzigingen doorvoeren (bv. uitstel van belastingbetalingen of subsidiëring van werktijdverkorting in alle sectoren), die buiten het toepassingsgebied van de staatssteunregels vallen. Zij kunnen ook compensatie toekennen aan bedrijven die schade hebben geleden die het gevolg is van en rechtstreeks wordt veroorzaakt door de coronavirusuitbraak.
De tijdelijke kaderregeling zal van kracht zijn tot eind december 2020. Met het oog op de rechtszekerheid zal de Commissie vóór die datum beoordelen of de kaderregeling moet worden verlengd.
De niet-vertrouwelijke versie van het besluit komt, zodra eventuele vertrouwelijkheidskwesties zijn opgelost, onder zaaknummer SA.56915 beschikbaar in het publieke staatssteunregister op de website van DG Concurrentie van de Commissie. Een overzicht van de recentste staatssteunbesluiten die op internet en in het Publicatieblad zijn bekendgemaakt, is te vinden in de elektronische nieuwsbrief State Aid Weekly e-News.
Meer informatie over de tijdelijke kaderregeling en andere maatregelen die de Commissie heeft genomen om de economische impact van de coronaviruspandemie aan te pakken, is hier te vinden.