Eastern Partnership

Het Oostelijk Partnerschap is een samenwerkingsverband van de Europese Unie¹ met Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Moldavië², Oekraïne³ en Belarus⁴. Onderwerpen die aan de orde komen zijn onder meer vrijhandelsakkoorden, financiële hulp, garanties over de energievoorziening en visumvrij reizen. Het Oostelijk Partnerschap, opgericht in Praag op 7 mei 2009, is ook bedoeld om het controversiële onderwerp van toetreding tot de EU te vermijden. Op 28 juni 2021 heeft president Loekasjenko van Belarus aangekondigd de deelname van Belarus aan het Oostelijk Partnerschap te willen opschorten.

Het Oostelijk Partnerschap is een apart onderdeel van het Europees nabuurschapsbeleid (ENB), speciaal voor oostelijke buurlanden. Het heeft als voornaamste doel om de politieke en economische handelsrelaties met zes voormalige Sovjetrepublieken te verbeteren omdat zij van strategisch belang zijn voor de EU. Het is de bedoeling dat dit Partnerschap de huidige bilaterale relaties tussen de EU en de individuele staten versterkt. Hierbij streeft de EU ernaar om deze landen te overtuigen van 'westerse waarden' zoals democratie, de aanwezigheid van een rechtstaat, het internationale rechtssysteem, respect voor mensenrechten en fundamentele vrijheden en duurzame ontwikkeling. Voor Europa betekent deze samenwerking meer stabiliteit en veiligheid aan de oostkant.

De meningen over dit samenwerkingsverband zijn verdeeld. Zo ziet Rusland het partnerschap als een poging van de EU om haar invloedssfeer verder naar het Oosten uit te breiden. Duitsland vindt het belangrijk dat de economische stabiliteit in deze landen gewaarborgd wordt en ziet het partnerschap daarom als een cruciaal middel om dit te ondersteunen. Polen en andere Oost-Europese lidstaten⁵ zien het partnerschap als een toekomstige basis voor toetreding van de eerder genoemde landen tot de EU, terwijl de meeste West-Europese lidstaten onderstrepen dat dit partnerschap niet als een opzet dient voor toekomstige onderhandelingen over toetreding tot de EU.

Euronest

Om het overleg tussen de parlementen van EU-leden en de partnerschapslanden te stimuleren en besluitvorming te versnellen, is in 2011 Euronest opgericht. Parlementsleden uit alle deelnemende landen behalve Belarus nemen hier aan deel.

Meer informatie

• 1. 

  De Europese Unie (EU) is het belangrijkste samenwerkingsverband in Europa. De deelnemende landen hebben voor deze Unie een aantal organisaties opgericht waaraan zij een deel van hun eigen bevoegdheden hebben overgedragen. Dit zijn onder meer het Europees Parlement, de Europese Commissie, de Raad en het Europese Hof van Justitie.
   
• 2. 

  De Republiek Moldavië is een land in Oost-Europa. Het land ligt tussen Roemenië en Oekraïne.
   
• 3. 

  Oekraïne is een land in het oosten van Europa dat grenst aan Rusland, Wit-Rusland, Polen, Slowakije, Hongarije, Roemenië en Moldavië. De hoofdstad is Kiev. Andere bekende steden zijn Odessa, Donetsk en Tsjernobyl. Ook ligt hier de autonome Republiek van de Krim. Grote delen van het land zijn ongerepte en beschermde natuurreservaten. Ook zijn er veel stranden gelegen aan de Zwarte Zee. Sinds 20 mei 2019 is Volodymyr Zelensky de president van Oekraïne.
   
• 4. 

  Belarus, of Wit-Rusland is een land in het oosten van Europa. Het land grenst aan Rusland, Oekraïne, Polen, Litouwen en Letland. Het land maakt geen deel uit van de Europese Unie. Hoewel er in Belarus formeel een gekozen president en volksvertegenwoordiging is, wordt het land over het algemeen gezien als een autocratie of dictatuur. Aleksandr Loekasjenko is al sinds 1994 president.
   
• 5. 

  Momenteel zijn 27 landen lid van de Europese Unie. De meest recente uitbreiding van de Unie vond plaats op 1 juli 2013, met de toetreding van Kroatië. Er wordt verder over uitbreiding gesproken met verschillende landen in Oost-Europa. Het Verenigd Koninkrijk is sinds 31 januari 2020 middernacht geen lid meer van de Europese Unie. Dat was het eerste land dat de EU verliet.