Klimaatrechtvaardigheid wederom sleutel tot ambitie tijdens deze COP - Hoofdinhoud
Vandaag is vooral een dag van wachten: wachten op de laatste teksten. Het grootste deel van de bezoekers aan de top is al vertrokken en de hoofdonderhandelaars zoeken elkaar op achter de schermen. Dat maakt dat de sfeer een bijzondere mix van spanning en stilte is, af en toe doorbroken door een persconferentie waar iedereen naartoe rent. Wat we wel al weten is dat de top uitloopt, want de zelfopgelegde deadline van dinsdag elf uur ‘s ochtends (lokale tijd), is al ruim overschreden. De kans is groot dat we de avond, nacht, of verder de woensdag in gaan.
Europarlementariër en delegatieleider
Gisteravond kwamen de eerste ontevreden reacties van vele partijen naar buiten, van de Verenigde Staten en Europa, tot kleine eilandstaten. Die laatste waren kristalhelder: wij zetten onze handtekening niet onder ons doodvonnis. Ook de Afrikaanse Unie was scherp in haar kritiek vanochtend. Hun topprioriteiten, zoals een heldere tijdlijn en financiering voor klimaatadaptatie, staan niet in de tekst. En die vraag is te begrijpen, want de impact van klimaatverandering is veel groter in veel Afrikaanse landen.
Tegelijk was de persconferentie de dood in de pot. Volgens landen als Oeganda en Nigeria is olie hun ‘reddingsboei’ en kunnen ze zich zonder olie-inkomsten niet ontwikkelen. Dat ze geld nodig hebben klopt en ook deze landen hebben het volste recht om zich te ontwikkelen, maar de kern is nou juist dat ze dat op een duurzame manier moeten doen, willen we klimaatverandering niet laten ontsporen. Hopelijk kunnen zij leren van onze fouten.
De Chinezen en Indiërs, toch landen die er toe doen, zijn opvallend stil. Ze kijken hoe het spel zich ontvouwt. In de kleine kamertjes zijn ze actief, maar in de media houden ze zich op de vlakte. Van China weten we dat het vooral zijn nationale soevereiniteit verdedigt, zoals zij zeggen: “nationale doelen zijn nationaal van aard”. De wereld moet China niet voorschrijven hoe het klimaatactie moet ondernemen. India zegt op te komen voor ontwikkelingslanden, maar heeft nog geen statement afgegeven.
Als we hier weg willen gaan met een ambitieuze conclusie, zal de voorzitter een brug moeten slaan tussen arm en rijk, om kritiek van beide kanten wegnemen. Helderheid over geld voor klimaatadaptatie, in ruil voor een scherpe tekst op fossiel en duurzame energie. Uiteindelijk is ambitie alleen mogelijk als het rechtvaardig voelt voor iedereen. Pompen én verzuipen is niet de enige manier.
Om die landingszone zo goed mogelijk voor te bereiden is Europa de hele dag aan het onderhandelen, worden gelijkgezinde landen (de zogenaamde High Ambition Coalition) bij elkaar gebracht en blokkades weggenomen. Dit moet resulteren in een nieuwe tekst, die ergens vanavond wordt verwacht. De kans is groot dat de voorzitter dit zal presenteren als de eindtekst en wil voorleggen aan de plenaire vergadering voor een goedkeuring. Dat betekent wel een gok, want als veel landen ontevreden zijn, is er een kans dat ze zich tegen het voorstel uitspreken en het blokkeren.
We moeten dus zien hoeveel Europa heeft weten binnen te slepen op klimaatambitie om te kunnen oordelen of wij zouden moeten weglopen. Daarmee zet je het proces onder hoogspanning en maak je jezelf niet populair. En dus moet je het alleen doen als je daarmee iets concreets binnen kunt halen. Zoals China en India deden in Glasgow. Als de volgende tekst op tafel ligt, wordt het duidelijk of Europa zich deze vraag moet gaan stellen, of dat er na vierentwintig uur onderhandelen iets op tafel ligt wat van Nigeria tot Nederland te verdedigen is. Voorlopig kan ik niet meer doen dan in spanning afwachten.
Meer over ...