Op sociale media of op straat: haatspraak richting vrouwen moet strafbaar zijn

Met dank overgenomen van Partij van de Arbeid (PvdA) i, gepubliceerd op maandag 30 oktober 2023.

Of iemand nu een bedreigende reactie stuurt op Instagram of je iets angstaanjagend toeschreeuwt op straat. Wie haat verspreidt en discrimineert op basis van je gender, moet daarvoor gestraft kunnen worden. ‘Is dat nog niet het geval?’, horen we je denken. Niet altijd dus. En daar moet volgens ons snel verandering in komen.

Haatboodschappen aan het adres van vrouwen zijn schering en inslag. Bekijk maar eens de commentaren onder artikelen over vrouwelijke BN’ers of politici, of over vrouwenrechten.

Je kan er tal van compleet misplaatste reacties lezen over de plaats van vrouwen in onze samenleving. Over de decolleté van de vrouw die werd geïnterviewd, over hoe die feministen allemaal wel eens een goede beurt kunnen gebruiken, over hoe vrouwen toch vooral achter het aanrecht horen,…

Triest. En zijn die reacties allemaal strafbaar? In Nederland niet.

Wat zeg de wet?

In onze samenleving wordt het recht op de vrijheid van meningsuiting - terecht - als een fundamenteel recht van onze democratie beschouwd. Dit betekent dat je heel wat kan zeggen, ook al ervaren anderen dat als schokkend of kwetsend.

Toch zijn er grenzen aan vrije meningsuiting. Soms is wat je zegt of doet strafbaar. Ook dat is belangrijk. Zo is openbaar aanzetten tot racisme en discriminatie strafbaar.

In Nederland is het ook strafbaar om haat te zaaien richting een individuele vrouw, puur omdat zij vrouw is. Maar het beledigen van een hele groep of vrouwen in het algemeen is dat niet.

Van racisme is volgens wetgeving bijvoorbeeld sprake wanneer het gebeurt op grond van afkomst, huidskleur of nationaliteit. Van discriminatie is onder meer sprake wanneer het gaat over leeftijd, politieke overtuiging, seksuele oriëntatie, handicap of geloof.

In Nederland is het ook strafbaar om haat te zaaien richting een individuele vrouw, puur omdat zij vrouw is. Maar het beledigen van een hele groep of vrouwen in het algemeen is dat niet. Terwijl dat in sommige Europese landen wel het geval is. Gek toch? Volgens ons moet deze vorm van seksisme overal in Europa strafbaar zijn.

‘Het zijn maar woorden’

52 procent van jonge vrouwen krijgt te maken met online haat, bedreigingen of seksuele intimidatie. Dat lees je juist. De helft van alle vrouwen. Gericht tegen een vrouw, maar vaak ook als uiting van haat tegenover alle vrouwen.

We kennen allemaal de uitdrukking wel: ‘woorden doen geen pijn’. Dat klopt lang niet altijd. Onderzoek toont aan dat bedreigingen richting vrouwen leiden tot uitsluiting en angst om zich uit te spreken.

52 procent van jonge vrouwen krijgt te maken met online haat, bedreigingen of seksuele intimidatie.

Bovendien leiden die zogenaamd onschuldige woorden in extreme gevallen zelfs tot haatmisdrijven en fysiek geweld naar vrouwen toe. De femicidecijfers stijgen jaar na jaar. De afgelopen vijf jaar werden er in Nederland zeker 127 vrouwen vermoord door hun ex of partner.

Bij zo’n zestig procent van de vrouwen die tussen 2018 en 2022 werden vermoord of gedood, was de dader hun partner of ex. Bij mannen is dat slechts vier procent. Laat dat even inzinken.

Wat is femicide?

Femicide of vrouwenmoord is het opzettelijk doden van vrouwen of meisjes omwille van hun vrouw zijn. De term femicide bestaat al meer dan tweehonderd jaar, maar werd vooral in recente jaren bekend.

Femicide kent veel vormen. Moorden op vrouwen omdat ze staken of demonstreren. Moorden op sekswerkers of vluchtelingen. Op ongewenste meisjesbaby’s of op vrouwen die kledingvoorschriften negeren. Je kan het zo akelig niet bedenken.

Rechts, conservatief en religieus

Wereldwijd bestrijden sterk georganiseerde en goed gefinancierde anti-genderorganisaties wat wij normaal vinden. Zij strijden tegen LHBTIQ+ rechten, seksuele gezondheid en gendergelijkheid.

Populistische, conservatieve en religieuze organisaties vinden elkaar in de strijd tegen wat ze ‘genderideologie’ noemen. Een duur woord waar ze zich graag achter verstoppen om stiekem ranzige haat te kunnen verspreiden. Zo verzetten ze zich tegen abortusrechten of emancipatie.

“In elke Europese lidstaat gelden andere regels wat betreft haaizaaien en aanzetten tot geweld. Dat is natuurlijk gek.”

Vera Tax

Hun gelobby leidt mee tot de invoering van discriminerende wetten. En vertraagt maar al te vaak de invoering van progressieve wetgeving.

Europese wetgeving

In elke Europese lidstaat gelden andere regels wat betreft haaizaaien en aanzetten tot geweld. Dat is natuurlijk gek. In een tijd waar grenzen online niet bestaan en het beledigen van vrouwen duidelijk een internationaal karakter heeft gekregen, is eenzelfde Europese wetgeving broodnodig.

Het is hoog tijd voor een wetswijziging om voor eens en altijd duidelijk te maken dat we haatzaaien en aanzetten tot geweld richting vrouwen niet langer aanvaarden.