Ouderenmishandeling gebeurt vaker dan je denkt - Hoofdinhoud

De internationale dag tegen ouderenmishandeling (jaarlijks op 15 juni) is een belangrijke dag, want mishandeling of misbruik van ouderen komt helaas meer voor dan men denkt. Het gebeurt vaak zonder dat anderen het merken, en gaat daarom niet zelden heel lang door. Neem bij een vermoeden van ouderenmishandeling (anoniem) contact op met Veilig Thuis.

“Ouderenmishandeling komt vaker voor dan je denkt”, zegt Liane den Haan, Tweede Kamerlid voor GOUD. “Niet alleen fysieke mishandeling, maar ook financiële en geestelijke mishandeling. En vaak is het ook dichterbij dan je denkt. Het is heel belangrijk dat we leren de signalen te herkennen en op tijd ingrijpen. Daar moeten we met elkaar heel erg ons best voor doen.”

1 op 20

Ouderenmishandeling kan - vaak zonder dat we het weten of zelfs vermoeden - heel dichtbij voorkomen. Misschien wel bij die lieve oudere buurvrouw, bij die aardige meneer van schuin tegenover of zelfs - zonder dat je het doorhebt - bij je eigen ouders of grootouders. Liefst één op de twintig ouderen heeft te maken met mishandeling. Het kan zomaar in je eigen directe omgeving voorkomen, zonder dat je het zelf onmiddellijk merkt. Dat maakt het extra schrikbarend. En dan moet je niet meteen denken aan blauwe plekken, want die zie je wel. Heel vaak gaat het om bijvoorbeeld financieel misbruik, verwaarlozing en verbaal geweld. Ook dat valt allemaal onder mishandeling van ouderen.

Geen signalen

“Misbruik komt vaak niet aan het licht omdat veel ouderen er niet mee te koop lopen”, legt Liane den Haan uit. “Ze geven geen signalen af en schakelen geen hulp in, omdat ze zich schamen voor wat hen overkomt. Bovendien zijn zij niet zelden afhankelijk van degene die hen misbruikt.” Bijna 75 procent van de plegers van ouderenmishandeling zijn familieleden. Twintig procent is een vriend, buur of partner en vijf procent een professional. Omdat de band tussen misbruikpleger en de oudere vaak zo nauw is, is openheid een moeilijke zaak.

Praten en advies vragen

Om ouderenmishandeling uit de taboesfeer te halen zodat het beter herkend en gestopt kan worden, zette het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de afgelopen jaren diverse campagnes op, zoals ‘Ouderen in veilige handen’ en ‘Veilig financieel ouder worden’. Kernboodschap van deze acties is om erover te praten en om advies te vragen. Dat geldt voor het slachtoffer, maar misschien nog wel meer voor mensen om het slachtoffer heen. Wie zich zorgen maakt om iemand en het idee heeft dat er iets niet klopt, kan bellen met de hulplijn van Veilig Thuis. Ook wie zelf hulp zoekt, kan terecht bij Veilig Thuis.

Professionele hulpverleners

Veilig Thuis is bereikbaar op het gratis telefoonnummer 0800-2000. Chatten met Veilig Thuis kan ook, via veiligthuis.nl. Bellen of chatten kan indien gewenst anoniem. De professionele hulpverleners van Veilig Thuis kijken samen met de beller wat er aan de hand is en wat de beller zelf kan doen. Zijn daar geen mogelijkheden voor of is de situatie te complex of ernstig, dan kan de beller een officiële melding doen. Veilig Thuis zorgt dan dat het slachtoffer wordt geholpen.

Veilig voelen en veilig zijn

Zo lang mogelijk de eigen financiën beheren is vanzelfsprekend de beste manier om financieel misbruik te voorkomen. Bij de notaris een levenstestament laten opstellen kan iemand later ook veel ellende besparen. In zo’n levenstestament wordt vastgelegd wie de financiën mag beheren als de oudere zelf te ziek of te kwetsbaar is om dat te doen. Helemaal uitsluiten dat een neef zijn oude tante onder druk zet om haar testament ten voordele van hem te veranderen of dat een dochter ook even haar eigen boodschappen doet met het pasje van haar demente vader is moeilijk. “Daarom is alert zijn op de signalen van en rond de oudere zo belangrijk”, vult Kamerlid Liane den Haan aan. “En als er iets opvalt wat niet in de haak lijkt, is praten en advies vragen een goede eerste stap. Want ouderen moeten zich veilig voelen en veilig zijn in hun eigen woonomgeving!”

► Bel Veilig Thuis, ook als je twijfelt. Klik hier voor meer informatie