Eerste reactie op rapport-Remkes

Met dank overgenomen van P.H. (Pieter) Omtzigt i, gepubliceerd op woensdag 5 oktober 2022.

Het is goed dat de heer Remkes inziet dat er een groeiende kloof is tussen stad en platteland. Veel inwoners buiten de Randstad, onder wie boeren, voelen zich door Den Haag niet gehoord en niet begrepen. De erkenning van deze kloof en van de noodzaak om hier als kabinet aandacht aan te besteden is een eerste stap in de goede richting. Daarnaast is het ook goed dat de heer Remkes ook de problemen aan de grens erkent. Dat was tot nu toe een blinde vlek bij het kabinet.

Er zijn echter verschillende punten in het rapport van de heer Remkes die mij opvallen. Allereerst spreekt de heer Remkes over het uitkopen van 500-600 piekbelasters. Het uitkopen van deze piekbelasters kan volgens de heer Remkes op verschillende manieren met als laatste optie het gebruik van gedwongen uitkoop.

Naast het feit dat er volgens het PBL nauwelijks tot geen ervaring is met gedwongen uitkoop (en dit vaak leidt tot jarenlange, juridische procedures), is er geen gedwongen uitkoopregeling mogelijk onder de Stikstofwet. En staan op dit moment doelen voor 2035 in de wet en niet voor 2030. Dit plan van gedwongen uitkoop lijkt daarmee onuitvoerbaar.

Ook vindt de heer Remkes dat de Kritische Depositie Waarde (KDW) op korte termijn uit de wet moet. Zodra er een juridisch houdbaar alternatief is, kan de KDW uit de wet. Dit is een terechte en juist aanbeveling, want het gaat om de kwaliteit van de natuur en dat gaat over meer dan stikstof. Toch is enige voorzichtigheid geboden.

Het ministerie van LNV heeft al eerder onderzocht of er mogelijkheden voor alternatieven van de KDW zijn. Volgens het ministerie zijn deze te duur, te omvangrijk of onuitvoerbaar en is er dus volgens hen nu geen wezenlijk alternatief beschikbaar. Daarnaast is het onduidelijk hoe het schrappen van de KDW zich precies verhoudt tot het vasthouden aan de stikstofreductiedoelen: als je de KDW schrapt, laat je dus ook de precieze stikstofdoelen los. Het schrappen van de KDW uit de wet zou het stikstofdebat helpen. Ik ben benieuwd wat het kabinet hiervan vindt en hoop dat met uitvoerbare voorstellen komt om de KDW uit de wet te halen.

Tenslotte ben ik blij te horen dat ook de heer Remkes natuur breder ziet dan alleen stikstof. Een ecologische autoriteit waar ook agrariërs zitting in nemen zou zowel stikstof als andere drukfactoren mee moeten nemen in het natuurbeleid. De vraag blijft wel op welke manier deze autoriteit de staat van natuurgebieden gaat beoordelen en op basis van welke factoren zij afwegingen gaat maken. Ik ben voorstander van een ecologische autoriteit die breder kijkt dan alleen stikstof, maar het hangt er dan wel van af hoe deze autoriteit gaat functioneren: de onafhankelijk en het wetenschappelijke karakter moeten goed geborgd zijn. De ecologisch autoriteit kan namelijk door verschillende partijen belobbyd worden of onder druk gezet worden om een bepaald oordeel te geven over natuur, waar dan veel van afhangt.

Het lijkt erop dat de regering reageert en het regeren wilde overlaten aan dhr. Remkes. Hoewel hij eerst als gespreksleider is aangesteld, heeft hij feitelijk als een bemiddelaar een aanzet gegeven. Ik ben zeer benieuwd of het kabinet nu het eigen beleid ook echt durft te herijken. Want uiteindelijk doet het kabinet een beleidsvoorstel en niet de heer Remkes.