Klimaatverandering toont zijn gezicht, dralen kan niet meer

Met dank overgenomen van Volt Nederland (Volt) i, gepubliceerd op vrijdag 5 augustus 2022.

Hitterecord na hitterecord wordt gebroken. Van de Verenigde Staten tot China, Afrika en Europa; overal staan grote natuurgebieden in brand of kampen bevolkingen met extreem weer.

Het is op veel plekken op de wereld, ook in ons eigen land, te droog. De gevolgen van klimaatverandering dringen zich wereldwijd aan mens, dier en natuur op. Er is geen tijd meer om te bekvechten, dralen en ontkennen. En we kunnen ons onze verslaving aan fossiele brandstoffen niet meer permitteren.

Afgelopen februari kwam het klimaatpanel van de Verenigde Naties (IPCC) met een belangrijk rapport dat laat zien dat extreme weersomstandigheden steeds vaker zullen voorkomen als gevolg van klimaatverandering. We zien het nu dus al gebeuren. Een jaar geleden werden Limburg, België en Duitsland geteisterd door overstromingen. In New Delhi steeg de temperatuur in maart al tot 43 graden Celsius, de warmste maart in de Indiase hoofdstad. Het oosten van Australië kampt al weken met zware overstromingen. En dan is dit nog maar het begin.

Klimaatverandering wordt beïnvloed door verschillende factoren, maar een van de voornaamste oorzaken is broeikasgas in de lucht. De afgelopen 130 jaar is die hoeveelheid dramatisch toegenomen. Wetenschappers hebben vastgesteld dat vooral koolstofdioxide (CO2) en methaan onze atmosfeer bevolken. En ja, dat is grotendeels het resultaat van menselijk handelen: CO2 als gevolg van de verbranding van aardolie, aardgas en steenkool, en methaan door landbouw en het weglekken van aardgas.

De klimaatcrisis is gaande. Om te voorkomen dat de opwarming verder oploopt, is er nu de noodzaak tot snellere actie. Helaas grijpen beleidsmakers en politiek leiders in de huidige gascrisis voornamelijk terug op fossiele brandstoffen; precies de brandstoffen waar we in het kader van de klimaatcrisis zo snel mogelijk vanaf moeten. Niet alleen blijft Europa op die manier bijdragen aan verdere klimaatescalatie, óók blijft het een speelbal in de handen van dubieuze of ronduit kwaadaardige regimes. Daarom wil Volt dat we nu vol inzetten op een versnelde transitie naar hernieuwbare stroom in combinatie met een ambitieuze energiebesparing. De wereldwijde effecten van klimaatverandering zijn nu al ingrijpend en deels onomkeerbaar, er is simpelweg geen tijd meer te verliezen.

In het Klimaatakkoord van Parijs is afgesproken om te streven naar een beperkte opwarming van de aarde van 1,5 graden. De kans dat we dat gaan voorkomen, wordt steeds kleiner. Als de aarde met meer dan 1,5 graden opwarmt, nemen de risico's fors toe. Zo verwacht het IPCC dat bij 1,5 graden minimaal 70 tot 90 procent van het tropische koraal afsterft. Bij een opwarming van 2 graden blijft er nagenoeg geen koraal meer over. Alleen al dit gegeven zou een ecologische ramp betekenen, aangezien een kwart van al het zeeleven zich in deze koraalriffen afspeelt.

De vooruitzichten met betrekking tot klimaatverandering zijn vaak om droevig van te worden, maar gelukkig is er ook hoop! Klimaatwetenschappers geven aan dat het behouden en herstellen van de biodiversiteit de sleutel is tot het veiligstellen van een leefbare toekomst. Gezonde ecosystemen zijn beter bestand tegen klimaatverandering en leveren belangrijke voorzieningen zoals voedsel en schoon water.

Op de volgende klimaattop, de COP27 die later dit jaar in Egypte plaatsvindt, zullen de landen de bijgewerkte IPCC-bevindingen moeten oppakken. Ons committeren aan het doel van 1,5 graden is een bittere noodzaak. Vorig jaar gaven de regeringen in Glasgow op de VN-klimaattop toe dat ze lang niet genoeg doen om dit doel te halen, en beloofden ze hun nationale doelstellingen tegen het eind van 2022 te hebben herzien. De vraag is of dit in tijden van de andere crises - de Russische oorlog, de pandemie - nog steeds gebeurt.

Na het zomerreces vindt in de Tweede Kamer een debat over de Nederlandse inzet bij de COP27 plaats. De lidstaten van de Europese Unie bepalen wat hun gezamenlijke inzet zal zijn. Als de politiek leiders dat willen, kunnen er grote stappen worden gezet. Er moeten grote stappen gezet worden. Juist de EU heeft invloed op het reguleren van het vervuilende deel van het bedrijfsleven als ook op het goed afstemmen van beleid voor de sectoren die invloed hebben op klimaatverandering. De komende weken zal Volt in voorbereiding op deze klimaattop haar ideeën delen die bij kunnen dragen het doel van maximaal 1,5 graden opwarming te halen. We zullen met elkaar aan het idee van een andere manier van leven moeten gaan omarmen, van minder consumeren, van anders reizen en van bewuster eten, drinken en kopen. Volt gelooft dat als politici hier eerlijk over zijn, de nieuwe realiteit bovendien zo eerlijk mogelijk vormgeven - solidair en sociaal - en grote vervuilers tegelijkertijd harder gaat reguleren, we met elkaar tot geweldige prestaties in staat zijn.