Verklaring van voorzitter Von der Leyen aan de vooravond van de Internationale dag voor de herdenking van de Holocaust

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 26 januari 2022.

Op 27 januari staan we erbij stil dat 77 jaar geleden het naziconcentratiekamp Auschwitz-Birkenau werd bevrijd.

We denken dan aan alle overlevenden en aan de miljoenen Joodse vrouwen, mannen en kinderen, alsook alle anderen die door het naziregime werden vermoord. In talrijke ceremonies in heel Europa en de wereld zullen hun namen worden genoemd, zal hun leven worden herdacht.

Dit jaar is het ook de 80e verjaardag van de Wannseeconferentie, de bijeenkomst die het lot van de Europese Joden bezegelde. Tijdens die bijeenkomst vatten de nazi's het plan op Joden in heel Europa systematisch op te sporen om het Joodse volk te vernietigen.

De Holocaust was een Europese ramp. Antisemitisme heeft tot deze ramp geleid. Antisemitisme ontmenselijkt het Joodse volk. In nazi-Duitsland werd daardoor de deur opengezet voor de Shoah. Wij mogen nooit vergeten.

Vandaag kijken we ook naar de toekomst. Na de oorlog werd Europa heropgebouwd op een belofte van vrede. En toch is antisemitisme nu weer aan een opmars bezig in Europa. Dit vormt een bedreiging voor de Joodse gemeenschap in Europa.

Sinds het begin van de pandemie hebben antisemitische samenzweringsmythen en desinformatie zich on- en offline verspreid. Mensen die in Europese straten betogen en daarbij de davidster dragen, en de maatregelen tegen de pandemie vergelijken met de genocide van het naziregime, bagatelliseren de ervaringen van de slachtoffers van de Shoah. Holocaustverdraaiing voedt de retoriek van haat. Elke Europeaan moet de feiten kennen en geïnformeerd worden over de Holocaust.

Daarom presenteerde de Europese Commissie haar allereerste EU-strategie ter bestrijding van antisemitisme en ter bevordering van het Joodse leven. Daarin worden meer dan 70 concrete acties voorgesteld om antisemitisme online aan te pakken, de veiligheid van Joodse gemeenschappen te waarborgen, een netwerk van locaties te creëren “waar de Holocaust zich heeft afgespeeld”, en bij het Europese publiek een cultuur van herdenking te kweken.

De kern van ons optreden is ervoor te zorgen dat Joden in heel Europa hun leven kunnen leiden in overeenstemming met hun religieuze en culturele tradities. Europa kan immers alleen bloeien als het ook zijn Joodse gemeenschappen goed gaat. Het Joodse leven is immers een integraal onderdeel van de geschiedenis en de toekomst van Europa.

Achtergrond

Om de EU-lidstaten en het maatschappelijk middenveld te helpen antisemitisme tegen te gaan, kwam de Commissie op 5 oktober 2021 met een strategie voor de bestrijding van antisemitisme en de bevordering van het Joodse leven. Het herdenken van de Holocaust is van essentieel belang om te garanderen dat wij onze geschiedenis levend houden.

Voor het eerst zal de Europese Commissie op 27 januari 2022 haar hoofdkwartier, het Berlaymontgebouw, met #WeRemember verlichten, en zich aansluiten bij de campagne die gezamenlijk door het Joodse Wereldcongres en Unesco wordt georganiseerd ter nagedachtenis van de slachtoffers van de Shoah.

Om het bewustzijn te vergroten en Holocaustverdraaiing tegen te gaan, heeft de Commissie samen met de International Holocaust Remembrance Alliance (IHRA), Unesco en de Verenigde Naties de campagne #ProtectTheFacts gelanceerd en blijft zij deze voortzetten.

In 2005 riep de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in Resolutie (60/7) over de herdenking van de Holocaust 27 januari uit tot internationale dag voor de herdenking van de slachtoffers van de Holocaust. Op 27 januari 1945 bevrijdden de geallieerden het concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau.

De resolutie spoort alle VN-leden aan om de nagedachtenis van de Holocaustslachtoffers te eren en de ontwikkeling van lesprogramma's over de Holocaust te bevorderen teneinde nieuwe genocides te voorkomen. Ook wordt in de resolutie opgeroepen de Holocaust-locaties waar zich ooit vernietigingskampen, concentratiekampen, werkkampen en gevangenissen van de nazi's bevonden, actief in stand te houden.

Op 21 januari hebben de VN een resolutie aangenomen om Holocaustontkenning tegen te gaan en waarin de lidstaten en socialemediabedrijven worden opgeroepen antisemitisme te helpen bestrijden.

Meer informatie

EU-activiteiten ter bestrijding van antisemitisme