Noodmaatregelen Europese Commissie laten pushbacks impliciet toe

Met dank overgenomen van GroenLinks (GL) i, gepubliceerd op woensdag 1 december 2021.

De Europese Commissie presenteerde zojuist noodwetgeving waarmee waarmee het asielzoekers vrijwel onmogelijk wordt gemaakt om asiel aan te vragen in Polen, Litouwen of Letland. Als de EU-landen instemmen met het voorstel, gaat dit in zonder dat het Europarlement hierover iets te zeggen krijgt. De maatregelen volgen naar aanleiding van de crisissituatie aan de grens met Belarus en zijn voor minimaal 6 maanden van kracht.

Tineke Strik @Tineke_Strik

Europarlementariër

GroenLinks-Europarlementariër Tineke Strik: “In plaats van te waarborgen dat het EU-recht wordt nageleefd, lijkt de Commissie het terugsturen van asielzoekers te accepteren. Dit is onacceptabel en vormt een gevaarlijk precedent. ” Strik bezocht de afgelopen maand de grens met Belarus en zag dat veel mensen over de grens terug worden geduwd met de boodschap dat ze alleen een asielverzoek kunnen indienen bij een grensovergang in Belarus. In de praktijk blijkt dit onmogelijk te zijn: Belarussische grenswachten laten asielzoekers helemaal niet toe tot grensovergangen met Polen, Litouwen of Letland.

Strik: “De Commissie staat deze pushbacks met deze nieuwe noodwetgeving impliciet toe omdat ze zegt dat Polen, Litouwen en Estland de toegang tot hun grensposten moeten garanderen, maar die garantie kunnen deze EU-landen in de praktijk niet geven, als ze dat al zouden willen, omdat ze daarvoor afhankelijk zijn van de acties van Belarus. Als de Commissie echt wil garanderen dat mensen asiel kunnen aanvragen, dan zou het logischer zijn als dit gebeurt op het eigen grondgebied van de EU-landen. Er wordt een route gekozen waarmee mensen buiten de deur kunnen worden gehouden zonder dat dit zwart op wit staat. Het recht op asiel wordt daarmee een juridische fictie ”.

Daarbij voerden Polen, Litouwen en Estland al nationale wetgeving in die rechtstreeks indruist tegen het Europese asielrecht en internationale mensenrechtenverdragen. De Commissie sprak eerder haar ongenoegen uit over deze wetgeving, maar lijkt nog niet bereid om inbreukprocedures tegen de drie landen te starten. Het is hierdoor onduidelijk of Polen en Litouwen de nationale wetgeving die pushbacks legaliseert zullen intrekken.

Volgende week presenteert de Europese Commissie de herziening van de Schengen Grens Verordening, die regels voor het grensbeleid van het Schengengebied bepaalt. Strik: “Het is van groot belang dat we deze exceptionele situatie - indirect gecreëerd door Loekasjenko - geen permanente consequenties heeft voor het recht op asiel in Europa. Dit heeft niet alleen grote consequenties voor de asielzoekers zelf, maar geeft ook een deuk aan de geloofwaardigheid van de EU in het buitenland. Strik benadrukt dat de EU zou moeten inzetten op een snelle registratie van mensen aan de buitengrenzen, waarbij asielzoekers met een grote kans op een asielstatus worden verdeeld over alle EU-landen om snelle procedures mogelijk te maken.