Proportioneel en tijdelijk - mijn overwegingen bij de coronatoegangsbewijzen - Hoofdinhoud

Opnieuw vinden we onszelf terug in de volgende corona-golf. De besmettingscijfers zijn ongekend hoog en de druk op de zorg wordt alleen maar heftiger. Opnieuw zijn daarom maatregelen nodig zodat mensen die naar het ziekenhuis gaan, de zorg kunnen krijgen die ze nodig hebben. Opnieuw betekent het dat we de komende weken te maken hebben met lockdown-achtige maatregelen.

Tegelijkertijd is het nodig om te kijken naar de periode áchter deze golf. Ook daar doet het kabinet voorstellen voor. Dat zijn ingrijpende voorstellen, zoals het kunnen voeren van 2G-beleid (alleen toegang tot bepaalde locaties voor gevaccineerde mensen en mensen die genezen zijn van corona) en de coronapas op de werkvloer.

1G in plaats van 2G

Eerder liet ik al weten dat ik grote zorgen heb bij deze voorstellen en dat is niet veranderd. Ik zie het tegelijkertijd als mijn plicht om dan met alternatieven te komen en dat heb ik afgelopen week gedaan. Op de plekken waar het kabinet 2G-beleid voorstelt, stellen wij 1G voor: Testen voor Toegang voor iedereen. Een alternatief waarmee we het samen doen en tweedeling voorkomen tussen mensen die wel en mensen die niet mee mogen doen aan de samenleving. In mijn blog vertel ik je hier meer over. Ons voorstel wordt momenteel verder uitgewerkt, zodat dit ook echt als alternatief kan gelden als we het wetsvoorstel over 2G in de Kamer gaan behandelen. Dat wordt, kortom, vervolgd.

Proportioneel

Dan naar deze week. Gisteren spraken we over maatregelen voor niet-essentiële detailhandel, zoals de juwelier of een meubelzaak. Om het aantal besmettingen terug te brengen, wil het kabinet dat het coronatoegangsbewijs (we hebben het dan over 3G: getest, gevaccineerd of genezen) ook daar kan gelden, afhankelijk van de crisissituatie van dat moment.

Ook dit is een ingrijpende maatregel. De ChristenUnie is bepaald geen fan van het coronatoegangsbewijs, maar ziet ook dat in deze crisistijd het zoeken is naar maatregelen die helpen. Alleen als de besmettingsgraad zorgelijk is, komt dit in beeld en stellen we voortdurend de vraag of dit effectief en proportioneel is om de verspreiding van het virus af te remmen.

Het coronatoegangsbewijs is een tijdelijk middel dat soms helpend kan zijn in bepaalde fases van de crisis. Toen in september de cijfers laag waren, stemden we daarom tegen uitbreiding. We vroegen om het alternatief om locaties veilig te houden door anderhalve meter afstand te houden icm basismaatregelen en testen op dat moment in stand te houden. Maar een meerderheid van de Kamer koos anders.

Dan naar deze week en het voorstel over de niet-essentiële detailhandel. De vraag is dus: is het proportioneel? Mijn antwoord was: dat kan het zijn, maar niet onder alle omstandigheden. En dus hebben we aan de wet gesleuteld.

1,5 meter als alternatief en makkelijk testen

Daardoor is in de wet nu 1,5 meter afstand als af te wegen alternatief vastgelegd in winkelgebieden waar dat kan en afhankelijk van de gezondheidssituatie. De 1,5 meter afstand is in veel gevallen een veel minder ingrijpende maatregel dan het coronatoegangsbewijs en dus moet dat alternatief mogelijk zijn in die situaties waarin dat ook echt kan. We willen dat de minister dit goed afweegt en de ChristenUnie heeft met de VVD de wet op dit punt aangepast.

Om winkelgebieden ook echt toegankelijk te houden, is het belangrijk dat toegankelijk en gratis testen mogelijk blijft. Namens de ChristenUnie heb ik erop aangedrongen om laagdrempelige testvoorzieningen bij winkelgebieden mogelijk te maken. Zo maken we testen nog makkelijker en hoeft dat geen grote belemmering te zijn voor een bezoek aan een winkelgebied als daar het coronatoegangsbewijs geldt.

De wet treedt nog niet in werking. De minister moet een nadere invulling eerst aan de Kamer voorleggen en daarmee geldt de wet dus niet voor elke niet-essentiële winkel. Zo kan er onderscheid worden gemaakt naar regio’s of sectoren waar veel besmettingen zijn. Het is voor de ChristenUnie belangrijk dat het coronatoegangsbewijs een tijdelijk middel kan zijn in bepaalde fases van de crisis en dan het liefst alleen op die plekken waar dat dan écht nodig is.

Weging

Met de door de ChristenUnie bepleite aanpassingen en voorwaarden, denk ik dat we, met de nijpende situatie in de zorg scherp voor ogen, kunnen stellen dat deze wet voor nu voldoet aan onze eisen van proportionaliteit en tijdelijkheid.

Dat zegt daarmee niets over de weging die ik maak over de wetsvoorstellen die we de komende weken gaan behandelen. Deze bekijken we op zichzelf en mijn kritiek en alternatief (zie hierboven) zijn bekend.

Het zijn ongekende tijden waarin we een weg zoeken om als samenleving veilig en met respect voor een ieder te kunnen leven. Dat stelt ons voor keuzes en dilemma’s die we ons tot voor kort niet voor hadden kunnen stellen zoals ook rondom deze nieuwe wet. Bij deze en andere afwegingen blijft ons richtsnoer dat we ons ervoor inzetten dat de zorg het beter kan volhouden, dat we tweedeling willen voorkomen en we als samenleving de kwetsbaren beschermen.