Een sterker engagement van de EU voor een groener, vreedzaam en welvarend noordpoolgebied

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 13 oktober 2021.

Vandaag hebben de hoge vertegenwoordiger en de Commissie hun aanpak voor een sterker engagement van de EU voor een vreedzaam, duurzaam en welvarend noordpoolgebied voorgesteld. Het noordpoolgebied is van cruciaal strategisch belang voor de Europese Unie, gezien de klimaatverandering, de grondstoffen en de geostrategische invloed. De mededeling biedt een antwoord op deze geopolitieke, ecologische, economische, maatschappelijke en veiligheidsuitdagingen en kansen. Met de mededeling wordt gestreefd naar samenwerking met partners op het gebied van duurzame benaderingen om deze uitdagingen aan te gaan.

De EU zal in Groenland een bureau van de Europese Commissie oprichten, dat Arctische aangelegenheden meer onder de aandacht zal brengen in de externe betrekkingen van de EU. De EU-financiering zal ook worden gebruikt voor het aansturen van de groene transitie in het noordpoolgebied, ten bate van de plaatselijke bevolking.

In de aanloop naar de VN-klimaatconferentie (COP26) en ter ondersteuning van wereldwijde klimaatactie wordt in de mededeling opgeroepen om olie, kolen en gas in de grond te houden.

Josep Borrell, hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid/vicevoorzitter van de Europese Commissie: “Het noordpoolgebied ondergaat snelle veranderingen als gevolg van de opwarming van de aarde, de toegenomen concurrentie om natuurlijke hulpbronnen en geopolitieke rivaliteiten. Uit deze ontwikkelingen blijkt dat Europa zijn geopolitieke belangen breed moet definiëren om stabiliteit, veiligheid en vreedzame samenwerking in het noordpoolgebied te bevorderen.”

Virginijus Sinkevičius, commissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij: “Het noordpoolgebied warmt drie keer zo snel op als de rest van de planeet. Het smelten van ijs en het ontdooien van de permafrost in het noordpoolgebied leiden tot een verdere versnelling van de klimaatverandering en hebben een enorm sneeuwbaleffect. De EU heeft zich ertoe verbonden het noordpoolgebied veilig, stabiel, duurzaam en welvarend te maken. Veilig en stabiel, door nauwere internationale samenwerking; duurzaam en welvarend, door te zorgen voor een sterke koppeling tussen de inzet van de EU voor het noordpoolgebied en ons klimaatbeleid, de Europese Green Deal en de dimensie van de blauwe economie in de Europese Green Deal.”

Een veilig, stabiel, duurzaam, vreedzaam en welvarend noordpoolgebied

De EU is een belangrijke economische speler en deelt de verantwoordelijkheid voor wereldwijde duurzame ontwikkeling, ook in het noordpoolgebied, en voor de middelen van bestaan van de bewoners, met inbegrip van inheemse volkeren. De EU heeft een aanzienlijke impact op het noordpoolgebied door zijn ecologische voetafdruk en de vraag naar hulpbronnen en producten.

Klimaatverandering is de grootste bedreiging waarmee het noordpoolgebied wordt geconfronteerd. De klimaatverandering heeft een ongekend kritiek peil bereikt. De EU is een wereldleider in deze strijd en is bereid haar rol ten volle te vervullen en haar mondiale verantwoordelijkheid op te nemen, door haar vaste ambitie om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn en de broeikasgasemissies tussen nu en 2030 met 55 % te verminderen, zoals bepaald in de nieuwe klimaatwet en het pakket voorstellen in het kader de Europese Green Deal, in de aanloop naar de VN-klimaatconferentie COP26. De opwarming van het noordpoolgebied heeft een enorm effect op de rest van de wereld, waardoor dringend klimaatmaatregelen nodig zijn.

De wetgevingsvoorstellen in het kader van de Europese Green Deal zullen centraal staan in het engagement van de EU voor het noordpoolgebied, samen met de nieuwe aanpak van de EU voor een duurzame blauwe economie, die wordt ondersteund door wetenschap, innovatie en regionale investeringen.

De EU zal haar betrokkenheid bij het noordpoolgebied verder versterken met deze kerndoelen:

  • bijdragen tot een vreedzame en constructieve dialoog en internationale samenwerking, om het noordpoolgebied veilig en stabiel te houden, door Arctische aangelegenheden aan de orde te stellen in haar externe contacten, door de regionale samenwerking te intensiveren en door opkomende veiligheidsproblemen te monitoren en hierop te anticiperen;
  • krachtige maatregelen nemen om de ecologische, sociale, economische en politieke gevolgen van klimaatverandering en milieuaantasting aan te pakken. het noordpoolgebied veerkrachtiger maken door middel van milieuwetgeving, gecoördineerde actie tegen zwarte koolstof en ontdooiing van de permafrost, en door druk uit te oefenen om olie, kolen en gas in de grond te houden, ook in het noordpoolgebied;
  • een alomvattende, inclusieve en duurzame ontwikkeling van het noordpoolgebied ondersteunen ten behoeve van de inwoners van de regio en toekomstige generaties, met bijzondere aandacht voor de behoeften van inheemse volkeren, vrouwen en jongeren, en investeren in toekomstgerichte banen en de blauwe economie.

De EU heeft een fundamenteel belang bij de ondersteuning van multilaterale samenwerking in het noordpoolgebied. Op basis van haar waarden en beginselen zal de EU samenwerken met alle belangrijke partners en belanghebbenden in het noordpoolgebied en daarbuiten, rekening houdend met de gedeelde verantwoordelijkheid om te werken aan een veilige, duurzame, welvarende en vreedzame regio, hetgeen in het gemeenschappelijk belang van de hele wereld is.

Achtergrond

Deze mededeling vervangt de Gezamenlijke mededeling over een geïntegreerd EU-beleid voor het noordpoolgebied van 27 april 2016. Het noordpoolbeleid van de EU, waarvan de basis in 2008 is gelegd, wordt regelmatig geactualiseerd. In december 2019 hebben de lidstaten in de conclusies van de Raad de hoge vertegenwoordiger en de Commissie verzocht het EU-beleid voor het noordpoolgebied actief te blijven uitvoeren alsmede de actualisering ervan in gang te zetten.

Meer informatie

Gezamenlijke mededeling “Een sterker engagement van de EU voor een vreedzaam, duurzaam en welvarend noordpoolgebied”

Vragen en antwoorden

Factsheet