Praktijkcode betreffende desinformatie Commissie verwelkomt nieuwe aspirant-ondertekenaars en roept op tot sterke en tijdige herziening

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op vrijdag 1 oktober 2021.

Desinformatie blijft hoog op de agenda van de Commissie staan. Gisteren zijn tijdens de bijeenkomst van ondertekenaars acht nieuwe aspirant-ondertekenaars toegetreden tot het proces van herziening van de praktijkcode inzake desinformatie. Zij verklaarden bereid te zijn verbintenissen aan te gaan in het kader van de versterkte versie. De praktijkcode is het eerste kader van zijn soort ter wereld waarin platforms en het bedrijfsleven zich ertoe verbinden desinformatie te bestrijden.

De herziening van de praktijkcode is gebaseerd op de in mei uitgevaardigde richtsnoeren van de Commissie, waarin wordt uiteengezet hoe de huidige praktijkcode moet worden versterkt om een krachtig antwoord te geven op desinformatie. Tot de aspirant-ondertekenaars behoren online videoplatforms zoals Vimeo, nieuwe soorten sociale netwerken zoals Clubhouse, aanbieders van reclametechnologie zoals DoubleVerify, alsook organisaties die specifieke expertise en technische oplossingen bieden om desinformatie te bestrijden, zoals Avaaz, Globsec, Logically, NewsGuard en WhoTargetsMe.

Er moet veel meer worden gedaan om de stroom van schadelijke desinformatie in te dammen, zoals blijkt uit recente verkiezingscampagnes en de verslagen van de ondertekenaars over het programma voor monitoring van desinformatie over COVID-19. De huidige praktijkcode was een goede eerste stap in deze richting, maar de beoordeling van de Commissie in 2020 bracht aanzienlijke tekortkomingen aan het licht.

Hierbij gaat het om inconsistente en onvolledige toepassing van de praktijkcode door platforms en lidstaten, lacunes in de verbintenissen van de praktijkcode, het ontbreken van een passend monitoringmechanisme met kernprestatie-indicatoren, het ontbreken van verbintenissen inzake toegang tot gegevens van platforms voor onderzoek naar desinformatie en de beperkte deelname van belanghebbenden, met name uit de reclamesector. De Commissie verwacht van de ondertekenaars dat zij zich bij de herziening goed aan de richtsnoeren houden, zodat de praktijkcode aan de verwachtingen voor een krachtig EU-instrument beantwoordt.

Věra Jourová, vicevoorzitter voor Waarden en Transparantie: “Ik ben blij dat nieuwe actoren uit relevante sectoren reageren op onze oproep en meewerken aan de herziening van de praktijkcode. Ik moedig anderen, waaronder platforms, berichtendiensten en actoren in het onlinereclame-ecosysteem, aan om zo snel mogelijk mee te doen om het proces vorm te geven. De versterkte praktijkcode moet voldoen aan de verwachtingen die wij in onze richtsnoeren van mei hebben geformuleerd. Onlinespelers dragen een bijzondere verantwoordelijkheid op het gebied van het verspreiden en te gelde maken van desinformatie. Zij moeten transparanter worden, verantwoording afleggen en veiligheid inbouwen.”

Thierry Breton, commissaris voor de Interne Markt: “Ik juich het toe dat steeds meer onlineplatforms, technologieaanbieders, maatschappelijke organisaties en deskundigenorganisaties zich er formeel toe verbinden de strijd tegen desinformatie aan te gaan. De particuliere sector moet ambitieus zijn en anticiperen op de nieuwe EU-regels inzake digitale diensten. Nu moeten ze laten zien dat ze doen wat ze zeggen.”

De Commissie roept alle andere belanghebbenden die kunnen bijdragen aan de versterkte praktijkcode en bereid zijn om verbintenissen aan te gaan met betrekking tot hun diensten, op om hun belangstelling kenbaar te maken om ondertekenaar van de versterkte praktijkcode te worden en zo spoedig mogelijk aan het ontwerpproces te gaan deelnemen. Deze oproep is met name gericht tot gevestigde en opkomende platforms die in de EU actief zijn, relevante belanghebbenden in het onlinereclame-ecosysteem (bv. advertentiemarkten, leveranciers van advertentietechnologie, merken die van advertenties profiteren, communicatiebureaus), andere spelers die diensten verlenen die kunnen worden gebruikt om desinformatie te gelde te maken (bv. elektronische betaaldiensten, e-handelsplatforms, crowdfunding-/donatiesystemen), particuliere berichtendiensten en partijen die met middelen of deskundigheid tot de doeltreffende werking van de praktijkcode kunnen bijdragen. De versterkte praktijkcode moet nieuwe verbintenissen op maat omvatten, overeenkomstig de aard en de omvang van de diensten van de ondertekenaars, waarbij de ondertekenaars worden geacht relevante verbintenissen aan te gaan met betrekking tot al hun diensten.

Verslagen over de acties die de platforms in de zomer hebben ondernomen in het kader van het programma voor monitoring van desinformatie over COVID-19

Als onderdeel van de regelmatige monitoring van desinformatie over COVID-19 publiceert de Commissie vandaag ook de verslagen van Google, Facebook, Twitter, TikTok en Microsoft met daarin de acties die de platforms in juli en augustus hebben ondernomen om desinformatie over COVID-19 en vaccins tegen te gaan. Zoals uiteengezet in de gezamenlijke mededeling van 2020, ondersteunt de Europese Groep van regulerende instanties voor audiovisuele mediadiensten (ERGA) de Commissie bij het COVID-19-monitoringprogramma met haar expertise. De ERGA zal naar verwachting in de komende weken haar verslag over het monitoringprogramma uitbrengen.

Achtergrond

De praktijkcode is in oktober 2018 vastgesteld. Zoals aangekondigd in het actieplan voor Europese democratie (EDAP), heeft de Commissie in mei 2021 richtsnoeren uitgevaardigd om de praktijkcode betreffende desinformatie te versterken en de in de beoordeling van de praktijkcode door de Commissie in 2020 aangeduide tekortkomingen te verhelpen, waarbij is geput uit de lessen van het programma voor monitoring van desinformatie over COVID-19. Het voorstel van de Commissie voor de wet inzake digitale diensten bevat een coreguleringskader voor gedragscodes zoals de praktijkcode.

De richtsnoeren beogen alle hoofdstukken van de praktijkcode te versterken: het te gelde maken van desinformatie moet worden teruggedrongen, er moeten meer maatregelen worden genomen tegen manipulatietechnieken en gebruikers moeten toegang hebben tot instrumenten om desinformatie te begrijpen en te signaleren en veilig te navigeren in de onlineomgeving. De praktijkcode moet ook zorgen voor meer feitenonderzoek in alle lidstaten en talen en een drastische verbetering van de toegang tot gegevens van platforms voor onderzoeksdoeleinden. De ondertekenaars moeten tevens een openbaar toegankelijk transparantiecentrum oprichten. Een permanente taskforce zal worden belast met de aanpassing van de praktijkcode in het licht van de technologische, maatschappelijke, markt- en wetgevingsontwikkelingen. De versterkte praktijkcode moet worden aangevuld met een doeltreffend monitoringkader op basis van duidelijke kernprestatie-indicatoren voor het meten van de doeltreffendheid van de in het kader van de praktijkcode van 2021 uitgevoerde acties. De ondertekenaars worden geacht de herziene praktijkcode voor eind 2021 te voltooien.

Tijdens de COVID-19-crisis hebben de ondertekenaars deelgenomen aan een specifiek monitoringprogramma. Dit is een nuttige transparantiemaatregel gebleken om de publieke verantwoordingsplicht van platforms te waarborgen, en de praktijkcode is hierbij aan een stresstest onderworpen. Tegelijkertijd bracht het COVID-19-programma een aantal tekortkomingen aan het licht die met de versterkte code moeten worden verholpen.

Voor meer informatie

Praktijkcode betreffende desinformatie

Richtsnoeren van de Commissie ter versterking van de praktijkcode betreffende desinformatie

Vragen en antwoorden over de richtsnoeren

Factsheet