Energietransitie: Commissie kondigt drie energiepacten aan tijdens VN-dialoog op hoog niveau in New York

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op vrijdag 24 september 2021.

Tijdens de VN-dialoog op hoog niveau over energie in New York van deze week presenteerden uitvoerend vicevoorzitter voor de Europese Green Deal Frans Timmermans i en commissaris voor Energie Kadri Simson i drie energiepacten, in samenwerking met het Internationaal Energieagentschap en Internationaal Agentschap voor hernieuwbare energie. Als voorvechters van respectievelijk toegang tot energie en een rechtvaardige transitie benadrukten de uitvoerend vicevoorzitter en de commissaris dat de EU bereid is om het voortouw te nemen bij de mondiale inspanningen om tegen 2030 universele toegang tot energie te bereiken en om de transitie naar schone energie te bespoedigen. Zo maakten zij duidelijk welke rol de Europese Green Deal op het wereldtoneel speelt.

De uitvoerend vicevoorzitter Frans Timmermans zei hierover: “Schone energie is nog nooit zo betaalbaar geweest. De tijd is rijp om een einde te maken aan de wereldwijde afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Het herstel van de pandemie biedt ons de kans om sneller over te schakelen en om nieuwe energiesystemen op te bouwen op basis van hernieuwbare energiebronnen. Het is van belang dat we deze kwesties aanpakken op dit moment van herstel en dat we samenwerken om de wereldwijde energietransitie te bespoedigen.

Kadri Simson, commissaris voor Energie, zei: “De EU ondersteunt de mondiale dialoog over een rechtvaardige energietransitie op basis van onze eigen ervaring bij het afstappen van steenkool. We nodigen andere donoren, internationale financiële instellingen en investeerders uit om deze stappen samen met ons te zetten en om routekaarten en strategieën te vertalen in projecten die schone energie en duurzame banen opleveren.”

De drie VN-pacten die de Commissie heeft aangekondigd zullen bijdragen tot het mobiliseren van de investeringen die nodig zijn om universele toegang tot energie te bewerkstelligen en om de schone energietransitie wereldwijd te bespoedigen.

  • Ten eerste zal een nieuw project met het Internationaal Energieagentschap (IEA) emissievrije energieroutekaarten voorbereiden voor landen die afhankelijk zijn van steenkool.

    De routekaarten zullen inclusieve trajecten voor het koolstofvrij maken van energiesystemen voorstellen die zorgen voor een eerlijke, sociaal rechtvaardige transitie waarbij niemand buiten de boot valt en tegelijk zowel de voorzieningszekerheid wordt gewaarborgd als de toegang tot energie verbetert.

  • Ten tweede zullen we samenwerken met het Internationaal Agentschap voor hernieuwbare energie (Irena) om regionale energietransitievooruitzichten op te stellen voor Afrika, Latijns-Amerika en het Caribisch gebied, en Europa. Deze vooruitzichten zullen een grondige analyse bevatten van de mogelijkheden en opties van de regio op het gebied van hernieuwbare energie, energie-efficiëntie, infrastructuur, toegang tot energie en grensoverschrijdende samenwerking, alsook een beoordeling van de investeringsbehoeften en de impact op sociaal-economisch gebied. Verder zullen hierin concrete aanbevelingen worden gedaan om de duurzameontwikkelingsdoelstelling voor energie te halen, in overeenstemming met de doelstelling van Parijs om de aarde niet meer dan 1,5 graad te laten opwarmen.
  • Ten derde zullen we samen met Denemarken en Duitsland, Irena en andere partners werken aan een catalogus voor groene waterstofpacten. Deze catalogus zal een krachtige impuls geven aan het wereldwijde gebruik van groene waterstof, en omvat de toezegging om samen te werken met de Afrikaanse Unie bij de ontwikkeling van hernieuwbare waterstof in het kader van het groene energie-initiatief Afrika-Europa.

De drie pacten zijn nauw verbonden met de klimaat- en energieprioriteiten van de EU, met name universele toegang tot energie, een rechtvaardige transitie en de bevordering van hernieuwbare energie, waaronder groene waterstof. De pacten zullen bijdragen tot de wereldwijde overgang op schone energie en vormen een aanvulling op de toezeggingen van de EU op het gebied van financiering van klimaatmaatregelen.

De routekaarten en regionale vooruitzichten voor energietransitie, die door het Internationaal Energieagentschap en Irena ontwikkeld zullen worden met de betrokken landen en gebieden, zullen kansen bieden om het EU-energiebeleid en de investeringssamenwerking verder aan te sturen. De routekaarten en vooruitzichten zullen eveneens het groene energie-initiatief Afrika-Europa ondersteunen, dat volgend jaar van start gaat.

Achtergrond

De VN-dialoog op hoog niveau over energie, die (virtueel) plaatsvindt van 22 tot 24 september, is de eerste VN-bijeenkomst over energie sinds 1981. De dialoog beoogt duurzameontwikkelingsdoelstelling 7 sneller te bereiken en zo in de aanloop naar de 26e VN-klimaatconferentie het decennium van actie te ondersteunen. De belangrijkste resultaten van de dialoog zullen bestaan uit een mondiaal stappenplan dat gebaseerd is op de aanbevelingen van de werkgroepen om tegen 2030 universele toegang tot energietot stand te brengen en tegen 2050 emissieneutraliteit te bereiken. Ook zal er een serie “energiepacten” komen die partnerschappen met meerdere belanghebbenden en vrijwillige toezeggingen van lidstaten en niet-overheidsactoren omvatten. De dialoog op hoog niveau is opgebouwd rond vijf thema's en wordt ondersteund door mondiale voorvechters op dit gebied, onder wie uitvoerend vicepresident Timmermans (toegang tot energie) en commissaris Simson (het mogelijk maken van de duurzameontwikkelingsdoelstellingen door inclusieve en rechtvaardige energietransities).

Op de eerste dag van de dialoog op hoog niveau hield uitvoerend vicevoorzitter Timmermans tijdens het panel een toespraak over “Energie als sleutel om de binnenlandse en internationale prioriteiten en doelstellingen te verwezenlijken”. Vandaag, 24 september, nam Timmermans ook deel aan de leiderschapsdialoog over het versnellen van de maatregelen om tot universele toegang tot energie en emissieneutraliteit te komen.

Op 22 september hield commissaris Simson een toespraak tijdens de sessie die als thema had “Kennis omzetten in actie: het bevorderen van een rechtvaardige en inclusieve energietransitie die ook gericht is op het bereiken van universele toegang tot energie.”

In beide toespraken is de ambitie van de Europese Green Deal toegelicht om Europa tegen 2050 het eerste klimaatneutrale continent te maken en tegen 2030 55% minder broeikasgassen uit te stoten in de EU. Deze voornemens zijn op 14 juli 2021 aangekondigd in een ambitieus pakket wetgevingsvoorstellen.

Meer informatie

Toespraak - uitvoerend vicevoorzitter Timmermans

Toespraak - commissaris voor Energie Simson

VN-dialoog op hoog niveau over energie

EU-waterstofstrategie