Commissie doet voorstel gecoördineerde maatregelen voor veilige heropening van culturele en creatieve sectoren

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op dinsdag 29 juni 2021.

Vandaag heeft de Commissie EU-richtsnoeren gepubliceerd om te zorgen voor een veilige hervatting van activiteiten in de culturele en creatieve sectoren in de hele EU. Nu de epidemiologische situatie verbetert en de vaccinatiecampagnes sneller verlopen, heropenen de lidstaten geleidelijk culturele centra en activiteiten. De richtsnoeren van vandaag zijn bedoeld om te zorgen voor een gecoördineerde aanpak die in overeenstemming is met de specifieke nationale, regionale en plaatselijke voorwaarden. Zij moeten als leidraad dienen voor het ontwerp en de uitvoering van maatregelen en protocollen in de EU-landen met betrekking tot zowel de veilige heropening als het duurzame herstel van de culturele en creatieve sectoren.

Margaritis Schinas i, vicevoorzitter voor de bevordering van onze Europese levenswijze: “Cultuur heeft mensen geholpen het hoofd te bieden aan de gevolgen van de lockdowns en de afstandsregels. Nu is het onze beurt om de sectoren te begeleiden op de weg naar heropening. We moeten in de hele EU gecoördineerde en op maat gesneden inspanningen leveren om de sectoren in staat te stellen hun activiteiten veilig en geleidelijk te hervatten en beter voorbereid te zijn op toekomstige crises. De culturele en creatieve sectoren zijn sterke Europese troeven en zijn belangrijk voor het duurzaam herstel van Europa, de versterkte veerkracht van de Europese samenleving en, meer algemeen, voor onze Europese levenswijze.”

Mariya Gabriel i, commissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugd: “De culturele en creatieve sectoren hebben van bij het begin van de coronapandemie een zware tol betaald. Tegelijkertijd heeft de crisis duidelijk gemaakt hoe belangrijk ze zijn voor onze samenleving en economie. Nu de vaccinatiegraad toeneemt, worden ook op het gebied van cultuur de beperkingen geleidelijk opgeheven. Het doel van deze richtsnoeren is de maatregelen van de lidstaten beter de coördineren op EU-niveau. Tegelijkertijd moet een veilige heropening van culturele centra hand in hand gaan met een reeks maatregelen om het duurzame herstel en de veerkracht van de hele sector te waarborgen.”

De EU-richtsnoeren zijn gebaseerd op de expertise van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (European Centre for Disease Prevention and Control, ECDC) en op de input van het Comité voor de beveiliging van de gezondheid. Ze houden rekening met de uiteenlopende epidemiologische situaties in de lidstaten en de ontwikkeling daarvan. Ze bevatten de indicatoren en criteria (zoals de viruscirculatie, het percentage gevaccineerde personen, het gebruik van beschermende maatregelen, het gebruik van tests en contactonderzoek) waarmee rekening moet worden gehouden wanneer de hervatting van bepaalde activiteiten wordt gepland.

Meer specifiek worden in de richtsnoeren de volgende maatregelen en protocollen aanbevolen:

  • het opheffen van alle beperkingen moet strategisch en geleidelijk gebeuren, met bij het begin een beperkt aantal deelnemers om de epidemiologische situatie te beoordelen;
  • culturele instellingen moeten beschikken over een paraatheidsplan met protocollen voor het geval COVID-19-gevallen worden ontdekt;
  • alle personeelsleden van culturele instellingen moeten gerichte informatie en/of ad-hocopleiding krijgen om het infectierisico tot een minimum te beperken;
  • vaccinatie van personen die in de culturele sector werken moet worden aangemoedigd om hun bescherming en die van het publiek te waarborgen;
  • Aan de deelnemers kan een bewijs van een negatieve COVID-19-test en/of vaccinatie en/of COVID-19-diagnose worden gevraagd om tot de locatie te worden toegelaten. Afhankelijk van de plaatselijke circulatie van varianten zou dit vereiste kunnen worden uitgebreid tot volledig gevaccineerde personen;
  • Instellingen moeten ervoor zorgen dat zij de contactgegevens van de leden van hun publiek hebben voor het geval deze nodig zijn voor contactonderzoek;
  • de instelling moet aan gerichte beschermende maatregelen voldoen: waar mogelijk afstand bewaren, schone en toegankelijke voorzieningen voor het wassen van de handen, voldoende ventilatie en frequente reiniging van oppervlakken. Het dragen van mondmaskers door deelnemers is een belangrijke aanvullende maatregel.

De heropening van culturele centra moet gepaard gaan met een aantal acties voor duurzaam herstel van de hele sector. De maatregelen op EU-niveau vormen een aanvulling op die van de lidstaten en de sectoren.

De lidstaten worden uitgenodigd ten volle gebruik te maken van de herstel- en veerkrachtfaciliteit om ruim te investeren in de sectoren en hun capaciteit te vergroten om zich aan te passen aan nieuwe tendensen en uit de crisis te komen.

De Commissie heeft haar financiële steun aan de culturele en creatieve sectoren aanzienlijk verhoogd, met bijna 2,5 miljard EUR uit Creatief Europa en ongeveer 2 miljard EUR uit Horizon Europa voor culturele, creatieve en inclusieve projecten van 2021 tot 2027.

In het najaar van 2021 zal de Commissie een onlinegids over EU-financiering voor cultuur publiceren. Die bestrijkt alle bestaande EU-fondsen waarvan de lidstaten en de sector gebruik kunnen maken.

Achtergrond

De grootschalige beperkingen die sinds de uitbraak van de COVID-19-pandemie golden om de gezondheid van de burgers te beschermen, hebben geleid tot ernstige economische problemen voor een groot deel van de sectoren, met name voor activiteiten in culturele centra en bezoeken zoals bevestigd in het jaarverslag over de eengemaakte markt 2021. Zo maakten bioscoopuitbaters in de EU melding van een daling van de ticketverkoop met 70 % in 2020, concertzalen meldden 76 % minder bezoekers (64 % minder inkomsten) en musea verloren tot 75 à 80 % inkomsten (in populaire toeristische regio's). De crisis zal naar verwachting een blijvend effect hebben op de gehele waardeketen, ook op de inning van royalty's voor auteurs en podiumkunstenaars.

Sinds het uitbreken van de pandemie heeft de Commissie verschillende maatregelen genomen om de gevolgen van de pandemie voor de culturele en creatieve sectoren te aan te pakken, door de maatregelen van de lidstaten aan te vullen en te ondersteunen. Die maatregelen variëren van extra flexibiliteit in de uitvoering van bestaande programma's en het opzetten van de tijdelijke kaderregeling inzake staatssteun tot aanvullende financiering in het kader van Creatief Europa en Erasmus+ in 2020. In mei 2020 heeft de Commissie in samenwerking met de sector ook een specifiek platform gelanceerd, Creatives Unite, om kunstenaars, podiumkunstenaars en anderen die in de culturele en creatieve sectoren werken te helpen informatie en initiatieven te delen om de coronacrisis aan te pakken en ideeën uit te wisselen voor een duurzame heropening.

Meer informatie

EU-richtsnoeren voor een veilige heropening van de culturele en creatieve sectoren

EU-steun aan de culturele en creatieve sectoren tijdens de pandemie

Creatief Europa 2021-2027

platform Creatives Unite