Tsjechië: EP eist actie tegen rechtsstaatschendingen en belangenconflicten

Met dank overgenomen van Europees Parlement (EP) i, gepubliceerd op donderdag 10 juni 2021.

Het nu erkende belangenconflict van de Tsjechische premier Babiš moet worden opgelost en de bezorgdheid over de rechtsstaatschendingen moet worden aangepakt.

In een resolutie die donderdag is aangenomen met 505 stemmen voor, 30 tegen en 155 onthoudingen, betreuren de EP i-leden gemelde pogingen van de Tsjechische regering in maart 2020 om de belangenconflicten van premier Babiš te legaliseren via ad hoc-wetgeving. De EP-leden maken zich ook grote zorgen over de politieke druk op onafhankelijke Tsjechische media en de vorige procureur-generaal van het land.

De leden van het EP zijn van mening dat het gebrek aan actie van de Tsjechische regering om het belangenconflict van de premier aan te pakken een ‘’negatieve invloed heeft op het functioneren van de Tsjechische autoriteiten en op de naleving van de EU i-wetgeving’’. Het Parlement roept de Commissie op om deze situatie te beoordelen om ‘’schendingen van de rechtsstaat vast te stellen en, indien bevestigd, tijdig het conditionaliteitsmechanisme voor de bescherming van de begroting van de Unie in werking te stellen.

Belangenconflicten in Tsjechië moeten volledig worden aangepakt

De leden van het EP vinden het onaanvaardbaar dat de Tsjechische premier nog steeds betrokken is bij de onderhandelingen in de Raad i over EU-financieringsprogramma’s, terwijl hij doorgaat met het ontvangen van EU-landbouwbetalingen via zijn bedrijf Agrofert. De EP-leden dringen erop aan dat de situatie van de belangenconflicten volledig moet worden aangepakt. Dit kan o.a. door ervoor te zorgen dat premier Babiš geen economisch belang meer heeft in de Agrofert-groep, of door geen EU-financiering meer aan zijn bedrijven te geven. Een andere mogelijkheid is ervoor te zorgen dat hij of andere leden van zijn regering zich volledig onthouden van EU-besluitvorming die direct of indirect verband houdt met de belangen van de Agrofert-groep.

De EP-leden benadrukken ook dat het “twijfelachtig is of een dergelijke maatregel het belangenconflict in de praktijk adequaat zou kunnen aanpakken, als de personen in kwestie hun openbare functies blijven uitoefenen. Hierdoor zou ontslag van openbare taken een betere oplossing zijn om de belangenverstrengeling volledig aan te pakken.”

Tsjechische burgers mogen niet lijden onder de belangenverstrengeling van Babiš

De leden van het EP veroordelen het intrekken van EU-financiering van projecten om ze uit de nationale begroting te financieren zodra de Commissie of EU-controleurs misstanden hebben ontdekt. Ze benadrukken ook dat “Tsjechische burgers en belastingbetalers niet mogen betalen of enige gevolgen mogen ondervinden die voortvloeien uit het belangenconflict van premier Babiš” en eisen dat de bedrijven van de Agrofert-groep alle onwettig ontvangen subsidies van de EU of Tsjechië terugbetalen aan nationale begrotingen.

Systemische gebreken in EU-rapportage

De resolutie bekritiseert het langdurige EU-auditproces en roept op tot een herziening van de regels om een snellere terugvordering van ten onrechte betaalde EU-middelen mogelijk te maken. De EP-leden maken zich zorgen over de gebreken in de EU-rapportage die het moeilijk maken om vast te stellen wie EU-middelen ontvangt. Daarom pleiten de Europarlementariërs voor een gestandaardiseerd, publiek toegankelijk en interoperabel digitaal rapportage- en monitoringsysteem.

Quote

“Al het bewijs dat we hebben geeft aan dat er ernstige, systemische problemen zijn voor Tsjechië die dringend moeten worden aangepakt. We verwachten dat de Commissie duidelijke actie onderneemt om de gevolgen van eerdere gevallen te verhelpen. Daarnaast moet worden voorkomen dat toekomstige Tsjechische ministers of premiers de toewijzing van EU-middelen beïnvloeden ten gunste van bedrijven die aan hun familieleden of aan henzelf toebehoren”, aldus rapporteur Monika Hohlmeier i (EVP, DE).