Probleem ‘toeval-Amerikanen’ oplossen

Met dank overgenomen van A. (Aukje) de Vries i, gepubliceerd op vrijdag 11 december 2020, column.

VVD-Tweede Kamerlid Aukje de Vries verving woordvoerder Helma Lodders tijdens het Algemeen Overleg Toeval-Amerikanen. Samen hebben zij een zwartboek aangeboden aan minister Hoekstra en staatssecretaris Vijlbrief (foto). Er is gesproken over de gevolgen van Amerikaanse wetgeving FATCA voor Nederlandse burgers, die bij 'toeval’ ook over een Amerikaanse nationaliteit beschikken. Zij kunnen hun bankrekening verliezen, en dat is natuurlijk niet wenselijk want het levert veel problemen op. Deze problematiek speelt al een aantal jaren en dit maakt het des te urgenter dat hiervoor snel een oplossing komt. De VVD wil dat mensen toegang houden tot een bankrekening. De VVD benadrukte het belang van eenduidige en actuele informatieverstrekking over de FATCA-problematiek.

Klik hier voor de link naar het debat en zie hieronder de spreektekst van de VVD-fractie tijdens het Algemeen Overleg Toeval-Amerikanen (d.d. 24 november 2020):

Dank u wel, voorzitter. Allereerst kan ik me natuurlijk van harte aansluiten bij de punten van de rapporteur. De vragen zullen hopelijk ook zo beantwoord worden. Het zijn wat ons betreft heel belangrijke zaken. Ik heb in de vorige periode ook een aantal jaren de portefeuille belastingen gedaan. Toen heb ik mij ook al bezighouden met dit onderwerp. We zijn nu vier, vijf jaar verder en heel eerlijk moet ik zeggen dat het probleem nog niet heel erg opgeschoten is. Ik vind het eigenlijk heel teleurstellend dat er nog geen oplossingen zijn en dat er nog steeds mensen in de problemen zijn.

Ik wil het belang van informatieverstrekking nog een keer extra benadrukken. In de brief die gestuurd is wordt er wel iets over gezegd, maar het is allemaal heel moeilijk vindbaar. Misschien zou het goed zijn om één centrale FATCA-desk te hebben onder regie van de NVB, de Nederlandse Vereniging van Banken, of het ministerie van Financiën of de Belastingdienst, waar die informatie concreet is te vinden. Het zou wellicht goed zijn om ook met de organisatie Americans Overseas te komen tot een betere structuur van informatievoorziening.

Het tweede punt met betrekking tot informatievoorziening. Als mensen dingen niet weten, komen ze in een aantal gevallen in de problemen. Mensen die uitgezonden worden door een bedrijf of een organisatie moeten voldoende informatie krijgen. Als een van de partners daar gaat bevallen, moet men weten dat men daar Amerikaans staatsburger wordt. Dat kan bijvoorbeeld voorkomen bij Defensie. Die verstrekken daar inmiddels informatie over, hebben wij begrepen, maar het zou goed zijn als dat ook het geval zou zijn bij andere overheidsinstellingen en wellicht een aantal bedrijven die heel actief zijn in de Verenigde Staten. Hoe zouden we dat kunnen vormgeven?

In de brief wordt gesteld dat de basisbetaalrekening altijd beschikbaar zou zijn, maar we zien toch dat er banken zijn die overgaan tot het opzeggen van die bankrekening. Dat heeft hele grote gevolgen voor mensen. Zo kunnen salarissen niet worden uitgekeerd en betalingen niet worden gedaan. Er wordt in de brief van de minister en staatssecretaris verwezen naar die basisbetaalrekening, maar daar zit nog het probleem dat men die kan weigeren als er een risico van belastingontduiking is. Dan heeft men helemaal geen betaalrekening. Wij zijn benieuwd welke aanvullende mogelijkheden er zijn voor de mensen om in ieder geval toegang te hebben tot hun salaris of hun pensioen en om hun betalingen te kunnen doen.

Tot slot, voorzitter, er wordt gezegd dat de banken hebben toegezegd, na louter niet reageren op een aantal brieven, dat ze niet overgaan tot het sluiten van bankrekeningen. Wij krijgen wat dubbele signalen over die afspraken. Wordt dat wel of niet daadwerkelijk zo uitgevoerd? Kan dat gemonitord worden? En kan er een punt komen waar mensen zich kunnen melden als dat wel het geval is, als die rekeningen wel worden opgezegd in tegenstelling tot wat nu met de banken afgesproken is door de twee bewindspersonen?