Nieuwe consumentenagenda: de Europese Commissie wil dat consumenten een actieve rol spelen in de transitie - Hoofdinhoud
De Europese Commissie heeft vandaag de nieuwe consumentenagenda gelanceerd om Europese consumenten in staat te stellen een actieve rol te spelen in de groene en digitale transitie. De agenda gaat ook in op manieren om de bescherming en weerbaarheid van consumenten tijdens en na de COVID-19-pandemie, die het dagelijks leven van consumenten grondig overhoop heeft gehaald, te versterken. Concreet bevat de agenda prioriteiten en kernactiepunten die de komende 5 jaar samen met de lidstaten moeten worden uitgevoerd op Europees en nationaal niveau. Het gaat onder meer over een nieuw wetgevingsvoorstel om consumenten betere informatie over duurzaamheid te verstrekken, de aanpassing van bestaande wetgeving aan de digitale transformatie en een actieplan over productveiligheid met China.
Věra Jourová i, vicevoorzitter voor Waarden en Transparantie: “Wij willen consumenten in staat stellen hun rol te spelen in de groene en digitale transitie. Tegelijk moeten we ervoor zorgen dat onze regels ter bescherming van de consumentenrechten gelijke tred houden met de digitale realiteit van vandaag, met name door krachtige handhaving en een grotere verantwoordelijkheid van onlineplatforms.”
Didier Reynders i, commissaris voor Justitie en Consumentenzaken: “Europese consumenten staan centraal in een wereldwijde verandering. Hun acties kunnen een groot verschil maken. Consumenten moeten in staat worden gesteld duurzame keuzes te maken en moeten erop kunnen rekenen dat hun rechten in alle omstandigheden zullen worden beschermd. De nieuwe agenda introduceert maatregelen die een eerlijke digitale en groene samenleving bevorderen, rekening houdend met het feit dat het consumentengedrag de grenzen van de afzonderlijke lidstaten overschrijdt.”
Consumentenrechten in de COVID-19-crisis
De COVID-19-pandemie heeft het leven van de consumenten op vele gebieden grondig door elkaar geschud, of het nu gaat om online-oplichting of om annulering van reizen. De Commissie zal blijven strijden tegen oplichting van consumenten, in samenwerking met het samenwerkingsnetwerk voor consumentenbescherming en in overleg met de platforms en alle relevante actoren. Bovendien blijft zij erop toezien dat de EU-rechten van reizigers en passagiers in geval van annulering van een reis worden gerespecteerd. De Commissie zal nagaan welke gevolgen COVID-19 op langere termijn zal hebben voor de consumptiepatronen van de Europeanen, en dit gebruiken als uitgangspunt voor toekomstige beleidsinitiatieven.
Consumenten een grotere rol geven en zorgen voor betere bescherming
In de nieuwe consumentenagenda wordt een visie voor het EU-consumentenbeleid 2020-2025 uiteengezet, waarbij de nadruk wordt gelegd op vijf prioritaire gebieden:
-
-Groene transitie - De Commissie wil ervoor zorgen dat duurzame producten beschikbaar zijn voor consumenten op de EU-markt en dat consumenten betere informatie krijgen, zodat ze een geïnformeerde keuze kunnen maken. Volgend jaar zal de Commissie een voorstel indienen om consumenten beter te informeren over de duurzaamheid van producten en om praktijken zoals greenwashing of vroegtijdige veroudering te bestrijden. De Commissie zal ook herstellingen en meer duurzame en “circulaire” producten aanmoedigen. De groene transitie is onmogelijk zonder de medewerking van bedrijven — de Commissie is vastbesloten om marktdeelnemers aan te moedigen toezeggingen ter ondersteuning van duurzame consumptie te doen die verder gaan dan wat wettelijk vereist is.
-
-Digitale transformatie - De digitale transformatie veroorzaakt radicale veranderingen in het leven van de consumenten: ze biedt hen nieuwe kansen, maar stelt hen ook voor uitdagingen. De Commissie wil online-handelspraktijken aanpakken die in strijd zijn met het recht van consumenten om een geïnformeerde keuze te maken, die misbruik maken van hun gedragspatronen of hun besluitvormingsprocessen verstoren, zoals dark patterns en verborgen reclame. Bovendien moet voldoende rekening worden gehouden met de belangen van de consumenten bij het opstellen van regels voor de digitale economie en de eisen voor artificiële intelligentie (AI). De Commissie zal ook de richtlijn inzake productveiligheid evalueren om de huidige regels aan te passen aan de digitalisering en de toename van het aantal geconnecteerde producten. Gezien de behoefte aan versterking van de consumentenbescherming met betrekking tot de digitalisering van financiële retaildiensten, zullen ook de richtlijnen inzake consumentenkrediet en verkoop van financiële diensten worden geëvalueerd.
-
-Doeltreffende handhaving van consumentenrechten - De handhaving van consumentenrechten is de verantwoordelijkheid van de lidstaten, maar de Commissie heeft een coördinerende en ondersteunende rol. De Commissie zal de lidstaten bijstaan bij de tijdige toepassing en handhaving van het consumentenrecht, onder meer ook via het samenwerkingsnetwerk voor consumentenbescherming. De Commissie zal ook de nationale autoriteiten ondersteunen, bijvoorbeeld aan de hand van een instrumentarium van innovatieve elektronische instrumenten, zodat hun capaciteit om illegale online-handelspraktijken aan te pakken en onveilige producten te identificeren, verder wordt versterkt.
-
-Specifieke behoeften van bepaalde groepen consumenten - Bepaalde groepen consumenten, zoals kinderen, ouderen of gehandicapten, kunnen in bepaalde omstandigheden bijzonder kwetsbaar zijn en hebben specifieke bescherming nodig. De Commissie zal de eisen voor normen voor kinderverzorgingsproducten onderzoeken. De Commissie zal meer middelen uittrekken om in de lidstaten beter schuldadvies te geven aan financieel kwetsbare mensen, wier situatie nog verergerd is door de COVID-19-crisis. De Commissie zal ook initiatieven ondersteunen voor het verstrekken van lokaal advies over de wijze waarop toegang tot informatie kan worden verkregen, zowel online als offline.
-
-Internationale samenwerking - In een geglobaliseerde wereld waarin geen grenzen bestaan voor online-aankopen, is samenwerking met internationale partners van cruciaal belang geworden. De Commissie zal in 2021 samen met China een actieplan opstellen om de veiligheid van online verkochte producten te verbeteren. Vanaf 2021 zal de Commissie ook regelgevingsondersteuning, technische bijstand en capaciteitsopbouw verlenen aan partnerregio's van de EU, onder meer ook in Afrika.
Volgende stappen
De Commissie zal de in de agenda aangekondigde initiatieven ontwikkelen en kijkt uit naar een brede dialoog met alle belanghebbende partijen over de prioriteiten en acties en de samenwerkingsmethoden om samen de consumentenbescherming te bevorderen in de komende jaren.
Achtergrond
De EU beschikt over een solide kader voor consumentenbescherming, dat het resultaat is van jarenlange inspanningen en recent nog is versterkt door verscheidene wetgevingsinitiatieven waarvan consumenten in de EU de komende jaren de vruchten zullen plukken, zoals de new deal voor consumenten uit 2018.
De nieuwe consumentenagenda bouwt voort op de consumentenagenda 2012 en is het resultaat van intensieve voorbereidingen en besprekingen met belanghebbende partijen. In juni 2020 heeft de Commissie een EU-brede openbare raadpleging over het nieuwe Europese consumentenbeleid voor de komende periode gehouden. Deze openbare raadpleging heeft waardevolle input opgeleverd voor het opstellen van de nieuwe consumentenagenda; de belangrijkste prioriteiten ervan, met inbegrip van de behoefte om een antwoord te bieden op de COVID-19-pandemie, konden op algemene steun rekenen. De agenda vormt een aanvulling op andere initiatieven van de Commissie, zoals de Green Deal en het actieplan voor de circulaire economie, en zal er ook voor zorgen dat bij de uitvoering van het meerjarig financieel kader rekening wordt gehouden met de consumentenprioriteiten.
Meer informatie