We moeten de discussie voeren over Turks NAVO-lidmaatschap - Hoofdinhoud

statement 08:00 - 19 oktober 2020

‘Waarom zit Turkije nog in de NAVO?’ Dit is een vraag de laatste jaren steeds vaker gesteld wordt. Vorige week pleite ChristenUnie ervoor om Artikel 5 voor Turkije buiten werking te stellen. Artikel 5 zorgt ervoor dat NAVO-landen elkaar helpen als ze worden aangevallen en vormt daarmee de kern van het bondgenootschap. Maar is het verstandig om Turkije uit de NAVO te zetten vanwege het gedrag van één president?

Erdogan maakt Turkije agressief

Sinds Recep Tayyip Erdoğan president werd in 2014, is de positie van Turkije in de wereld behoorlijk veranderd. Het land kreeg in 2016 te maken met een couppoging en in de nasleep hiervan is Erdoğan zich steeds meer als een dictator gaan gedragen. Daarnaast is het land de afgelopen jaren steeds actiever geworden in de Libische burgeroorlog waar het wapens levert en sinds dit jaar ook zelf meevecht. Dat is echter niet het enige conflict waarbij Turkije op dit moment betrokken is. Begin dit jaar viel Turkije tegen de wil van Europa buurland Syrië binnen. Deze zomer liet Erdoğan een lang lopend conflict met Griekenland tot op het randje van oorlog komen, bijna was Turkije in oorlog met een EU-lidstaat! Dit is ongelofelijk omdat de onderhandelingen over mogelijke toetreding van Turkije tot de EU pas vorig jaar zijn gestopt. De laatste aanvulling op deze lange lijst is de Turkse bemoeienis met de gevechten tussen Armenië en Azerbeidzjan.

Strategische belangen

SGPJ vindt het gedrag van Turkije onacceptabel en veroordeeld deze acties. Maar we moeten ook verder vooruit kijken. Het gedrag van Turkije is immers met name veranderd sinds Erdoğan dictatoriale trekken begint te vertonen. Erdoğan is echter al op leeftijd, en het is de vraag hoelang hij nog aan de macht zal zijn. We kunnen niet voorspellen of zijn opvolger de agressieve en antidemocratische koers zal voortzetten. Door Turkije nu uit de NAVO te zetten ontnemen we een volgende Turkse leider de kans om de relatie te verbeteren. Turkije is een belangrijke NAVO partner, beschikt na de VS over het grootste NAVO leger en ligt strategisch op de grens van Europa en Azië. Turkije vormt daarmee een strategische bondgenoot die we niet zomaar los moeten laten. Als Turkije uit de NAVO gezet wordt, zal het land andere bondgenoten gaan zoeken. Willen we dat Turkije de banden met Rusland en China verder aanhaalt en eventueel zelfs een militair bondgenootschap aangaat?

Duidelijk, maar voorzichtig optreden

SGPJ is altijd al tegen de toetreding van Turkije tot de EU geweest en blijft hier tegen. Ook is het van belang dat Nederland aan de NAVO-norm gaat voldoen, zodat we niet langer afhankelijk zijn van een bondgenoot als Turkije. Daarnaast moeten we de Turkse agressie in de regio scherp veroordelen. Maar Turkije uit de NAVO zetten of op andere manieren verstoten uit de Westerse invloedsfeer kan averechts werken en heeft voor het Westen ook grote nadelen. Het is een middel dat zeker niet onbesproken moet blijven, maar waarover wel eerst een goed over nagedacht moet worden.