Politieke chaos in Wit-Rusland

Met dank overgenomen van SGP-jongeren (SGPJ) i, gepubliceerd op dinsdag 6 oktober 2020.

statement 13:00 - 6 oktober 2020

De plotselinge geheime beëdiging van president Loekasjenko laat zien dat de Wit-Russische regering haar eigen koers blijft varen. De EU als geheel en de Nederlandse regering individueel moeten reageren op de huidige democratische crisis in Wit-Rusland, maar dienen dat wel te doen met de juiste kennis van het land en de politieke situatie. Eventuele sancties en oproep tot nieuwe verkiezingen zijn nodig, maar de huidige situatie dient niet gebruikt te worden voor verdere uitbreiding van EU of NAVO.

Verkiezingen

Sinds de Witrussen eerder dit jaar naar de stembus gingen, is er veel onrust betreffende de uitslag van deze verkiezingen. Zowel de Wit-Russische oppositie alsook tal van buitenlandse regeringen en media hebben de uitslag niet geaccepteerd en roepen op tot nieuwe verkiezingen. Tot op heden wordt deze oproep genegeerd en binnen Wit-Rusland zelfs met hevig geweld neergeslagen. Gezien de grove schendingen op het gebied van mensenrechten is een reactie vanuit Den Haag en Brussel niet alleen wenselijk maar ook noodzakelijk. Deze reactie dient verder te gaan dan het niet accepteren van de verkiezingsuitslag. De EU en de Nederlandse regering moeten aandringen op nieuwe verkiezingen waarbij waarnemers van de OVSE (Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa) aanwezig zijn om een democratische uitslag te garanderen. Het voordragen van de Wit-Russische oppositie voor de Sacharovprijs is een stap in de goede richting.

Unieke situatie

Een vergelijking met de Oekraïense situatie gaat niet op. Wanneer de situatie in Wit-Rusland besproken wordt dient in acht genomen te worden dat de situatie in dit land volledig anders is dan die van haar buurland Oekraïne in 2014. Er lopen geen Wit-Russische aanmeldingsprocedures voor de NAVO of EU en bovendien is de oppositie in Wit-Rusland grotendeels pro-Russisch. Europa dient dan ook voorzichtig te zijn met haar benadering van de huidige situatie. Te meer gezien de sterke banden die Wit-Rusland met Rusland heeft. Sinds de val van de Sovjet-Unie hebben beide landen onder de paraplu van de ‘Confederatie van Onafhankelijke Staten’ (CIS), waar ook acht andere voormalige Sovjetrepublieken bij hoorden, nauw samengewerkt. Veel van deze andere leden zijn inmiddels de kant van de EU of China opgedreven en momenteel zijn alleen Wit-Rusland en Rusland door de CIS nog aan elkaar verbonden. De EU dient dus voorzichtig op te treden om zo Rusland niet nog verder in het nauw te drijven. Wit-Rusland is in feite de laatste bondgenoot van Rusland en een verdere inmenging van Rusland zal afhangen van de houding en het optreden van de EU.

Wake-up call

De situatie in Wit-Rusland en de aanwezige signalen van Russische inmenging en militaire steun is ook een wak-up call voor NAVO-lidstaten om hun defensiebudget op orde te krijgen. Of we het nu willen of niet, we dienen klaar te staan om onrust aan de buitengrenzen het hoofd te kunnen bieden. Voor Nederland betekend dit heel concreet dat het behalen van de 2% regel een must is!