Verwarren of verbinden

Met dank overgenomen van W.P.H.J. (René) Peters i, gepubliceerd op zondag 4 oktober 2020.

De duivel heeft veel gezichten. En ook verschillende namen. Satan in het Hebreeuws. En diabolos in het Grieks. Letterlijk betekent diabolos ‘doorelkaargooier’, ‘verwarrer’. De duivel is hier dus niet het pure kwaad. Maar iemand die de gemeenschap uit elkaar speelt met valse informatie, een lasteraar. Een interessant gegeven in het huidige tijdsgewricht. Het is immers gemakkelijker mensen te verwarren dan mensen te overtuigen. Terwijl het om je doelen te bereiken even effectief kan zijn.

In het Nederlands gebruiken we voor de duivel ook wel het woord ‘lucifer’. Wat in het latijn ‘lichtbrenger’ betekent. De duivel als een gevallen engel. Wegens hoogmoed verbannen uit de hemel. In 2 Korinthiers 11:14 staat: “Dat is ook geen wonder, want niemand minder dan satan vermomt zich als een engel van het licht.” De mens is een hulpeloos wezen. In tegenstelling tot vrijwel alle andere dieren tot relatief hoge leeftijd afhankelijk van de ouders. En de rest van zijn leven van de mensen om zich heen. Zonder gemeenschap gaat het niet.

Eenzaamheid maakt mensen bang, verdrietig en uiteindelijk ziek. Uit elkaar spelen, verwarren en het verstrekken van valse informatie kan heel goed werken om je doelen te bereiken. Zeker wanneer je je voordoet als een brenger van het licht. Maar het is schadelijk voor de gemeenschap. En in die zin levensgevaarlijk. In verwarrende tijden moeten we op zoek naar wat ons bindt. Verbinden werkt helend. En niet alleen op de EHBO in het ziekenhuis.

We zullen moeten kiezen tussen verwarren en verbinden. En dat geldt zeker voor mensen met een voorbeeldfunctie of in een leidinggevende rol. Op Social Media is die keuze het beste zichtbaar. De president van de Verenigde Staten gebruikt op Twitter de naam @realdonaldtrump. Sowieso al een verwarrende naam omdat het niet over de man maar over de functie zou moeten gaan. Als een lichtbrenger twittert hij er driftig op los. Waarbij hij geen poging doet te verbergen dat verdeel en heers wat hem betreft een prima combinatie zijn.

Paus Franciscus pakt het anders aan. Als leider van de kerk in de eenentwintigste eeuw twittert ook de paus. En zijn twitternaam is @pontifex. De leider van de kerk wordt niet aangesproken met chef, baas of grote roerganger. En zelfs niet met zijn eigen of zijn pauselijke naam. Maar met pontifex, bruggenbouwer of wegbereider. En zo twittert hij dus ook. Verbindend en letterlijk voorbeeldig.

Een groter contrast dan tussen Trump en Franciscus is haast niet denkbaar. Natuurlijk is kiezen moeilijk. Maar een mens is op aarde gezet om verantwoordelijk te zijn, om antwoord te geven. Zeker in deze tijd is het een dwingende vraag voor ons allemaal. Wat wil ik zijn? Een verwarrer of een verbinder? En wie zal ik volgen?