Internationale Dag van de Democratie: gezamenlijke verklaring van hoge vertegenwoordiger/vicevoorzitter Josep Borrell en vicevoorzitter Dubravka Šuica

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op maandag 14 september 2020.

In de aanloop naar de Internationale Dag van de Democratie legden hoge vertegenwoordiger/vicevoorzitter Josep Borrell i en vicevoorzitter Dubravka Šuica de volgende gezamenlijke verklaring af:

“Overal ter wereld geven mensen nog steeds, vaak met grote risico's voor hun eigen persoon, uiting aan hun verlangen naar democratie. Van Hongkong tot Libanon, van Wit-Rusland tot Sudan; achter de krantenkoppen en cijfers staan moedige mensen uit alle lagen van de bevolking. We brengen hen een eerbetoon en delen hun geloof in democratie.

De democratie kampt met uitdagingen die door de coronapandemie nog zijn verscherpt. Overal ter wereld worden burgerlijke vrijheden uitgehold, onafhankelijke media en journalisten onderdrukt en democratische instellingen ondermijnd. Omdat de bevolking steeds minder vertrouwen heeft in de democratische instellingen en praktijken neemt de polarisatie in de samenleving toe. We hebben nieuwe mogelijkheden voor politieke participatie zien ontstaan, maar zijn ook getuige van de vérstrekkende gevolgen van nieuwe vormen van manipulatie van informatie, verkiezingsprocedures en democratische processen, die door digitale technologieën en sociale media nog worden versterkt.

In het licht van deze uitdagingen verdubbelt de Europese Unie haar inspanningen om degenen te ondersteunen die ijveren voor de verdediging en opbouw van de democratie, voor meer democratische participatie en inclusie - ongeacht geslacht of achtergrond, voor het vrijwaren van de institutionele controlemechanismen en voor een duidelijke verantwoordingsplicht van besluitvormers. We spelen een leidende rol bij de bevordering en bescherming van de democratie overal ter wereld.

In het nieuwe actieplan inzake mensenrechten en democratie worden onze ambities uiteengezet en de prioriteiten voor een concreet extern beleid voor de komende jaren vastgesteld. Van samenwerking met de voormalige vijandelijke groeperingen in Colombia tot het herstel van het vertrouwen in de rechtstaat in de Democratische Republiek Congo, van de versterking van de rol van de media in Centraal-Azië tot de versterking van de rol van vrouwen in Syrië: de EU blijft de democratische waarden en initiatieven door middel van projecten en samenwerking actief ondersteunen. In 2019 heeft de EU acht verkiezingswaarnemingsmissies en zeven missies van verkiezingsdeskundigen uitgezonden in het kader van haar wereldwijde inzet voor democratie, mensenrechten en de rechtsstaat.

Overal ter wereld steunt Europa zijn partners die geconfronteerd worden met nieuwe uitdagingen voor de democratie, maar ook voor onze huisdeur hebben we nog werk voor de boeg. We begrijpen dat het vertrouwen van onze Europese burgers in de democratie niet als vanzelfsprekend kan en mag worden beschouwd. Onze burgers vragen om meer inspraak in de beleidsvorming en om meer transparantie. We moeten naar hen luisteren en we moeten vertrouwen opbouwen.

De EU onderneemt stappen om de democratie binnen onze Unie te waarborgen en te versterken. We werken aan een actieplan voor Europese democratie om desinformatie tegen te gaan, ons voor te bereiden op mogelijke verkiezingsbedreigingen en -manipulatie, en vrije en onafhankelijke media in de EU te ondersteunen. In het komende verslag over het burgerschap zal worden nagegaan hoe ervoor kan worden gezorgd dat alle EU-burgers hun rechten ten volle kunnen uitoefenen en kunnen deelnemen aan het democratisch bestel van de Unie. De conferentie over de toekomst van Europa, die Europeanen uit alle lagen van de bevolking samenbrengt, zal de Europeanen een sterkere stem geven in onze Unie.

De Europese Unie is gegrondvest op een sterk engagement om de democratie, evenals de mensenrechten en de rechtsstaat, te bevorderen en te beschermen. Zonder democratie, vrede en stabiliteit kunnen ontwikkeling en welvaart op lange termijn niet bestaan. We moeten ook in de toekomst hiervoor een voortrekkersrol blijven spelen.”