EU-top: akkoord nog onvoldoende voor modern en groen Europa

Met dank overgenomen van GroenLinks (GL) i, gepubliceerd op dinsdag 21 juli 2020.

GroenLinks is tevreden dat de regeringsleiders akkoord zijn over de Europese meerjarenbegroting en het coronaherstelfonds. Een definitieve deal is er pas als ook het Europees Parlement instemt. Volgens GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout is er nog veel ruimte voor verbetering: “De ambitie voor een groen en gezamenlijk herstel uit de coronacrisis is naar beneden bijgesteld. Een moderne begroting die opkomt voor het klimaat en de rechtsstaat is afgezwakt, onder andere door de verkeerde prioriteiten van premier Rutte. Het Europees Parlement moet daar nu voor vechten.”

Het eerder voorgestelde bedrag van 750 miljard euro voor het coronaherstelfonds bleef intact, maar de verhoudingen tussen subsidies en leningen zijn flink verschoven in de richting van leningen. Eickhout: “Een traag en onrechtvaardig economisch herstel uit de crisis, zoals tien jaar geleden, verzwakt Europa. Door de inzet op rechtse hervormingen en leningen in plaats van subsidies herhaalt Nederland de fouten die gemaakt zijn tijdens de vorige schuldencrisis.”

Klimaat

GroenLinks is positief dat het percentage van de totale Europese begroting, dat bedoeld is voor het behalen van de klimaatdoelstellingen, werd opgehoogd van 25 procent naar 30 procent, al is de precieze invulling daarvan nog onduidelijk. Eickhout: “De klimaatcrisis vereist dat we Europees geld volop inzetten voor een snelle transitie naar een duurzame economie. De regeringsleiders hebben gefaald om de Europese miljarden in een duidelijke groene richting te sturen. Het is een verbetering dat het percentage is verhoogd, maar er ieen garantie ontbreekt dat de overige 70 procent geen schade berokkent aan het klimaat. Het is wel een vooruitgang dat Europa nieuwe eigen inkomsten krijgt die bijdragen aan duurzaamheid, zoals een plasticbelasting.”

Rechtsstaat

Het mechanisme om rechtsstaatschenders aan te pakken is flink verzwakt. Er is nu een, zeer lastig te behalen, gekwalificeerde meerderheid vereist om landen op EU-fondsen te korten als zij hun rechtsstaat niet repareren. “Rechtsstaatschenders gaan niet vrijuit, maar met dit akkoord wordt het knap lastig om in te grijpen als landen, zoals Hongarije en Polen, de kritiek op hun beschadigde rechtsstaat blijven negeren”, aldus Eickhout.

Ook het Europees Parlement moet instemmen met dit akkoord voordat er een definitieve deal over de meerjarenbegroting en het herstelfonds ligt. Het Europees Parlement komt volgende week met een reactie in een resolutie met de eisen voor een finaal akkoord. GroenLinks zet daarbij in op strengere eisen voor een duurzame besteding van Europees geld en een hardere aanpak van landen die de rechtsstaat schenden.