Coronavirus: EU onderneemt meer actie tegen desinformatie - Hoofdinhoud
De EU onderneemt meer actie om schadelijke desinformatie rond het coronavirus aan te pakken, terwijl de vrijheid van meningsuiting behouden blijft.
Naast de effecten op de volksgezondheid en de economie, heeft de coronapandemie een andere gevaarlijke trend veroorzaakt. Desinformatie, die evenzeer de gezondheid kan schaden, belemmert immers inspanningen om de pandemie te beperken en stimuleert criminele activiteiten. De EU vergroot haar inspanningen om deze “infodemie” aan te pakken, maar tegelijkertijd het respect voor de vrijheid van meningsuiting te behouden.
Debat in het Parlement
Op 18 juni besprak het Parlement de aanpak tegen Covid-19-desinformatie en de impact op de vrijheid van meningsuiting met een vertegenwoordiger van het Kroatische voorzitterschap Nikolina Brnjac, met hoge vertegenwoordiger en vicevoorzitter van de Europese Commissie Josep Borrell i en met vicevoorzitter voor waarden en transparantie Věra Jourová i.
Tijdens het debat bekeken EP-leden enerzijds de negatieve impact van desinformatie en de noodzaak voor meer actie om die te bestrijden, en anderzijds het risico voor regeringen om de pandemie als excuus te gebruiken om fundamentele rechten te schenden en de vrijheid van meningsuiting te beperken.
Commissaris Jourová prees de maatregelen van online platformen tegen desinformatie, maar zei dat er ruimte voor verbetering is: de Commissie roept hen op om maandelijks te rapporteren over hun beleid en maatregelen om Covid-19-desinformatie aan te pakken.
Over het toenemende belang van de weerbaarheid van de samenleving zei ze: “Liegen is niet nieuw, noch eng op zich. Wat me bang maakt is dat we deze leugens te gemakkelijk geloven.”
EP-leden stonden volledig achter wat de Commissie tot nu toe gedaan heeft om desinformatie aan te pakken, maar ze benadrukten dat de EU strengere wetgeving nodig heeft. Sommige EP-leden uitten ook hun bezorgdheid over het toezicht van feitencontroleurs en de mogelijke impact op de vrijheid van meningsuiting.
In een stemming op donderdagnamiddag, richtte het Parlement een bijzondere commissie op rond buitenlandse inmenging in alle democratische processen in de EU, inclusief desinformatie.
Op 1 juni lanceerde de EU het Europees Waarnemingscentrum voor digitale media om het werk van feitencontroleurs, academici en andere relevante belanghebbenden te bundelen en om samen te werken met de media om desinformatie te bestrijden. Later in het jaar zal de Commissie een oproep lanceren ter waarde van €9 miljoen voor het indienen van voorstellen om regionale media-onderzoekscentra op te richten.
De feiten op een rijtje zetten
In maart beloofde de Europese Raad om desinformatie tegen te gaan met transparante, goed getimede en op feiten gebaseerde communicatie. Op 10 juni stelde de Europese Commissie maatregelen voor om de “infodemie” aan te pakken. “De feiten op een rijtje” zetten concentreert zich op:
-
-Begrijpen - een verschil leren maken tussen illegale inhoud en inhoud dat schadelijk maar niet illegaal is, en tussen desinformatie en foute informatie, wat onopzettelijk kan zijn.
-
-Communiceren - de EU zal actief desinformatie blijven bestrijden.
-
-Samenwerken - de samenwerking in de strijd tegen desinformatie aanhouden en verbeteren tussen EU-instellingen, lidstaten, internationale spelers, zoals WGO en NAVO, en het maatschappelijk middenveld.
-
-Transparantie - online platformen moeten maandelijks rapporteren over hoe ze desinformatie bestrijden en de samenwerking met feitencontroleurs in alle lidstaten versterken.
-
-De vrijheid van meningsuiting garanderen - De Commissie zal toezicht blijven houden over hoe de noodmaatregelen die lidstaten tijdens de pandemie geïntroduceerd hebben, een invloed hebben op EU-wetgeving en -waarden.
-
-Bewustmaken - maatschappelijke veerkracht vergroten door kritisch denken en digitale vaardigheden te stimuleren.
Volgende stappen
Deze maatregelen zullen deel worden van de actiepunten rond desinformatie waar de EU nu aan werkt, inclusief het Europees actieplan voor de democratie en de “Digital Services Act.”
Meer lezen over de maatregelen van de EU om de coronapandemie in te dammen.
Bekijk onze tijdlijn van EU-maatregelen om Covid-19 en de impact ervan te bestrijden.
Meer informatie
Productinformatie
REF.: 20200618STO81510