Memorie van toelichting - Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2020 (Incidentele suppletoire begroting inzake Coronamaatregelen) - Hoofdinhoud

Deze memorie van toelichting i is onder nr. 2 toegevoegd aan wetsvoorstel 35493 - Incidentele suppletoire begroting Volksgezondheid, Welzijn en Sport 2020 (Coronamaatregelen) i.

Officiële titel	Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2020 (Incidentele suppletoire begroting inzake Coronamaatregelen); Memorie van toelichting; Memorie van toelichting
Document­datum	15-06-2020
Publicatie­datum	15-06-2020
Nummer	KST354932
Kenmerk	35493, nr. 2
Externe link	origineel bericht
Originele document in PDF

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Vergaderjaar 2019-

2020

35 493

Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2020 (Incidentele suppletoire begroting inzake Coronamaatregelen)

Nr. 2

MEMORIE VAN TOELICHTING

A ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2020 wijzigingen aan te brengen in:

de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport;

Normaliter wordt nieuw beleid in uitvoering genomen nadat de Staten-Generaal de begrotingswet heeft geautoriseerd. Aangezien uitvoering van de spoedeisende maatregelen die in deze eerste incidentele suppletoire begroting zijn opgenomen in het belang van het Rijk zijn, kan niet worden gewacht tot formele autorisatie van beide Kamers der Staten-Generaal en is het kabinet reeds gestart met de uitvoering van de maatregelen. Hiermee wordt gehandeld conform lid 2 van artikel 2.27 van de Comptabiliteitswet 2016.

Ik wil er bij deze gelegenheid op wijzen dat de Corona-gerelateerde uitgaven en verplichtingen van het kabinet met grote spoed en onder zeer grote druk tot stand zijn gekomen. Vanwege het spoedeisende karakter van deze maatregelen is ten aanzien van de uitgaven en verplichtingen het risico op fouten en onzekerheden in de rechtmatigheid in beginsel groter. Dit risico wordt onderkend en inspanningen zullen erop gericht zijn om dit risico zoveel mogelijk te beheersen. Eén van deze beheersingsmaatregelen is om als hoofdregel te hanteren dat conform wet- en regelgeving wordt gehandeld en daarbij te bezien in hoeverre een beroep kan worden gedaan op wettelijk toegestane uitzonderingsgronden. Zo mag VWS bij aanbestedingen een beroep doen op de uitzonderingsgrond «»dwingende spoed», zodat goederen en diensten direct bij één marktpartij mogen worden verworven.

Ik sluit op voorhand niet uit dat het spoedeisende karakter niet in alle gevallen te verenigen is met de comptabele wet- en regelgeving. Dit zou

kst-35493-2 ISSN 0921 - 7371 's-Gravenhage 2020

kunnen leiden tot onzekerheden of fouten in de rechtmatigheid. Deze gevallen zullen, conform de comply or explain-regel, aan Uw Kamer toegelicht worden.

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

B ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ DE BEGROTINGSARTIKELEN

• 1. 

  Leeswijzer

Uitgangspunt bij de tabel budgettaire gevolgen van beleid is dat per artikel de beleidsmatige- en technische mutaties toegelicht worden vanaf € 2,5 miljoen of wanneer deze politiek relevant zijn.

• 2. 

  Beleid

2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Tabel 1 Belangrijkste incidentele suppletoire COVID-19 gerelateerde uitgaven- en ontvangstenmutaties 2020 (Eerste incidentele suppletoire begroting) (bedragen x € 1 mln.)

Toelichting

In de beleidsartikelen is een toelichting opgenomen.

• 3. 

  Beleidsartikelen

3.1 Artikel 1 Volksgezondheid

Tabel 2 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)

Uitgaven

• 1. 

  Gezondheidsbeleid

Bijdragen aan ZBO's en RWT's ZonMw - programmering:

Onderzoek COVID-19

Naast de eerder uitgezette onderzoeken vanwege COVID-19 bij ZonMW is besloten tot aanvullend onderzoek naar mogelijke alternatieven in zowel de diagnostiek als behandeling. Hiervoor is € 3 miljoen nodig.

• 2. 

  Ziektepreventie

Opdrachten

Ziektepreventie

Vaccinontwikkeling

Nederland werkt samen met Duitsland, Frankrijk en Italie in de Inclusieve Vaccin Alliantie. Doel van deze samenwerking is zo spoedig mogelijk te beschikken over een goed werkend, veilig en betaalbaar vaccin voor heel Europa en daarbuiten. Door met deze landen - die net als Nederland de faciliteiten in huis hebben om bij te dragen aan de ontwikkeling en productie - en met de vaccin ontwikkelende en producerende bedrijven samen te werken, kunnen we sneller een vaccin realiseren. Andere EU-Lidstaten en de Europese Commissie bieden we de mogelijkheid om deel te nemen in de initiatieven die voortkomen uit deze samenwerking. Om op de kortst mogelijke termijn over een vaccin te beschikken, wordt € 700 miljoen begroot.

Bijdrage aan agentschappen

RIVM - Opdrachtverlening aan kenniscentra:

Uitbreiding testcapaciteit COVID-19

Vanaf 1 juni kan iedereen met milde klachten getest worden op COVID-19, hiervoor is een uitbreiding van de testcapaciteit nodig (€ 264 miljoen). De test wordt uitgevoerd door de GGD'en. Op 1 juni is het landelijk telefoonnummer 0800-1202 operationeel geworden (€ 36,3 miljoen) waar mensen naar toe kunnen bellen om te kijken of ze in aanmerking komen voor een test.

GGD'en en veiligheidsregio's COVID-19

Het betreft additionele uitgaven vanwege de uitbreiding van de testcapaciteit. De GGD'en wordt hiermee in staat gesteld om bij positief geteste personen bron- en contactopsporing te doen. Tevens wordt, naar aanleiding van de nieuwe noodverordening, mogelijk gemaakt dat meerkosten die hieruit volgen worden gedekt.

BCG-vaccin

Uit onderzoek blijkt een positieve werking van het BCG-vaccin bij COVID-19 patiënten. Vanwege dit positieve effect is besloten om het BCG-vaccin aan te schaffen voor een bedrag van € 4,5 miljoen.

3.2 Artikel 2 Curatieve Zorg

Tabel 3 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)

Uitgaven

• 1. 

  Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg Opdrachten

Aanschaf en distributie medische hulpmiddelen

Het Landelijk Consortium Hulpmiddelen (LCH) ontvangt van VWS een voorschot voor de inkoop van medische hulpmiddelen. De raming voor de inkoop van medische hulpmiddelen wordt met € 550 miljoen verhoogd. Hierbij is ook rekening gehouden met een uitbreiding van de doelgroep waarvoor het LCH inkoopt. Het gaat om zorgverleners die zorg verlenen aan cliënten thuis en die niet werkzaam zijn voor een zorgorganisatie, waaronder mantelzorgers die intensief zorg verlenen, vrijwilligers in de palliatieve zorg en zorgverleners die op basis van een pgb zorg aan kwetsbare mensen leveren. Daarnaast is minder budget benodigd voor de inkoop van beademingsapparatuur dan bij eerste suppletoire geraamd.

Dit wordt bijgesteld met € 100 miljoen.

Bij de eerste suppletoire begroting zijn de middelen voor aanschaf en distributie medische hulpmiddelen op «medische producten - subsidies» terecht gekomen, dit had «opdrachten» moeten zijn. In deze incidentele suppletoire begroting wordt dit juist verwerkt. Dit verklaart de technische correctie van € 970.100.

Ontvangsten

Doorverkoop van medische beschermingsmiddelen

Tegenover de uitgaven die hierboven zijn benoemd voor de inkoop van medische beschermingsmiddelen door het LCH staan ook ontvangsten. Deze betreffen de verkoop van beschermingsmiddelen aan zorgaanbieders. De extra opbrengst hiervan wordt geraamd op € 180 miljoen.

3.3 Artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning

Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)

Uitgaven

• 1. 

  Participatie en zelfredzaamheid van mensen met beperkingen

Opdrachten

Distributie en terhandstelling van medische hulpmiddelen

De doelgroep waarvoor het LCH medische beschermingsmiddelen inkoopt wordt uitgebreid voor zorgverleners die zorg verlenen aan cliënten thuis en die niet werkzaam zijn voor een zorgorganisatie. Het betreft mantelzorgers die intensief zorg verlenen, vrijwilligers in de palliatieve zorg en zorgverleners op basis van een pgb aan kwetsbare mensen met (symptomen van) COVID-19, en waarbij de afstand van 1,5 meter niet kan worden aangehouden vanwege de noodzakelijke verpleging en verzorging. Voor de distributie van beschermingsmiddelen aan deze doelgroep wordt € 2 miljoen geraamd.

3.4 Artikel 4 Zorgbreed beleid

Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)

Uitgaven

• 1. 

  Positie cliënt en transparantie van zorg

Opdrachten

Overige

Campagne «alleen samen»

Ten behoeve van de bestrijding van COVID-19 is publiekscommunicatie een essentieel onderdeel van het maatregelenpakket. Onderdeel van de publiekscommunicatie is een multimedia publiekscampagne. Er is € 4 miljoen begroot voor de publiekscampagne tot en met de zomer.

• 3. 

  Informatiebeleid

Opdrachten

Programma Realisatie Digitale Ondersteuning COVID-19

Er is digitale ondersteuning nodig bij bron- en contactonderzoek bij de GGD, dit is geadviseerd door het Outbreak Management Team (OMT). Om deze digitale ondersteuning effectief in te kunnen zetten is een taskforce ingericht. Er is reeds een programma van eisen opgesteld voor digitale ondersteuning van contactonderzoek. De kosten voor de realisatie digitale ondersteuning worden geraamd op € 9.3 miljoen, waarvan € 4,5 miljoen voor de kosten van ontwikkeling, waaronder het opstellen van het programma van eisen, en de personeelskosten (zie artikel 10) en € 4,8 miljoen voor de uitvoering van het programma en de publiekscampagne (Informatiebeleid).

3.5 Artikel 6 Sport en bewegen

Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)

Uitgaven

• 4. 

  Sport verenigt Nederland

Bijdrage aan medeoverheden

Ondersteuning Sportsector COVID-19

Met deze middelen wordt de sportsector in Nederland geholpen. In overleg met de gemeenten heeft het kabinet besloten om de sportverenigingen de huur vanaf 15 maart tot en met 15 juni 2020 kwijt te schelden. Deze huur zijn de sportverenigingen verschuldigd aan de gemeente of het gemeentelijk sportbedrijf. Hiervoor zullen de gemeenten een compensatie ontvangen van € 90 miljoen.

Sportverenigingen die de accommodatie niet huren maar zelf (gedeeltelijk) in bezit hebben, hebben te maken met de vaste lasten die dit eigendom met zich meebrengt en er zijn op dit moment geen inkomsten. In totaal gaat het hier om € 20 miljoen.

• 4. 

  Niet-beleidsartikelen

4.1 Artikel 10 Apparaatsuitgaven

Tabel 7 Apparaatsuitgaven Kerndepartement (bedragen x € 1.000)

Apparaatsuitgaven kerndepartement

Personele uitgaven kerndepartement

Programma Realisatie Digitale Ondersteuning COVID-19

Er is digitale ondersteuning nodig bij bron- en contactonderzoek bij de GGD. Dit is geadviseerd door het Outbreak Management Team (OMT). Om deze digitale ondersteuning effectief in te kunnen zetten is een taskforce ingericht. Er is reeds een programma van eisen opgesteld voor digitale ondersteuning van contactonderzoek. De kosten voor de realisatie digitale ondersteuning worden geraamd op € 9.3 miljoen, waarvan € 4,5 miljoen voor de kosten van ontwikkeling, waaronder het opstellen van het programma van eisen, en de personeelskosten en € 4,8 miljoen voor de uitvoering van het programma en de publiekscampagne (zie artikel 4, Informatiebeleid).

Materiële uitgaven kerndepartement Appathon

Op 6 april jl. heeft het Outbreak Management Team (OMT) geadviseerd de mogelijkheden voor ondersteuning van bron- en contactopsporing met behulp van mobiele applicaties te onderzoeken om belasting van de GGD te reduceren. Met een Appathon op VWS is een start gemaakt met de ontwikkeling van digitale ondersteuning. Voor de organisatie van de Appathon zijn kosten gemaakt.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,

H.M. de Jonge

Tweede Kamer, vergaderjaar 2019-2020, 35 493, nr. 2 14