Vragen en antwoorden: Commissie presenteert richtsnoeren over gezondheid, regelingen voor reizen en de repatriëring van opvarenden - Hoofdinhoud
Talrijke passagiers van cruiseschepen en bemanningsleden van vrachtschepen zitten sinds de uitbraak van de coronapandemie vast op zee of verblijven in een haven in quarantaine. Om hen te ondersteunen op het gebied van gezondheid, repatriëring en reizen, heeft de Europese Commissie i richtsnoeren opgesteld. In die richtsnoeren wordt ook een netwerk van aangewezen havens voor aflossingen van bemanningen aangekondigd.
Hoeveel mensen (bemanning en passagiers) zitten door het coronavirus vast op een cruiseschip?
Alle commerciële cruises zijn tot nader order opgeschort. Het Europees Agentschap voor maritieme veiligheid i heeft ons echter meegedeeld dat 11 cruiseschepen, met ongeveer 8000 opvarenden, tussen 8 en 11 april in Europa zullen aankomen. Ook elders in de wereld wachten nog EU-burgers, passagiers en bemanningsleden aan boord van schepen tot ze naar huis kunnen.
Welke soorten goederen worden met vrachtschepen vervoerd?
Vrachtschepen vervoeren alles, van bulkgrondstoffen, gas en olie tot containers vol elektronica en werkzame farmaceutische ingrediënten die nodig zijn voor de productie van geneesmiddelen. Het zeevervoer speelt een essentiële rol in de internationale handel in goederen uit de EU. 75 % van de goederen die door de EU worden verhandeld, worden over zee vervoerd. Om onze economie in deze moeilijke tijden te laten draaien, is het van het grootste belang dat de scheepvaart en havens operationeel blijven.
Wat zijn aangewezen havens voor de aflossing van de bemanning? Waarom moeten de lidstaten een netwerk van dergelijke havens opzetten?
In de richtsnoeren wordt aanbevolen dat de lidstaten en de Commissie de krachten bundelen om meerdere havens in de Unie aan te wijzen als havens voor een snelle aflossing van scheepsbemanningen. Die moeten geografisch over de Unie verspreid zijn en aangesloten zijn op operationele luchthavens en treinstations. Voor het vervoer van in- en ontschepende bemanningen kan een beroep worden gedaan op speciale of reguliere vluchten en treinverbindingen, zodat zeevarenden snel kunnen worden gerepatrieerd.
In de buurt van de aangewezen havens moet accommodatie beschikbaar zijn waar zeevarenden kunnen wachten op het schip waarop zij hun dienst moeten aanvatten of op hun vlucht, trein of schip huiswaarts. Deze accommodatie moet beschikken over passende voorzieningen waar ze vóór het inschepen en na het ontschepen 14 dagen in quarantaine kunnen blijven, indien de betrokken lidstaat dat vereist en indien er geen tests beschikbaar zijn.
De lidstaten hebben er belang bij een dergelijk havennetwerk op te zetten en wij roepen de lidstaten op voorstellen te doen.
Hoe zullen bemanningsleden en passagiers naar hun land van herkomst reizen als er bijna geen vluchten of internationale treinen zijn?
In de richtsnoeren wordt voorgesteld dat de lidstaten scheepsexploitanten zouden verplichten bepaalde gegevens over de opvarenden, waaronder hun bestemming, mee te delen voordat het schip de haven bereikt. Dit zal de nationale autoriteiten meer tijd geven om contact op te nemen met de consulaten en ambassades om ondersteuning te verlenen bij de repatriëring van de betrokken personen.
Wie is verantwoordelijk voor bijstand aan bemanningsleden van buiten de Unie die in de EU ontschepen?
De verantwoordelijkheid voor de repatriëring van zeevarenden ligt in de eerste plaats bij de reder. Als die geen actie onderneemt, is de vlaggenstaat van het schip verantwoordelijk. Indien de zeevarende in goede gezondheid verkeert en er aan boord van zijn of haar schip geen COVID-19-gevallen zijn, is de reder op grond van het Maritiem Arbeidsverdrag verplicht de zeevarenden te repatriëren en hun repatriëringskosten te dragen. Indien een zeevarende COVID-19-symptomen heeft en niet in staat is naar huis te reizen, moet de reder de kosten voor de medische verzorging, maaltijden en huisvesting dekken tot hij of zij genezen is.
Zie ook meer informatie over de rechten van zeevarenden.
Waar moeten cruiseschepen aanmeren?
Als een schip onder de vlag van een EU-lidstaat vaart, moet de vlaggenstaat passagiers en bemanning toestaan in een van zijn havens te ontschepen en de nodige regelingen voor repatriëring en eventuele toegang tot medische zorg helpen treffen.
Indien het voor een vlaggenstaat niet mogelijk of praktisch haalbaar is een schip te ontvangen, dient hij de exploitanten van cruiseschepen te helpen om passende regelingen te treffen met andere EU-lidstaten of andere landen. De regelingen moeten het oponthoud op zee tot een minimum beperken en goede medische infrastructuur en vervoersverbindingen met het oog op repatriëring waarborgen.
Indien het schip niet onder een EU-vlag vaart, moeten de lidstaten het om humanitaire redenen ontvangen. Er wordt hen aanbevolen de exploitant van het cruiseschip vóór het aanmeren te verzoeken passende financiële en logistieke regelingen te treffen (bv. vereiste persoonlijke beschermingsmiddelen, quarantainevoorzieningen, huur van bussen, chartervluchten). Indien dergelijke regelingen niet worden getroffen, moeten de lidstaten in ieder geval bekijken of de passagiers en bemanningsleden op een veilige en snelle manier van boord kunnen gaan en of zij hun doorreis naar huis kunnen faciliteren.
Moeten bemanningsleden/passagiers na ontscheping systematisch in quarantaine worden geplaatst?
Quarantainevoorschriften zijn een bevoegdheid van de individuele lidstaten.
Wanneer een opvarende tijdens het aanlopen symptomen vertoont die op COVID-19 kunnen wijzen (zoals een plotse opstoot van hoesten, koorts of kortademigheid), moet dit onmiddellijk aan de bevoegde autoriteiten worden gemeld.
Personen die vermoedelijk met het virus besmet zijn, moeten hetzij ontschepen en aan land in quarantaine worden geplaatst en behandeld, hetzij aan boord in quarantaine worden geplaatst (volgens de in het EU HEALTHY GATEWAYS-advies beschreven procedures) tot hun symptomen verdwenen zijn, tenzij hun toestand verslechtert en zij aan land in een ziekenhuis moeten worden opgenomen. Beslissingen over individuele gevallen worden genomen door de bevoegde autoriteit van de havenstaat, op basis van een risicobeoordeling en de plaatselijke situatie (inperkings- of mitigatiefase).
Alle personen die het schip verlaten, moeten worden verzocht een Passenger/Crew Locator Form (formulier voor de tracering van passagiers of bemanningsleden) in te vullen alvorens het schip te verlaten. De gezagvoerder moet die formulieren gedurende ten minste één maand aan boord bewaren. Op basis van een beoordeling van de persoonlijke gezondheidstoestand, moeten de bevoegde autoriteiten vooraf toestemming verlenen voor iedereen die van boord gaat.
Is het niet veiliger dat mensen aan boord blijven tot de pandemie voorbij is in plaats van te ontschepen?
In sommige gevallen kunnen de bemanning en/of de passagiers inderdaad beter aan boord van het schip blijven, op voorwaarde dat de juiste gezondheidsmaatregelen zijn genomen. Dit moet per geval worden beoordeeld door de kapitein en de bevoegde havenautoriteiten van de havenstaat. Voor cruiseschepen moet bijvoorbeeld worden nagegaan of het airconditioningsysteem uitsluitend met buitenlucht kan werken (waardoor er minder kans is op verspreiding van het virus), dan wel of de lucht binnen het schip opnieuw circuleert, waardoor passagiers die nog gezond zijn ook besmet zouden kunnen worden.
Beschikken alle lidstaten of havens over solide procedures die een inspiratiebron kunnen zijn voor andere landen en havens?
Om het aanmeren van de cruiseschepen Zaandam en Rotterdam in Florida op 2 april mogelijk te maken, heeft de exploitant van de cruise de verantwoordelijkheid voor de organisatie van de repatriëring/medische behandeling op zich genomen, terwijl Nederland als vlaggenstaat diplomatieke ondersteuning verleende. In een overeenkomst tussen de cruisemaatschappij en de lokale en federale autoriteiten van de Verenigde Staten werd bepaald dat alle passagiers eerst medisch zouden worden gescreend en dat gezonde passagiers vervolgens een vlucht naar huis mochten nemen.
Welke regeling geldt voor vissers?
De visserijsector telt een aanzienlijk aantal internationale bemanningsleden, zowel EU-burgers als niet-EU-burgers. Naar schatting is 8 % van de bemanningsleden afkomstig van buiten de EU/EER-landen. Voor deze essentiële werknemers moeten verplaatsingen van en naar vissersvaartuigen worden gefaciliteerd. In de richtsnoeren wordt er daarom aan herinnerd aan hoe belangrijk het is de onlangs aangenomen richtsnoeren voor maatregelen inzake grensbeheer in deze sector toe te passen om de gezondheid te beschermen en de beschikbaarheid van goederen en essentiële diensten te waarborgen. De lidstaten moeten de doorreis van vissers uit de EU en derde landen die ingezetenen van de EU zijn faciliteren, zodat zij naar huis kunnen terugkeren.
Nadere informatie