COP25: kortetermijndenken versus langetermijndoelen - Hoofdinhoud

Europarlementariër Bas Eickhout is op de klimaatop in Madrid delegatieleider namens het Europees Parlement. Hij schrijft regelmatig updates over de onderhandelingen.

De EU heeft een half miljard inwoners en is, gemeten naar bruto nationaal product, goed voor bijna een kwart van de wereldwijde economie. Reken er dus maar op dat Europese beleidsontwikkelingen nauwlettend gevolgd worden op klimaattoppen. Deze week helemaal. Woensdag presenteerde de Europese Commissie de Green Deal. Vandaag proberen de Europese regeringsleiders op de eurotop in te stemmen met het doel dat de EU in 2050 klimaatneutraal moet zijn. Hier in Madrid zijn de ogen vooral gericht op de implicaties voor de Europese tijdlijn.

Obstakel 2050

Onder het Parijsakkoord moeten alle landen een eigen langetermijnstrategie aanleveren. De Europese discussie over het 2050-doel komt dus niet uit de lucht vallen. De praktijk leert dat voor de aanpak van klimaatverandering zo’n doel weinig directe gevolgen heeft. Het is (politiek gezien) zo ver weg dat politici de concrete beleidsveranderingen die nodig zijn om er te komen, gewoon naar hun opvolgers doorschuiven.

Toch is het cruciaal dat de EU vandaag de doelstelling aanneemt om in 2050 klimaatneutraal te zijn en er geen dag langer mee wacht. Het zal een positieve impuls geven aan de onderhandelingen in Madrid. Maar nog veel belangrijker: dan is eindelijk de weg vrij voor de EU-landen om alle aandacht te richten op de discussie die er op dit moment echt toe doet: 2030.

It's 2030, stupid

Deze haast heeft alles te maken met de klimaattop in Glasgow in 2020 (COP26). Het jaar dat het Parijsakkoord van start gaat. Maar ook het moment waarop landen aangescherpte klimaatplannen (NDC's) moeten inleveren. Bij het aanscherpen van deze doelen gaat het niet zozeer over de lange termijn. Het draait in Glasgow in eerste instantie om het toezeggen van hogere doelen op de korte termijn die landen ook daadwerkelijk dwingen tot extra maatregelen.

Wil de EU op de klimaattop volgend jaar een positieve invloed hebben, dan zal het dus voor die tijd met een hogere doelstelling voor 2030 moeten komen. Maar dat proces duurt lang. Om een voorbeeld te geven: Europese regeringsleiders discussiëren nu al anderhalf jaar over het 2050-doel. Voor alle duidelijkheid: dat is anderhalf jaar sinds het moment dat de vorige Europese Commissie het voorstel op tafel legde.

Green Deal

De Commissie gaf woensdag in de Green Deal aan pas in de zomer van 2020 met een voorstel tot een nieuwe 2030-doelstelling te komen. Dat is niet slim. Dan zijn er nog maar een paar maanden om alle 28 EU-landen aan boord te krijgen voor de top in Glasgow in november. Dat is veel te krap. Daarnaast dreigt de EU ook twee mooie momenten mis te lopen om druk te zetten op China.

In september volgend jaar vindt namelijk een grote EU-Chinatop plaats waar klimaat hoog op de agenda staat. In de maand daarna is er nog een groter moment. China houdt in oktober een wereldwijde biodiversiteitstop. Het toont aan dat China gezien wil worden als voorloper. Daagt de EU voor die tijd China uit door een nieuwe hoge klimaatdoelstelling op tafel te leggen, dan zal het heel moeilijk voor China zijn om dat te negeren.

Laten we niet vergeten dat we het Parijsakkoord hebben omdat er al een deal lag tussen de VS en China, voor het begin van de klimaattop in Parijs. De EU moet er dus alles aan doen om in aanloop naar Glasgow een vergelijkbare truc uit te halen. Dat betekent: werk aan de winkel voor vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans. De Europese Commissie moet snel een krachtig doel voor 2030 op tafel leggen.