Actieplan tegen PFAS-gif

Met dank overgenomen van GroenLinks (GL) i, gepubliceerd op vrijdag 29 november 2019.

“Niet de norm voor PFAS is het probleem, maar het gif zelf”

GroenLinks heeft een vijfpuntenplan PFAS klaarstaan om er voor te zorgen dat de verspreiding van de groep van 6000 giftige en mogelijk kankerverwekkende stoffen bij de bron wordt aangepakt. PFAS-gif komt voor in onder meer pizzadozen, regenjassen en antiaanbakpannen.

In steeds grotere delen van Nederland duikt het gif op in bodem, water en lucht zonder dat bekend is hoe het daar komt. ‘We kunnen blijven praten over een aanvaardbare norm maar we kunnen er veel beter voor zorgen dat we ons gebruik drastisch verminderen en op zoek gaan naar alternatieven. Uiteindelijk zijn ook onze bouwers daar echt mee geholpen’, zegt GroenLinks Kamerlid Suzanne Kröger in EenVandaag.

PFAS-giffen hopen zich op en breken niet meer af. Zowel in de natuur, als in het lichaam van mens en dier. GroenLinks stelt daarom het volgende voor:

  • Onderzoek en identificeer alle mogelijke bronnen van PFAS-vervuiling en PFAS-besmetting. Van de fabriek tot producten in winkels, afvalverwerking, transport en verspreiding via secundaire bronnen.
  • Bouw PFAS-productie af en stop de uitstoot van lozingen van PFAS-giffen.
  • Producenten van PFAS hebben ketenverantwoordelijkheid: ze moeten zorgen dat PFAS-houdende producten en afval goed verwerkt worden en dat bijgehouden wordt in welk afval PFAS zit.
  • Verbied op korte termijn het gebruik van PFAS in producten met een hoog risico voor blootstelling, zoals voedselverpakkingen en cosmetica.
  • Verplicht producenten van PFAS-houdende producten om aan consumenten duidelijk te maken dat ergens PFAS-gif in zit.

Behandel PFAS stoffen als één

Voor de verschillende stoffen in de PFAS-groep gelden verschillende regels. PFOS, PFOA en GenX zijn aangemerkt als Zeer Zorgwekkende Stof waardoor veel strengere eisen gelden en ze niet zomaar in allerlei producten gebruikt mogen worden. Maar voor andere stoffen binnen dezelfde groep gelden die eisen niet

Kröger: ‘We willen voorkomen dat elke keer dat we de regels voor het ene gif strenger maken, de producent iets verandert en er weer een ander gif ontstaat. We moeten de regels voor al deze stoffen in één keer aanpassen anders blijven we bezig het ene probleem op te lossen en het ander te creëren.’

Sinds deze zomer zijn tijdelijke landelijke regels van kracht die tot grote onrust hebben geleid in de bouwsector. De tijdelijke regels schrijven voor dat vervuilde grond niet mag worden gestort op schone grond, om zo verdere verspreiding van de vervuiling te voorkomen. Bouwers moeten nu veel vaker verdachte grond laten testen en kunnen niet alles zomaar ergens anders storten. Vandaag kwam het kabinet met een nieuwe landelijke achtergrondwaarde, waardoor bouwers makkelijker kunnen werken.

“Het veel grotere onderliggende probleem is dat overal in Nederland gif wordt aangetroffen dat schadelijk is voor onze gezondheid. Er moet dus een oplossing komen voor de vervuiling die we al hebben door goed te kijken waar het gif zit en hoe het kan worden opgeruimd. Maar ook door te voorkomen dat er meer vervuiling bij komt.”

Amerika

In Amerika wordt al veel langer een probleem gemaakt van PFAS-giffen, ook wel forever chemicals genoemd. Tegen het bedrijf DuPont (in Nederland bekend als Chemours) die onder andere de stoffen maakt voor Teflon-pannen worden rechtszaken gevoerd en het bedrijf werd flink aangepakt in Amerikaanse media. Ook verscheen deze maand de film Dark Waters over de juridische strijd van omwonenden tegen DuPont nadat er onverklaarbaar veel sterfgevallen zijn in de omgeving. Vanaf 20 februari 2020 zal de film ook in Nederland te zien zijn.