Najaarspakket Europees Semester: De Commissie formuleert adviezen over de ontwerpbegrotingsplannen van de eurozone

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 20 november 2019.

De Europese Commissie heeft vandaag haar adviezen uitgebracht over de ontwerpbegrotingsplannen 2020 van de lidstaten van de eurozone, zij heeft stappen ondernomen in het kader van het stabiliteits- en groeipact en zij heeft het vierde verslag over het verscherpt toezicht voor Griekenland aangenomen.

Sinds juli van dit jaar en voor het eerst sinds 2002 bevindt geen enkele lidstaat van de eurozone zich nog in de buitensporigtekortprocedure. De schuldquote van de eurozone zal naar verwachting haar dalend pad van de voorbije jaren blijven volgen en afnemen van ongeveer 86 % in 2019 tot ongeveer 85 % in 2020. Tegen de achtergrond tekent zich een verzwakkende Europese en mondiale economie af.

Vicevoorzitter Valdis Dombrovskis i, bevoegd voor de Euro en de Sociale Dialoog, ook verantwoordelijk voor Financiële Stabiliteit, Financiële Diensten en Kapitaalmarktenunie: “Nu grotere risico's op de Europese groeivooruitzichten beginnen te wegen, is het geruststellend te zien dat landen van de eurozone als Duitsland en Nederland hun begrotingsruimte aanwenden om investeringen te ondersteunen. Toch hebben zij ruimte om nog meer te doen. Anderzijds zouden landen met zeer hoge schuldniveaus - zoals België, Frankrijk, Italië en Spanje - hun voordeel moeten halen uit de lagere rente-uitgaven om hun schuld af te bouwen. Dat zou hun prioriteit moeten zijn.”

Pierre Moscovici i, commissaris voor Economische en Financiële Zaken, Belastingen en Douane: “Gedurende de afgelopen vijf jaar heeft deze Commissie de ontwerpbegrotingsplannen van de lidstaten van de eurozone zorgvuldig onderzocht. Met de adviezen van dit jaar bevestigen we onze verbintenis dat we onze gemeenschappelijke regels flexibel en verstandig toepassen en dat we ons daarbij laten leiden door de economische realiteit in elk land en in de eurozone in haar geheel. In die zin vraagt de Commissie landen met een hoge schuldenlast te blijven streven naar een prudent begrotingsbeleid en worden landen met ruimte op hun begroting aangemoedigd verder te investeren. Deze gedifferentieerde aanpak zal de eurozone versterken.”

Beoordeling van de ontwerpbegrotingsplannen van de lidstaten van de eurozone

Na de jongste economische najaarsprognoses 2019 en het overleg met de lidstaten heeft de Commissie haar adviezen over de ontwerpbegrotingsplannen van alle landen van de eurozone aangenomen. Zij is tot de bevinding gekomen dat er in geen enkel ontwerpbegrotingsplan voor 2020 sprake is van bijzonder ernstige niet-naleving van de vereisten van het stabiliteits- en groeipact. In 2020 voldoen negen lidstaten aan het stabiliteits- en groeipact; twee lidstaten voldoen in grote lijnen en voor acht lidstaten blijkt volgens de ingediende plannen voor volgend jaar een risico te bestaan op niet-naleving van het stabiliteits- en groeipact.

De ontwerpbegrotingsplannen van Duitsland, Ierland, Griekenland, Cyprus, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland en Oostenrijk blijken te voldoen aan het stabiliteits- en groeipact in 2020.

De ontwerpbegrotingsplannen van Estland en Letland blijken in 2020 in grote lijnen te voldoen aan het stabiliteits- en groeipact. De uitvoering van de ontwerpbegrotingsplannen kan resulteren in een lichte afwijking van de budgettaire middellangetermijndoelstelling voor Letland en van het aanpassingstraject in de richting van deze doelstelling in het geval van Estland.

Voor België, Spanje, Frankrijk, Italië, Portugal, Slovenië, Slowakije en Finland leveren de ontwerpbegrotingsplannen in 2020 een risico van niet-naleving van het stabiliteits- en groeipact op. De uitvoering van de plannen van deze lidstaten zou kunnen resulteren in een significante afwijking van het aanpassingstraject in de richting van de respectieve begrotingsdoelstellingen op middellange termijn. In het geval van België, Spanje, Frankrijk en Italië wordt in de prognoses eveneens niet-naleving van de schuldreductiebenchmark verwacht.

In het algemeen wordt verwacht dat het aantal lidstaten die op of boven hun budgettaire middellangetermijndoelstelling zitten, tussen 2019 en 2020 toeneemt van zes tot negen. Volgens de prognoses van de Commissie zou het geaggregeerde structurele tekort in 2020 met 0,2 % van het potentiële bbp toenemen (tot -1,1 %), hetgeen wijst op een min of meer neutraal begrotingsbeleid. Deze toename van het structurele saldo wordt met name aangedreven door een voorgenomen expansief begrotingsbeleid in lidstaten met budgettaire ruimte, vooral Nederland en in mindere mate Duitsland (respectievelijk 0,6 % en 0,4 % van het potentiële bbp), en de verwachte toename van het structurele tekort van Italië (0,3 % van het potentiële bbp). In het algemeen blijft het begrotingsbeleid in de eurozone onvoldoende gedifferentieerd Lidstaten die ruimte op hun begroting hebben, voeren een expansief begrotingsbeleid en moeten klaarstaan om hun begrotingsruimte te blijven gebruiken. Daartegenover staat dat landen die problemen op het gebied van houdbaarheid hebben, onvoldoende consolideren, hetgeen zorgwekkend blijft.

Stappen onder het stabiliteits- en groeipact

De Commissie heeft in het kader van het stabiliteits- en groeipact ook een aantal stappen ondernomen voor Hongarije en Roemenië.

Zij heeft twee aanbevelingen geformuleerd in het kader van de procedure wegens significante afwijking, een instrument dat bedoeld is om een waarschuwing te sturen wanneer er zich een significante afwijking voordoet van de vereisten van het preventieve deel van het pact. De procedure wil lidstaten ook helpen opnieuw de begrotingspositie te bereiken - of te benaderen - die ze zouden innemen indien de afwijking zich niet had voorgedaan.

Voor Hongarije heeft de Commissie vastgesteld dat er geen doeltreffende maatregelen zijn genomen in reactie op de aanbeveling van de Raad van juni 2019. Zij stelt voor dat de Raad een besluit inzake niet-effectieve actie vaststelt en een herziene aanbeveling tot Hongarije richt om in 2020 maatregelen te nemen ter correctie van zijn significante afwijking van het aanpassingstraject in de richting van de budgettaire middellangetermijndoelstelling. Voor Roemenië heeft de Commissie vastgesteld dat er geen doeltreffende maatregelen zijn genomen in reactie op de aanbeveling van de Raad van juni 2019. Zij stelt voor dat de Raad een besluit inzake niet-effectieve actie vaststelt en een herziene aanbeveling tot Roemenië richt om in 2020 maatregelen te nemen ter correctie van zijn significante afwijking van het aanpassingstraject in de richting van de budgettaire middellangetermijndoelstelling.

Verslag over verscherpt toezicht voor Griekenland

De Commissie heeft eveneens het vierde verslag voor Griekenland aangenomen in het kader van het verscherpt toezicht dat werd ingesteld nadat in augustus 2018 het macro-economisch aanpassingsprogramma van het Europees stabiliteitsmechanisme afliep. De publicatie van het verslag volgt op de vierde missie voor postprogrammatoezicht in Griekenland, die plaatsvond van 23 tot en met 26 september 2019.

De conclusie hiervan luidt dat Griekenland een begroting voor 2020 heeft opgesteld die op groeivriendelijke wijze aan het overeengekomen streefcijfer voor een primair overschot van 3,5 % van het bbp voldoet. De regering heeft volgens het verslag in het algemeen de nodige maatregelen genomen om haar specifieke toezeggingen inzake hervormingen voor medio 2019 te verwezenlijken, in het kader van haar bredere hervormingsagenda. Verdere maatregelen zullen noodzakelijk zijn om de hervormingen aan te vullen en waar nodig te versnellen.

De bevindingen van dit verslag zullen worden besproken op de bijeenkomst van de Eurogroep op 4 december 2019.

Wat zijn de volgende stappen?

De Commissie verzoekt de Eurogroep en de Raad het pakket van vandaag te bespreken en de nu voorgelegde richtsnoeren te bekrachtigen. De Commissie zal tijdig de volgende stappen in het kader van het Europees Semester ondernemen, met inbegrip van de jaarlijkse groeianalyse 2020, de aanbeveling voor het economisch beleid van de eurozone, het waarschuwingsmechanismeverslag en het ontwerp van het gezamenlijk verslag over de werkgelegenheid.

Voor meer informatie

Mededeling over de ontwerpbegrotingsplannen 2020 van de eurozone

Adviezen van de Commissie over de ontwerpbegrotingsplannen voor 2020

Procedure wegens significante afwijking voor Hongarije en Roemenië

Vierde verslag over verscherpt toezicht voor Griekenland

Economische najaarsprognoses 2019

Volg vicevoorzitter Dombrovskis op Twitter: @VDombrovskis

Volg commissaris Moscovici op Twitter: @Pierremoscovici

Volg DG ECFIN op Twitter: @ecfin