Uitgebuit. Verhalen van slachtoffers van mensenhandel (bijlage bij 28638,nr.176) - Hoofdinhoud

Officiële titel	Uitgebuit. Verhalen van slachtoffers van mensenhandel (bijlage bij 28638,nr.176)
Document­datum	13-11-2019
Publicatie­datum	18-11-2019
Nummer	2019D45780
Kenmerk	28638, nr. 176
Externe link	origineel bericht
Originele document in PDF

UITGEBUIT

Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

UITGEBUIT

Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

Voorwoord

Slachtoffers van mensen­ handel krijgen een stem

Mensenhandel is een veelkoppig monster dat zich Wat bij het ontwikkelen van Samen tegen mensen­ op verschillende manieren manifesteert. Het gaat handel duidelijk geworden is, is dat veel informatie om mannen en vrouwen die zich onder dwang komt vanuit zorgcoördinatoren en hulpverleners moeten prostitueren. Het gaat om jongens en die direct contact hebben met slachtoffers. Dat meisjes die tegen hun wil de criminaliteit inge­ is een goede zaak. Maar slachtoffers zelf komen zogen worden. En het gaat om mensen die onder nauwelijks aan het woord. We praten dus veel

4 erbarmelijke omstandigheden moeten werken meer over slachtoffers dan met hen. En dat moet 5

zonder fatsoenlijke betaling. veranderen. Slachtoffers moeten een stem krijgen Mensenhandel is ver weg op andere continenten, als we de aanpak van mensenhandel werkelijk én het is dichtbij. Het is bij jou in de stad. Het is bij effectief willen maken. Hun ervaringen en hun jou om de hoek. Het is de verkoper in de souvenir­ levens verhalen vormen bronnen van unieke kennis winkel die dag en nacht achter de counter te vinden en waardevolle informatie om te bepalen waar­ is. Het is de vrouw een paar deuren verder die aan slachtoffers behoefte hebben. Hierbij zijn geslagen wordt en die altijd ’s avonds vertrekt ervaringsdeskundigen van onschatbare waarde: om de volgende ochtend pas thuis te komen. deze slachtoffers beschikken na een hbo­ opleiding over de handvatten om andere slachtoffers Niemand kan of mag zijn blik afwenden van het professioneel bij te staan. complexe probleem dat mensenhandel is. Daarom is in het regeerakkoord van het kabinet Rutte­ III Deze bundel konden we maken dankzij de over­ afgesproken dat de aanpak ervan intensief op­ levers en de ervaringsdeskundigen, die bereid gepakt wordt. In het programma Samen tegen waren hun ingrijpende verhalen te delen. Hun mensenhandel slaan de ministeries van Justitie verhalen geven een beeld van de hel waar zij en Veiligheid, van Sociale Zaken en Werkgele­ doorheen zijn gegaan. Hun verhalen leveren een genheid, van Volksgezondheid, Welzijn en Sport bijdrage aan de effectieve aanpak van mensen­ en van Buitenlandse Zaken de handen ineen. Een handel. Zonder hen, zonder de survivors en de belangrijke constatering hierbij: effectief beleid ervaringsdeskundigen, was deze publicatie niet maak je niet alleen. Er is nauw contact nodig met mogelijk geweest. maatschappe lijke organisaties die dagelijks slacht­ offers van mensenhandel begeleiden, met politie, Ankie Broekers-Knol het Openbaar Ministerie en gemeenten. Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

Thabo Nyah Mariah Maria

pagina 10 pagina 16 pagina 46 pagina 52

6 Joni Selena Mohini Daniëlle 7

pagina 22 pagina 28 pagina 60 pagina 66

Vivianne Rakesh Corazon Nubia

pagina 34 pagina 40 pagina 72 pagina 78

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

Verantwoording Slachtoffers

Alle mensen in dit boek deelden belangeloos hun Eenmaal uit hun ellendige situatie, willen de mensenhandel te herkennen en te bestrijden. ervaringen. Hun verhalen zijn opgetekend, zoals zij meeste slachtoffers van mensenhandel graag door Laat de slachtoffers aan het woord; zij kunnen het zelf beleefd hebben. Dit kan confronterend zijn voor met hun leven. De ervaringen een plek geven, adviseren en meedenken over het beleid dat hen organisaties binnen het mensenhandeldomein. De twaalf weg stoppen en een nieuwe, betere toekomst en heel veel anderen aangaat en direct raakt. Zij levensverhalen laten eens te meer zien hoeveel gezichten tegemoet. In hun situatie een begrijpelijke keuze. kunnen vertellen waaraan slachtoffers behoefte mensenhandel heeft en hoeveel impact het heeft op Toch leveren hun ervaringen een belangrijke hebben als ze aan hun verschrikkelijke situatie mensenlevens. Ter bescherming van de slachtoffers bijdrage aan een goede aanpak van mensenhandel. ontsnapt zijn. En bovenal maken hun verhalen in­ zijn, waar dat nodig of vanuit de persoon zelf gewenst Wie het aan den lijve ondervonden heeft, kan zichtelijk hoe complex en vernuftig mensen handel was, namen gefingeerd en verblijfplaatsen onvermeld immers vertellen wat er gebeurd is en waar hulp­ in elkaar zit en hoe lastig het is er adequaat op te gebleven. Elk van de geïnterviewden gaf aan te hopen dat verleners en beleids makers op moeten letten om reageren. hun verhalen bijdragen aan een groter bewustzijn over mensenhandel en meer begrip voor de slachtoffers ervan.

8 9

Thabo Vivianne Nyah Rakesh Joni Mariah Selena Maria

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

Een leven onder de schaduw

10 11

Thabo | Nigeria Er trekt een bezorgde blik over het gelaat van de 29-jarige Thabo* uit Nigeria. Hij draagt de last van een getekend leven op zijn schouders. Hij vluchtte naar de veiligheid van Europa,

omdat: “Mensen in mijn land die een zekere levensstijl kiezen, niet vrij kunnen leven.” De ontsnapping uit Nigeria leidde echter tot gedwongen prostitutie. Thabo hoopt dat zijn wonden helen, want hij wil weer kunnen lachen en hij wil een waarlijk vrij leven leiden.

Hij loopt voorbij. Een schaduw onder een dikke winterjas. Draait om. Wacht op de hoek van de straat. Het is ijskoud, een miezerregen hangt als een grauwe sluier over de monumentale gebou­ wen van het Scheepvaartkwartier in Rotterdam. Pas als we hem buiten omzichtig benaderen, durft Thabo het café te betreden waar we afgesproken hadden. Voordat hij zijn capuchon afdoet, spiedt hij door de ruimte. Pas als hij geverifieerd heeft dat het veilig is, zet hij de donkere zonnebril af. Hij legt

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Als je wil dat ik doodga, laat me dan in vrede sterven

en niet als prostituee of drugskoerier’ mijn verhaal en zei: ‘Het enige dat ik kan doen, is De victim bias in onze westerse blik mijn achterdeur van het slot halen en de andere

kant op kijken. Jij weet wel wat je moet doen.’ Ik Onderzoek laat zien dat psychische problemen rende de nacht in en doolde lange tijd door de vaak oorzaak én gevolg zijn van mensenhandel.

zijn wenkbrauwen in de palmen van zijn handen. naar het noorden sturen, het deel van Nigeria straten.” Door eerdere klachten of trauma’s, zoals hier “Ik wilde met je praten”, mompelt hij na een lange waar de Sharia wetgeving van Boko Haram geldt. Dan ontmoet hij een Ghanees, die hem het uitsluiting van het slachtoffer, zijn mensen kwets­ stilte. “Ik wil het echt wel, maar de wonden zijn Ik wist zeker dat ik er vervolgd zou worden.” telefoonnummer geeft van een organisatie die baar om slachtoffer te worden. Daarnaast hebben te diep. Het zijn wonden die ik wil laten helen, Vluchten lijkt zijn enige optie, maar als immi­ ontheemde mensen helpt. Daarvan krijgt hij een slachtoffers psychische problemen ten gevolge niet weer openrijten. Herinneringen ophalen gratiemedewerker kan hij niet zomaar de grens schuilplaats, terwijl de politie ingeschakeld wordt van de uitbuiting, waarbij de mate van geweld en maakt de pijn erger en ik wil juist vergeten. Een over. “Ze zouden me daar aangehouden hebben, om zijn zaak te onderzoeken. Het onderzoek naar vernedering én de duur daarvan mede bepalen diepe zucht. Dan gaat hij rechtop zitten en bestelt want ik had geen verlof. Ik was aangewezen op het de criminelen die Thabo als seksslaaf gevan­ hoe groot de psychische problemen zijn. Vooral een warme chocolade met slagroom. Hij staart illegale circuit.” genhielden, is nog niet afgerond. “Ik kan dus ook suïcidale neigingen en PTSS zijn veel voorkomen­ meewarig in de zachte regen en fluistert haast niet terug naar de stad waar ze me vasthielden. Ik de klachten. Klachten zijn het ernstigst vlak na de

onhoorbaar: “Oké. Ik vertel mijn verhaal. Maar Schulden afbetalen ben ook bang dat ze me alsnog vinden, daarom uitbuiting, maar ook op de lange termijn houden

het is bogos. Dat betekent dat het lang en groot is. Thabo ontmoet een man die zegt hem het land ben ik altijd waakzaam.” psychische problemen aan. Ik vertel de belangrijkste gebeurtenissen en hoop uit te kunnen smokkelen, maar daarvoor moet

dat je dan begrijpt wat ik heb meegemaakt.” hij een enorme som geld betalen. Geld dat hij Zijn ware gezicht Er is weinig aandacht voor de psychische ge­

niet heeft. Thabo sluit de deal dat hij terugbetaalt De wetenschap dat de Nederlandse overheids­ volgen van uitbuiting. Zeker bij buitenlandse

Vrees voor zijn leven wanneer hij gesetteld is in Europa. In de zomer organisaties helpen, aan zijn kant staan, slachtoffers leiden psychische klachten vaak tot

12 “Na de universiteit ging ik werken bij de immi­ van 2017 vlucht hij over land en over zee naar vermindert de stress wel: “Ik werkte in uniform scepsis. Dit komt grotendeels door onze wester­ 13

gratiedienst van Nigeria. Ik kreeg ook uitdagin­ Italië. ”God was me goed gezind; ik ben onderweg maar de Nigeriaanse overheid maakte mij het lev­ se blik. Wij kunnen ons geen voorstelling maken gen door de manier waarop ik besloot te leven. niet gestorven. Daar ontmoette ik een zaken­ en onmogelijk. Maar hier beschermt de overheid van wat zich in het land van herkomst of tijdens Als voorbeeld: in mijn land vinden veel mensen partner van de man die me had geholpen te mij en dat geeft hoop voor de toekomst. Ik hoop de migratie heeft afgespeeld. Daar komt bij dat het abnormaal als je een gay of lesbisch leven ontsnappen. Hij bracht me naar Nederland en ik dat ik straks in staat ben een vredig leven te leid­ die verhalen lastig te verifiëren zijn. Wij hechten leidt. Dat werd een steeds grotere uitdaging en moest al mijn papieren inleveren, zodat hij me en, waarin ik kan uiten wie ik ben zonder dat dit aan verifieerbare data en officiële documenten; ik moest steeds meer mijn best doen om niet aan werkdocumenten kon helpen. als abnormaal bestempeld wordt. Ik wil lachen, voor bijvoorbeeld West­Afrikanen is tijdstip, betrapt te worden. Collega’s begonnen te zeggen Maar in plaats van hulp te krijgen, wordt Thabo vrolijk en gelukkig zijn. In Nigeria leefde ik onder datum van vertrek en duur van de reis minder dat ik niet hoorde te werken bij de immigratie­ opgesloten in een huis met meerdere andere de schaduw, niet ín de schaduw maar nóg verder relevant, dus die data weten zij gewoon niet. dienst, omdat ze gingen vermoeden dat ik een mannen die Afrika ontvlucht zijn. Zijn bewakers weggestopt. Het is niet makkelijk het masker af Wij hebben wat we in de wetenschap een victim dubbelleven leidde.” stellen huishoudelijk werk voor om zijn schulden te zetten en voor het eerst mijn ware gezicht te bias noemen. Wees daar alert op en corrigeer Zijn verhaal stokt. Thabo kijkt omlaag en stelt: af te betalen. “Op mijn eerste werkdag bleek het tonen, maar ik hoop dat het mij in de toekomst jezelf. Vraag je af of jouw conclusie echt logisch “Ik wil mijn zonnebril opdoen, is dat goed?” Het om iets heel anders te gaan.” gaat lukken.” is, of dat deze gekleurd is door onze westerse blijkt te werken als een masker: ineens gaat het kijk op de zaak of je individuele beoorde­ praten makkelijker, ontspant zijn lichaam achter Eerst weigert hij nog, maar hij wordt gedwongen Hij lacht een droeve glimlach en zet zijn zonnebril ling. Besef daarbij ook dat het belang van het de relatieve veiligheid van de donkere glazen. de prostitutie in te gaan vanwege de schulden die weer af. Het signaal dat hij verteld heeft wat hij nu slachtoffer soms schuurt met het belang van de Hij vertelt over de constante angst waarmee hij hij heeft: “Ze hadden over mijn levensstijl in Nige­ kan vertellen. De opluchting straalt van zijn ge­ opsporing. Een snelle aangifte, bij ons de norm, leefde en over zijn meerderen die hem het werken ria gehoord. Het was verschrikkelijk om dingen te zicht. Hij neemt een ferme slok van de inmiddels is soms onmogelijk omdat het trauma nog te onmogelijk maken. Hij werd overgeplaatst naar doen die ik uit mijzelf helemaal nooit zou doen. koude chocolademelk en staat op. Hij rekt zich vers is. het oosten van het land, om vervolgens weer naar Toen ze vertelden dat ik ook als drugskoerier uitgebreid uit en loopt weg. Traag slokt de grijze het zuiden overgeplaatst te worden. “Ze deden het moest gaan werken voor ze, voelde ik me ziek. Ik sluier van de nog altijd druilende miezer regen Conny Rijken met opzet, maar wel allemaal onder het voor­ besloot te ontsnappen, want ik dacht: als je wil hem op. Professor mensenhandel en globalisering, wendsel van ‘de dienst vraagt het van je’.” dat ik doodga, laat me dan in vrede sterven en Universiteit Tilburg Als hij opnieuw overgeplaatst wordt, begint niet als prostituee en drugskoerier. Bij een klant * Op verzoek is een fictieve naam gebruikt. Thabo’s Thabo te vrezen voor zijn leven: “Ze wilden me legde ik mijn situatie uit. Hij was geraakt door werkelijke naam is bekend bij de auteur.

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

14 15

‘Het is niet makkelijk het masker af

te zetten en voor het eerst mijn ware

gezicht te tonen’

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Ik ben in de ban van een vloek’

16 17

Nyah | Nigeria Nyah* liet Nigeria achter zich voor een beter leven. Ze kreeg er een leven van gedwongen prostitutie onder invloed van mensenhandelaren voor terug. Letterlijk: voordat ze vertrok, werd ze onderworpen aan een voodoo-ritueel. Dat bond haar aan de vrouw die haar hielp

Nigeria te ontvluchten zolang ze schulden had bij haar ‘redder’. Ze wist te breken met haar miserabele leven, maar moet wel nog altijd afrekenen met die vloek …

Een rood verduisterend gordijn houdt de buitenwereld op veilige afstand. Nyah en haar kamergenoot, beiden uitgebuit, schrijden in een stille dans door de ruimtes, alsof ze proberen de vreselijke herinneringen in hun getroebleerde geesten niet wakker te maken. Nyah schuift het gordijn opzij en kijkt naar buiten, ze rommelt aan een versleten rozenketting die haar moeder toestuurde als teken van steun. Met een nauwelijks merkbare, bezorgde glimlach laat ze het gordijn los en gaat zitten. Ze is nerveus,

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

maar pakt zichzelf bij de kladden en zegt, werk te vinden. Wel had hij mijn broek en onder­ Maar klanten vroegen me vreselijke dingen, anale Zij heeft een koe geofferd en zo tijd voor mij gedecideerd de schroom van zich afschuddend: goed nodig om op te sturen naar de voodoodok­ seks bijvoorbeeld. Alleen het idee al maakte me gekocht bij de voodoodokter. Ik bouw mijn leven “Mijn verhaal moet verteld worden.” ter, als bewijs dat ik goed was aangekomen. ziek.” op, heb psychologische hulp om de demonen uit Daarmee kon hij de toverspreuk verbreken als mijn verleden het hoofd te bieden én kan straks

Voodoo mijn schuld was afbetaald.” Als ze op een dag naar een afspraak toegebracht op tijd in Nigeria zijn om de vloek te verbreken.”

“Ik ben geboren in Maiduguri, de hoofdstad van En dan zegt de man iets waardoor de grond wordt, blijken de klanten undercover politieagen­ Borno in het noorden van Nigeria. Na het overlij­ onder Nyah’s voeten wegvalt: ‘Je betaalt je schuld ten. Nyah wordt ingerekend voor verhoor. “De Nyah zucht. Haar verhaal vertellen, put haar uit. den van mijn vader verhuisden we naar Edo, een terug via prostitutie.’ Ze is diep geschokt, want agenten bleven maar vragen naar mijn werkgevers “Ik kan mijn familie in Nigeria onderhouden, dat staat in het zuiden van het land. Daar groeide ik in Nigeria worden prostituées behandeld als en ook al was ik doodsbang voor ze, ik heb uitein­ maakt me gelukkig. En ik vind nu eindelijk het op met mijn moeder, broertjes en zussen. Ik was outcasts. Ze eist de vrouw te spreken, maar dat delijk alles verteld wat ik wist. Na twee maanden, leven waar ik naar zocht. Ik ben nog niet dapper zeventien toen ik ging werken bij een benzine­ wordt een ijzingwekkend gesprek. “Zij zei: ‘Wat lukte het de politie de Bulgaarse bende op te genoeg, maar eens ben ik in staat om vrouwen in station om de familie en mezelf te onderhouden.” voor werk zou je dan kunnen doen om me terug te pakken en zij zijn gelukkig ook veroordeeld.” mijn land te vertellen wat er is gebeurd met mij. Het leven is hard en Nyah neemt de hulp aan van betalen zonder geldige documenten in Europa?’ Het beste aan deze aanhoudingen: de mensen­ We horen alleen mooie verhalen, maar in werke­ een vriendin die haar introduceert bij een dame Doordat we aan elkaar verbonden zijn via voodoo, handelaren in Nigeria worden bang. “De vrouw lijkheid zijn er heel slechte mensen die je die Nyah, en in het kielzog haar familie, een beter kon ik niet anders dan meewerken.” is nooit meer bij mijn moeder langsgegaan. Mijn de prostitutie insleuren en aan de drugs helpen leven kan schenken in Europa. moeder is naar de voodoodokter gegaan en ver­ om je afhankelijk te maken van hen.” Op een koude winternacht, als de deur niet goed telde dat de vloek onder valse voorwendselen uit­ “Ze bood de mogelijkheid iets van mijn leven te vergrendeld is, weet ze te ontsnappen uit de gesproken is. Nu kan de vloek verbroken worden, * Op verzoek is een fictieve naam gebruikt. Nyah’s echte maken in Europa. Daar zou ik goed geld verdienen woning waar ze gevangengehouden wordt. Koud maar dan moet ik zelf bij de dokter langs. Daar naam is bekend bij de auteur.

18 in een restaurant of de ouderenzorg, waarmee ik tot op het bot bereikt ze een vluchtelingenkamp ben ik nog niet klaar voor. Ik heb werk gevonden, 19

op afstand ook mijn familie kon onderhouden. waar ze kan schuilen voor de kwelgeesten die ik verpak vlees in de fabriek. Het eerste geld dat ik Banen te over, stelde ze. Het enige dat ik hoefde haar al drie maanden dwingen tot betaalde seks. verdiend heb, stuurde ik naar mijn moeder. te doen, was 35.000 euro betalen. Als ik dat niet De overheid biedt hulp: “Ik mocht naar school en had, kon ik het wel van haar lenen. Ik stelde bang ze regelden een veilig huis. Na meer dan een half te zijn het niet te kunnen terugbetalen, maar zij jaar, vond ik de kracht om mijn moeder te bellen bezwoer me dat ik heel veel geld ging verdienen. en te vertellen hoe het met me ging.” Buiten ons zicht Nyah uit te buiten. En er is de profiteur, degene Wel wilde ze er zeker van zijn dat ik zou terugbeta­ Haar moeder bleek erg overstuur, want zij had die voordeel trekt uit de uitbuiting. Dat is de man len en daarvoor stelde ze een voodoo­ritueel voor. niets meer vernomen sinds Nyah’s vertrek uit Dit verhaal geeft één van de moeilijkheden aan in Duitsland, die Nyah opvangt en dingen regelt Ik moest mijn nagels knippen en mijn schaam­ Nigeria. “Ze vreesde dat ik de tocht niet overleefd waarmee de politie te maken krijgt bij de opspo­ uit naam van de uitbuiter en daarvoor vermoede­ haar afscheren. Tijdens het ritueel, waarbij mijn had. Bovendien zocht de vrouw die me geholpen ring van mensenhandel: de uitbuiting vindt plaats lijk geld ontvangt. Uitbuiting is slecht zichtbaar en nagels en schaamhaar werden gebruikt, slachtte had haar regelmatig op en zij beschuldigde mijn buiten ons zicht. Het verhaal van Nyah begint in gecompliceerd om op te sporen. De feiten worden hij een kip. Ik moest het rauwe hart opeten, gin moeder ervan dat ze met me samenzweerde om het buitenland. Daar wordt ze geworven door buiten ons zicht gepland en er zijn verschillende drinken en de spreuk herhalen. Daarmee was ik mijn schuld niet te hoeven afbetalen. Ze dreigde misleiding en door misbruik te maken van haar soorten daders. Bovendien: als wij het slachtoffer verbonden met de vrouw, zodat zij er zeker van dat mijn moeder mijn schuld moest afbetalen als kwetsbare positie. Haar kwetsbaarheid wordt in zien, vindt er op dat moment vaak geen uitbui­ kon zijn dat ik zou terugbetalen. Als ik wegren en ik niet terug zou keren naar haar handlangers.” Nigeria vergroot door haar een lening te laten af­ ting plaats. Wij zien een vrouw in de prostitutie, niet betaal, word ik gek of ga ik dood aan allerlei sluiten. De politie in Nederland ziet dat niet. Het­ maar dat is niet waar de uitbuiting over gaat. Die

verschrikkelijke dingen.” Vreselijke vragen zelfde geldt voor het vervoer, ook dat vindt buiten uitbuiting gaat door buiten ons zicht: als de vrouw

De dreigementen, samen met de voodoovloek, ons zicht plaats. Nyah’s heeft te maken met twee klaar is met werken en het geld moet afgeven.

Ontelbaar veel mannen maken dat Nyah inderdaad weer contact op­ verschillende verdachten. De initiator, die de

Nyah draagt de zorg voor haar zevenjarige dochter neemt. “Ik moest mijn familie beschermen en uitbuiting start met het doel er beter van te wor­ Monique Wijngaard over aan haar moeder en vliegt met een visum op was bereid daar alles voor te doen. Dus kreeg ik den. Hier is dat de vrouw in Nigeria. Zij misleidt Politie, team Migratiecriminaliteit en Mensenhandel zak naar Rusland. Daarvandaan gaat ze door naar een nummer van een groep Bulgaarse pooiers en maakt misbruik van een kwetsbare positie (de Duitsland. “Ik werd van het vliegveld opgepikt in Nederland. Bij hen kon ik de helft van mijn middelen) en zij werft (de handeling) met het doel door een man die me kon helpen te settelen en inkomsten houden om mijn schuld af te betalen.

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Klanten vroegen de meest

vreselijke dingen, anale seks

bijvoorbeeld. Alleen het idee al

maakte me ziek.’

20 21

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Ik zit vast in het systeem’

22 23

Joni | Indonesië Met één been onder zich getrokken, zit Joni* ontspannen in een comfortabele stoel. De

schouders hangen wat naar beneden, maar hij straalt een opvallende kalmte uit. Zijn gitzwarte haren heeft hij in een strakke scheiding gekamd en er pronkt een beginnend snorretje op zijn bovenlip. De donkergrijze spijkerbroek en dieppaarse blouse staan stijlvol klassiek. De grijze, wollen winterjas kleedt keurig af. Wie niet beter weet, ziet een zelfverzekerde jongeman die zich bewust is van zichzelf en met kracht en overtuiging in het leven staat.

Toch zit hier iemand die nog niet uit de problemen is. Joni is 27 jaar. Hij is geboren in Lampong, op het Indonesische eiland Sumatra. Omdat hij op mannen valt, was het leven zwaar: “Homo zijn is niet geac­ cepteerd in de moslimgemeenschap. Mijn familie wist niks. Hoewel het voor mijzelf als moslim geen issue is: ik leerde in de Koran dat Allah niet oordeelt, mensen veroordelen. Daarom kon ik me niet laten zien, ik moest stiekem leven.”

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

Via de gay­app Romeo maakt hij in 2014 kennis met diezelfde reden krijgt Joni evenmin een huissleutel. dat Joni gay is. “Adrie had via mijn Facebookaccount een civiele procedure. “We hebben opnieuw aangif­ Adrie, een Nederlander die met enige regelmaat In oktober 2017 nemen Adrie en Joni ontslag. “Hij onze foto’s en seksfilms gedeeld. Toen ik vroeg te gedaan, nu ook van mishandeling. De advocaat in Indonesië is voor zaken. Bij een ontmoeting in wilde samen een bedrijf beginnen en we zouden van waarom, zei hij dat ik moest uitkomen voor wie ik heeft er ook voor gezorgd dat ik met zorgorganisatie Jakarta springt de vonk over. Ze krijgen een relatie; huis uit werken. Ik moest Nederlands leren, maar ben. Maar dat ligt in Indonesië anders dan hier. Het Humanitas in contact kwam; via hen kreeg ik een niet eenvoudig als je woont in een land waar je niet omdat hij cursussen te duur vond, verplichtte hij me leidt er slechts toe dat ik niet meer welkom ben in woning, want zonder identiteits bewijs kun je geen voor je geaardheid kan uitkomen en je vriend het dat via thuisstudie te doen. Ik vond het saai, want ik mijn land.” Door Adrie’s actie ligt zijn toekomst dus bankrekening krijgen. En zonder bankrekening kun grootste deel van het jaar aan de andere kant van de had alleen contact met hem. Vrienden maken kon noodgedwongen in Nederland. je geen huurhuis krijgen. Ik zit vast in het systeem.” wereld woont. Joni gaat in 2015 en 2016 op vakantie niet; ik kwam nooit buiten. Hij liet me wel naar het

in Nederland. Hij voelt zich er bevrijd en al snel komt taalcafé in de wijk gaan, maar hij zorgde ervoor dat Klassieke Catch-22 Joni hoopt dat de zaak opgelost wordt. Dat hij ooit

de vraag op of hij langer in Nederland wil blijven. In ik daarna snel weer terugkwam.” Maar hij is vastberaden er wat van maken. Eerst doet zijn eigen spullen en papieren terugkrijgt en een mei 2017 is het zover: Adrie heeft het visum geregeld hij aangifte tegen zijn ex om zijn eigen spullen terug leven kan opbouwen. In Nederland. Indonesië is en Joni trekt bij hem in. Joni vertelt zijn familie dat De relatie gaat knellen en als Joni woorden heeft te vorderen. Een lastig geval, zo blijkt, want als hij een gesloten boek. Hij heeft de begrafenis van zijn hij voor studie naar Rotterdam vertrekt. met zijn vriend, krijgt hij er steeds vaker met een met de wijkagent op Adrie’s stoep verschijnt, zegt moeder, die in de zomer van 2018 overleed, zelfs riem van langs. Hij probeert manieren te vinden om deze doodleuk dat Joni op dat adres woont. En hij is moeten missen. “Maar het ergste is dat Adrie me

Contract onder het juk van Adrie vandaan te komen. Hij wil welkom terug te komen. De Immigratie en Natura­ blijft achtervolgen op straat. Hij wil dat ik terugkom

“Ik wist niet zeker of onze relatie goed zou blijven contact met andere mensen, een eigen werkomge­ lisatiedienst bevestigt dat Joni volgens zijn verblijfs­ terwijl hij me zo slecht behandeld heeft. Ik wil dat gaan”, stelt Joni. “We waren nooit lange tijd bij ving, gewoon buiten zijn. Hoewel zijn vriend stelt vergunning op het adres van zijn ex woont. Sterker dit eindigt en ik de vrijheid vind waarvoor ik hier elkaar geweest.” Adrie stelt een contract voor: “Hij dat je in een restaurant niks kan verdienen, laat nog: als hij de relatie verbreekt en daar vertrekt, gekomen ben. Als het me gegeven is, begin ik een zei: ‘Het is te laat om terug te krabbelen, het visum hij Joni na lang aandringen toch een baan zoeken. vervalt zijn verblijfsvergunning en moet hij het land restaurant en maak ik alsnog iets moois van mijn

24 is er al. We proberen het gewoon en maken een re­ Joni gaat werken in een wokrestaurant in hartje uit. Wat dus zonder papieren niet lukt. leven.” 25

latiecontract.’ Ik mocht geen drugs of alcohol en ik Rotterdam. Het is een klassieke catch­22. De wijkagent kan niks mocht niet met andere mannen gaan.” Het was een betekenen, want formeel woont Joni op het adres * Op verzoek zijn in dit artikel fictieve namen gebruikt.

contract voor vijf jaar, waarna ze zouden bekijken Toekomst in Nederland waar zijn spullen staan. Met hulp van het Juridisch De echte namen zijn bij de auteur bekend.

hoe het met hun relatie ging. Zo denkt Joni dat hij Zijn baas merkt al snel dat er iets niet in orde is. Loket kan Joni proberen spullen terug te krijgen via eindelijk de ruimte krijgt om zichzelf te zijn die hij Joni: “Hij zei dat ik een eigen bankrekening moest in Indonesië miste. hebben; hij mocht mijn salaris niet overmaken naar Maar als snel blijkt hij ook geen bankrekening te iemand anders. Zo raakten we aan de praat over Meer dan juridische hulp alleen je niet uitgewezen wil worden uit Nederland, mogen openen van zijn vriend, zijn legitimatie en mijn situatie.” In die gesprekken krijgt Joni door houd je de problemen voor je. Je hebt schroom mobieltje gaan een kluisje in zonder dat hij erbij kan dat hij misbruikt wordt. Dat zijn leven niet normaal Bij een verblijfsvergunning op basis van een re­ je bloot te geven. Dat zie je ook bij Joni. Hij heeft en Adrie controleert nauwgezet zijn gangen. “Als is en dat hij iets radicaal moet veranderen, wil hij latie ontstaan problemen als de liefde stukloopt. nooit aangifte gedaan. Als het tot een zaak komt, ik mijn familie wilde bellen, moest ik zijn telefoon een normaal bestaan opbouwen. Als Adrie terug is Daarmee verdwijnt vaak de grond onder je verwijzen wij door naar een advocaat vreemdelin­ gebruiken. En bellen vond hij te duur, dus dat mocht van vakantie, confronteert Joni hem en dan barst vergunning. Als je fysiek uit elkaar gaat, krijgt de genrecht die ook persoons­ en familierecht doet. niet. Als ik ’s avonds tv wilde kijken, mocht dat niet de bom. Hij wordt op straat gezet en moet al zijn IND een signaal en kan je vergunning stopgezet Er zijn wel oplossingen mogelijk uit de Catch­22 en moest ik mee naar bed, want tv kost geld en als ik spullen en papieren achterlaten. Adrie zegt dat hij worden. Pas na enkele jaren verblijf in ons land in deze case, maar dan moet je willen kijken naar zat te kijken dan bleef ook de verwarming aan en dat terug kan komen als hij zich aan de regels houdt die kun je zelfstandig een vergunning aanvragen. alle kleinere probleempjes waaruit deze complexe kostte ook geld. Gamen mocht niet, want dan ver­ ze afgesproken hebben. Zo niet, dan moet hij alle Je kan zeggen: als de relatie niet te veel verstoord situatie is opgebouwd. Een advocaat met goed bruikte ik stroom. Hij beheerste zelfs alle accounts kosten betalen die Adrie zegt gemaakt te hebben om is, blijf bij elkaar tot je in aanmerking komt voor sociaal inzicht kan een cliënt helpen. Niet alleen van mijn sociale media.” De vrijheid die Joni hoopte hem naar Nederland te krijgen, onderdak te verlenen dat zelfstandig verblijf, maar vaak gaat dat niet. bij de procedures maar ook met verwijzingen te vinden, blijkt al snel een beknellende gevangen­ en te onderhouden: 27.000 euro. “Chantage, maar ik Zeker bij huiselijk geweld kun je niet onder één naar instanties waar je terecht kunt voor hulp en schap te zijn. En het wordt nog erger als hij wil gaan ga er niet op in. Ik wil niets meer met hem te maken dak blijven wonen. Je enige optie is dan aantonen ondersteuning. werken. “Ik mocht alleen bij Adrie’s werkgever gaan hebben.” Het avontuur in Nederland draait zo uit op dat er sprake is van een gewelddadige relatie werken, waar ik in de administratie ging ondersteu­ een wanhopige mislukking en Joni wil graag terug zodat je op speciale gronden recht hebt op een Anneke van Kesteren nen. Mijn salaris ging naar hem. ‘Waarom heb je een naar Indonesië. Dat kan niet zonder zijn papieren. verblijfsvergunning. Het lastige daarbij: omdat Jurist bij het Juridisch Loket bank rekening nodig, we zijn samen’, zei hij.” Om En dan blijkt ook nog dat zijn familie inmiddels weet

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

26 27

‘Ik wil dat dit eindigt en ik

de vrijheid vind waarvoor

ik hier gekomen ben’

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Ik wil geliefd worden en daar heb ik veel voor over’

28 29

Selena | Nederland Als kind in een strenggelovige familie mocht Selena niet zichzelf zijn. Het dreef haar langzaam naar een leven van misbruik en prostitutie. Dat ze lijdt aan autisme en er vaak helemaal alleen voorstond, hielp haar niet in het maken van juiste keuzes. Maar langzaam maar zeker weet ze voor zichzelf een stabiel leven op te bouwen. Ze heeft een transitie ondergaan en wordt de sterke vrouw die ze wil zijn: iemand met liefde voor dieren en een groot hart om andere slachtoffers van seksuele uitbuiting bij te staan.

Selena is een kind uit de Biblebelt. Ze kreeg een strenggelovige opvoeding; een die zich moeilijk liet rijmen met het gevoel dat zij in het verkeerde lichaam geboren was. “Daardoor, en door mijn lastige thuissituatie, kreeg ik niet de liefde of aan­ dacht die ik nodig had. Dat leidde ertoe dat ik op internet naar erkenning ging zoeken. Ik denk dat ik een jaar of elf was toen ik via chatboxen van een tekenfilm op tv voor het eerst in aanraking kwam met foute vriendjes en oudere mannen. Ik kreeg

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

aandacht, complimentjes dat ik er leuk uitzag. gegeven moment kwamen er opmerkingen zoals: af en toe een vriendje dat minder leuk was. Een veld­ ik geleerd echt te voelen én te erkennen dat mijn Sommigen sprak ik dagelijks. En soms vroegen sta je uitkering af, want anders steel je van god.” werker zag me worstelen en stelde voor om er even gevoel er ook mag zijn.” ze dingen, ook seksueel. Toen had ik dus nog een tussenuit te stappen.”

piemel, maar ja, sommige mannen vinden dat dus Autisme De juiste zet voor Selena: niet belerend dat ze fout Oneerlijk

juist wel fijn. Ik deed het niet per se heel graag, maar “In mijn tijd bij de sekte waren er al vermoedens zit noch verplichtend dat ze zou moeten stoppen. Ze Haar emoties komen nog in golven, al worden ze ik vond het wel oké want zo kreeg ik de steun die ik dat ik autisme heb en ze hebben er gebruik van wordt opgevangen door een gezin waar ze rust krijgt, minder heftig. Het maakt dat Selena in staat is haar thuis niet vond.” gemaakt. Ze brachten hun opmerkingen zo dat ik maar ook in alle openheid kan discussiëren over haar leven nu al opnieuw te organiseren. Ze is uit de pros­ Thuis gaat het intussen van kwaad tot erger. Ook niet precies wist wat er gebeurde en ik durfde er niet leven en keuzes. “Zij konden heel goed onderbou­ titutie gestapt en studeert. “Ik ben aan een nieuw de zus van Selena blijkt moeite te hebben met het tegenin te gaan. Ik dacht echt dat het waar was als wen waarom ze tegen prostitutie zijn. Zo spraken hoofdstuk begonnen. Ik kan aan mezelf bouwen biologische geslacht waarmee ze is geboren. Beiden iemand zei dat hij bericht van god had gekregen. Het we erover dat er nooit gelijkwaardigheid is tussen de en doe dierenverzorging. Daarnaast werk ik in een mogen zichzelf niet zijn, mogen daar niet open voor was puur machtsmisbruik en manipulatie, al weet prostituee en de klant. Weg van de scene ging er een kattencafé als vrijwilliger. Ik vind het geweldig, want uitkomen en mogen zich niet vrouwelijk kleden noch ik nog steeds niet of ze het met die intenties deden. deksel open en ik kreeg steeds meer nachtmerries.” in het verzorgen van dieren vind ik altijd rust. zich zo gedragen. Als de spanningen hoog oplopen, Misschien geloofden ze echt wat ze zeiden.” Ze moet leren voelen en haar gevoel vervolgens Als ik alles achter de rug heb, wil ik ook ervarings­ komt Selena in aanraking met jeugdzorg. Dan is ze Selena raakt in ieder geval erg in de war van haar kanaliseren. Geen makkelijk proces waarbij soms deskundige worden. Het is belangrijk dat meisjes veertien: “Prima dacht ik, want zo was het makkelijker tijd bij de sekte en het is voor haar op dat moment de weg terug juist eenvoudig lijkt. Toch heeft ze de die uit de scene stappen, contact krijgen met mensen om met verkeerde mensen af te kunnen spreken.” dan ook een kleine stap om echt de prostitutie in te prostitutie afgezworen, hoe moeilijk ze het soms die ervaring hebben. Als je in de wereld zit, kan het gaan. Daar kon ze tenminste zelf geld verdienen en ook had. “Dan zat ik een dag lang alleen maar te lijken dat jij de enige bent die lijdt. Ik zeg altijd dat

Sekte dat was een wereld die haar vertrouwd was vanuit huilen. Als je in het verleden graaft, ontstaan er af het leven oneerlijk is, maar probeer er het beste van

In de jeugdzorg werd Selena naar eigen zeggen niet haar tienerjaren. “Al had ik dan soms ook wel weer en toe verbindingen die het onmogelijk maken te te maken. Kijk bijvoorbeeld naar mij. Ik voel me zelf­

30 goed geholpen, ze glijdt af, raakt verder verstrikt in een fout vriendje dat een groot deel van het geld van geloven wat je jezelf altijd voorgehouden hebt. Zo verzekerder dan ooit. Emotioneel noem ik mezelf 31

zichzelf en in de verkeerde keuzes die ze vanaf haar me afpakte. Maar dan dacht ik: nou ja, ik houd er zie ik nu dat er altijd een onderliggend probleem nog niet stabiel. Maar met de mensen die ik om me elfde al maakte. Ze gaat op haar viertiende naar een nog wat aan over en ik krijg leuke aandacht. Dat is is als iemand de prostitutie ingaat. Bovendien heb heen heb, kom ik er wel.” woongroep: “Daar kregen we veel vrijheden om wel altijd mijn grootste probleem geweest; thuis, in op eigen benen te leren staan. Zo werkte ik bij een de sekte en in het contact met verkeerde mensen. concertzaaltje, soms tot een uur of vier ’s nachts. Ik wil geliefd worden en daar heb ik veel voor over.” Erkenning als beschermende factor Als ze later uiteindelijk zelf de prostitutie instapt, Dan sprak ik ook met jongens en voor mij was het lijkt dit vooral een keuze voor iets dat ze nog kent

een makkelijke stap om seksueel contact te hebben. Activisme Seksueel misbruik, seksuele uitbuiting en pros­ uit haar tienerjaren. Zit daar soms een man bij die

En als ik dan even geen vriendje had, dacht ik: nou Selena vindt het lastig onderscheid te maken tussen titutie zijn begrippen die deze casus kenmerken. haar geld afpakt, dan vergoelijkt ze dit naar zich­ ja, ik kan er ook wel geld voor vragen. Makkelijk aandacht met goede of met verkeerde intenties. Voor hulpverleners is het noodzakelijk deze zelf toe met de liefde en aandacht die ze krijgt. verdienen.” Aan het einde van haar tienerjaren vindt ze seksuele termen naar juiste inhoud te duiden en te bepa­ Maar hierbij is misbruik gemaakt van haar kwets­ Ze is dan een jaar of zestien en gaat een deel van haar handelingen verrichten tegen betaling normaal: “Ik len waar het precies om gaat. Wat duidelijk is: baarheid en vertrouwen. Zij heeft, mogelijk door tijd door het leven als vrouw. “Niet als ik naar huis zat uiteindelijk zelfs bij een activistengroepje dat als Selena nog geen 18 jaar is, is er bij seksuele haar autisme, onvoldoende zicht op de intenties ging, maar wel naar mijn werk. Dat er dan een piemel stelde dat sekswerk niet veroordeeld mag worden. handelingen voor geld sprake van jeugdprostitu­ van de mannen. Het duiden van de termen is in de onder mijn rok zat, was voor veel mannen geen pro­ Dat het net zoiets is als een massage met wat extra’s. tie. Cijfers hierover zijn beperkt, vooral omdat basis afhankelijk van de kennis en kunde van de bleem. Dat vonden ze kennelijk ook wel leuk.” Dat klonk voor mij logisch. Dan keek ik naar een veel minderjarigen in het verborgen circuit hulpverlener. Het stelt hem in staat te signale­ Tot overmaat van ramp vraagt een kennis binnen piemel en dacht: het is net zoiets als een koe mel­ werken. Ook bij Selena zien we dat zij na haar ren en die signalen bespreekbaar te maken. Had Selena’s familie of ze naar een gemeenschap wil, die ken. Je speelt een toneelstuk en creëert een ervaring bijbaantje in de nachtelijke uren seksueel contact Selena de hulpverlener eerder getroffen, dan had hij kent: klein en besloten met veel aandacht voor el­ voor iemand die daarvoor betaalt. Het stond los van heeft; soms voor geld. Selena beschrijft het als erkenning van haar gevoel mogelijk een belang­ kaar. Ze stemt in en komt in een sektarische geloofs­ mijzelf en wat ik voelde. Het waren voor mij min of makkelijke stap om seksueel contact te hebben. rijke beschermende factor in haar ontwikkeling gemeenschap, waar ze langzaam maar zeker steeds meer mechanische handelingen.” Immers op jonge leeftijd moest zij op chatboxen kunnen zijn. meer moet werken om geaccepteerd te blijven. “Het Maar Selena krijgt tegengeluid in haar activisme. al seksuele handelingen verrichten voor jongens ging subtiel. Ze vroegen of ik me wilde inzetten als In gesprekken en debatten vertellen mensen dat zij en oudere mannen. Hierbij is duidelijk sprake van Pamela Storms vrijwilliger. Dat werd steeds een heel klein beetje prostitutie nóóit normaal vinden. Het zet haar aan seksueel misbruik via internet en dat is strafbaar. Teamleider Your Inner Power! meer tot ik zeven dagen per week werkte. Op een het denken. “Ik had ook wel vervelende klanten en

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

32 33

‘Dan keek ik naar een piemel

en dacht: het is net zoiets als een

koe melken’

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Omarm je valkuilen en overwin ze als je het monster tegen het lijf loopt’

34 35

Vivianne | Nederland “Toen alles een beetje verkeerd ging in mijn leven was ik 23.” Vivianne zit op een leren bank in haar studentenkamer. Het zonlicht trekt harde strepen door de karig ingerichte ruimte. Ze werd gedwongen drugs te smokkelen voor haar vriend. Saillant detail: hij zat in die tijd in een tbs-kliniek.

Ze kijkt naar haar handen, groot en sterk van een jeugd lang turnen op hoog niveau. “School, turnen, eten, slapen; dat was mijn wereldje.” Op haar vijftien­ de scheurt ze echter haar enkelbanden en toen was haar carrière zomaar ineens over: “Ik ging naar het Sios, voor een sportopleiding. Daar maakte ik voor het eerst kennis met wat nu mijn ex­vriend is. Toen vond ik het een arrogante kwal, kan ik me herinne­ ren.” Op het Sios vindt ze een wereld die ze nog niet kent: stappen, drugs, jongens. ”Ik kende dat niet en ik was even van god los. Maar van de ene op de andere dag was ik er klaar mee en ben ik overal mee gekapt. Daarna ben ik een opleiding maatschappelij­ ke zorg gaan doen.”

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

Een nieuw leven, maar het oude leven laat haar niet veel van zijn gedrag goed. Ik dacht zijn woede te ‘Ik heb me lang de schuldige gevoeld, want ik had

helemaal los. Ze krijgt via Facebook contact: “Met snappen en wilde helpen. Ook dacht ik: drugs dealen hém een opening geboden’

die arrogante kwal. Hij vertelde dat hij problemen is makkelijker en minder pijnlijk dan mannen had en in een kliniek zat. Hij werkte eraan om weer masseren. Dus ik zei ja. Ik smokkelde drugs de kliniek zelfstandig te wonen. Toen het contact intensiever in voor zijn handeltje. Cocaïne, wiet, ghb, anabolen, wist ik dat ik gepakt zou worden. Ik was bang en een paar vertrouwelingen die veel voor hem doen. werd, zei hij dat hij in een tbs­kliniek zat omdat hij naalden. Ik deed drugs in een condoom en bracht die opgelucht tegelijk.” Op het politiebureau vertelt ze Hij is inmiddels vrij, heeft een relatie en een kind. verslaafd was aan drugs en een incident had gehad.” bij mezelf in. Naalden stak ik in mijn beugel­bh. De alles: “Ik wist: hij of ik, en ik ga niet mijn toekomst Ik ben bang voor hun, want hij gaat ooit de fout in. controle stelde niks voor en ik kon elke dag komen.” verneuken om hem. De officier van justitie zei: ik Hij is een monster; ik geloof niet dat een monster

Ik kan helpen seponeer jouw zaak als je aangifte doet.” kan veranderen. Het kan een masker opzetten, Uit nieuwsgierigheid spreekt ze af. “Ik zoek grenzen Vernuftig geweld maar dat valt een keer af. Ik hoop dat hij dan gepakt op, waarom ga je anders naar een tbs­kliniek? Het Hij begint zelf ook anabolen te gebruiken en neemt Een monster kan niet veranderen wordt. Verder laat ik het. Ik zie nu mijn valkuil: ik

mocht geen project worden, zei ik tegen mezelf. Ik een deel van de drugs zelf. “Ik denk dat hij in die tijd “Achteraf hoorde ik dat hij een narcistische, sadisti­ ben te lief, wil iedereen helpen.” had vooraf het beeld dat we in een aparte ruimte méér drugs ging gebruiken. Ik ben ervan overtuigd sche psychopaat is en tbs had, omdat hij zijn vorige Ze stapt haar balkon op. De zon in. “De beste manier zouden zitten, maar ze leidden me naar zijn kamer. dat er al drugs gebruikt werden in die kliniek.” Door vriendin wat aangedaan had. In de kliniek zochten om hier overheen te komen?” Ze lacht, spreidt haar Hij had televisie en telefoon, eigen douche en toilet. de toename van zijn drugsgebruik, wordt hij geweld­ ze een manier om hem binnen te houden. Dus ze armen en omhelst de wereld: “Niet meer op mannen En hij mocht naar buiten. Het voelde vrij en open.” dadig. “De seks werd grof en pijnlijk, het was steeds wisten wel wat er gebeurde. Ze lieten het gaan in vallen!” Ze straalt. “Niemand maakt mij nog bang. Op zijn kamer, tegen haar eigen voornemen in, vaker gedwongen. Hij sloeg me met de gesp van zijn de hoop bewijs te verzamelen.” Vervolgd is hij niet: Mijn les voor de wereld: iedereen heeft een valkuil en springt de vonk over. “We gingen diep, hij raakte me riem, soms sloeg hij me zelfs knock­out. En om niet “Ze hadden niet genoeg hard bewijs.” kan slachtoffer worden. De monsters weten aan wel­ in onze gesprekken. Hij wist precies wat hij op welk op te vallen, zette hij zijn muziek keihard aan en zijn Toch is Vivianne niet bang. “Ik weet nu hoe slim hij ke knoppen ze moeten draaien. Omarm je valkuilen

36 moment moest zeggen en wat ik wilde horen. Nu maten gingen voor de deur van zijn cel pingpongen te werk ging en hoe klein zijn netwerk is. Hij heeft en overwin ze als je het monster tegen het lijf loopt.” 37

zie ik dat het zijn ‘baan’ is meisjes te doorprikken. als ik er was. Ze hielpen elkaar. Intelligente, zelfstandige en gevoelige meiden, dat Urenlang kon hij met me doen wat hij wilde. Aan zoekt hij. En ik dacht: ik kan helpen.” het eind van het bezoek liep ik weggedoken met mijn haren voor mijn gezicht weg. Zijn mede­ Blijf alert op signalen dat zij geen aangifte doet uit angst zelf vervolgd

Je normaallijn verleggen gevangenen zeiden: ‘Die chick van jou loopt veel te te worden, uit angst voor de dader en zijn net­

Ook privé weet hij Vivianne in te palmen. Langzaam snel. Dat valt op.’ Ik kon zijn begeleiders alleen op Dit verhaal bevat veel aspecten waar het Open­ werk, omdat ze meent dat de dader nog van haar worden zijn vrienden haar vrienden; mensen die zij deze manier tonen dat het niet goed ging met mij, baar Ministerie mee te maken heeft. Vivianne houdt, uit schaamte, eenzaamheid of geldgebrek. vertrouwt, raken op de achtergrond. Zo wordt ze ook maar dat signaal leken ze nooit op te pikken.” komt over als een sterke, onafhankelijke vrouw, Het is juridisch niet eenvoudig om verdenkingen richting criminaliteit geduwd. “Iedereen heeft een maar duidelijk is dat de ex­vriend feilloos haar tegen mensenhandelaren bewijsbaar te krijgen,

normaallijn, maar die kun je verleggen. Als jij drugs Doodsbang zwakke plekken heeft weten te vinden en daar onder meer door deze lage aangiftebereidheid.

gaat dealen, weet je dat het fout is en in het begin Op de vraag waarom ze nooit heeft geprobeerd aan manipulatief misbruik van heeft gemaakt. Dat zij Daarom is het zo belangrijk dat medewerkers in vind je het eng. Maar je spreekt anderen die ook in de situatie te ontsnappen, is ze resoluut. “Hij wist daarmee ook slachtoffer van mensenhandel is, instellingen, zoals hier de tbs­kliniek, maar ook het wereldje zitten en zo raakt het langzaam maar alles. Als ik na het stappen thuiskwam, kreeg ik heeft de gemiddelde burger niet direct door. De mensen in de omgeving van het slachtoffer alert zeker gewoon.” direct een appje: fijn dat je veilig thuis bent. Hij wist eerste gedachte is die aan buitenlandse vrouwen, zijn op signalen en deze melden aan instanties De valkuil voor Vivianne is dat ze krap bij kas zit. wat ik aan had in de disco, wat ik had gedronken, uitgebuit in de seksindustrie. Toch is gedwongen als de politie. OM en politie hebben bouwstenen En dat ze het hem vertelt. “Dat was de opening die hoe vaak ik naar de wc was geweest. Hij stuurde worden strafbare feiten te plegen, zoals drugs­ voor een gedegen dossier nodig, waarmee de hij nodig had om mij definitief onder zijn invloed foto’s van het huis van mijn ouders en zus. Dat gaf smokkel, ook te kwalificeren als mensenhandel in zaak aan de rechter voor te leggen is; met de be­ te krijgen. Achteraf heb ik me nog lang de schuldige het gevoel dat hij een heel groot netwerk had. Ik was de zin van criminele uitbuiting. doeling dit soort monsters veroordeeld te krijgen. gevoeld, want ik heb hém die opening geboden. Hij doodsbang; de enige manier om veilig te ontkomen Het OM kent het non­punishment beginsel, de wist wel een manier om aan geld te komen: door te was me laten pakken.” Dat moment komt als ze on­ mogelijkheid een slachtoffer niet te bestraffen Kristien Dros gaan masseren.” derweg naar de kliniek geen condoom bij zich blijkt als strafbare feiten onder dwang gepleegd zijn. senior kwaliteitssecretaris mensenhandel/mensensmokkel, Na een paar incidenten met mannen die een happy te hebben. “Holy fuck, dacht ik. Ik kan niet met lege Dit kan voor het slachtoffer het zetje zijn toch Landelijk Parket Zwolle end willen, weigert ze dit nog langer te doen en hij handen komen, dan gaat hij door het lint. Ik stop het aangifte te doen. Het komt immers vaak voor komt met een ander voorstel: drugs dealen. “Ik praatte gewoon in mijn bh. Toen ik parkeerde bij de kliniek

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘De beste manier om hier

bovenop te komen?

Niet meer op mannen vallen!’

38 39

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Ik sliep in de gang op een matras die ik buiten gevonden had’

40 41

Rakesh | Azië Rakesh* nipt van zijn koffie en staart voor zich uit. Hij lijkt te bedenken waar zijn verhaal te

beginnen. Liever zou hij het allemaal achter zich laten. Vergeten en doen alsof het er nooit geweest is. Maar zo makkelijk gaat dat niet. Op een klapstoeltje voor zijn winkel, in een voorstad in Nederland, is te zien dat hij het moeilijk heeft. Hij draait heen en weer en kijkt af en toe verontschuldigend opzij, alsof hij zelf zou willen dat hij er makkelijker over kan spreken. “In mijn vaderland kon ik echt niet blijven”, zegt hij dan bedachtzaam.

Hij draait de laatste druppels koffie door het glaasje en zet het voor zich op de grond. “Ik kom uit een stad in het midden van het land. Er waren politieke problemen. Mensen als ik waren niet meer veilig.” Hoe de vork in de steel zit, wil hij niet vertellen. Wel is zeker dat hij slachtoffer is van de burgeroorlog die in het land woedde tussen rebellen en het leger. “Ik vreesde voor mijn leven, want ik was niet voor de rebellen. Politieke tegenstanders werden doodge­

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Soms werkte ik zeventien uur achter elkaar en dan kreeg ik Nou ja, ik heb genoegdoening voor wat ze me aange­ naar het land waar ik geboren ben om het aan mijn

25 euro, ik kreeg ook weleens helemaal niks’ daan hebben. Voor mij is het goed zo; ik wil verder.” vrouw en kind te laten zien. Maar zij durven niet en dat snap ik wel. Het is niet veilig.”

Honderd keer beter En verder gaat hij. Langzaam krabbelt Rakesh op uit Angst

schoten.” Zijn stem stokt. “Meer kan ik er niet over Schuilplaats het dal waarin hij zich bevond. Hij omschrijft zijn Ondanks de vooruitgang die Rakesh boekt, leeft hij

vertellen, het spijt me. Ik ben via de hoofdstad naar Na zo’n anderhalf jaar werken kan Rakesh niet meer. situatie nu als honderd keer beter dan toen hij nog nog continu in angst. Hij is bang dat zijn uitbuiter Nederland gevlucht en ik heb politiek asiel aange­ Zijn knieën zijn kapot van het altijd maar staan, hij in de souvenirwinkel werkte. “Ik ben bezig met het en zijn compagnons hem komen zoeken en wat vraagd.” is fysiek en geestelijk gebroken van het vele werken krijgen van een Nederlands paspoort, ik heb mijn aandoen. Zij hebben veel macht over de slachtoffers zonder uitzicht op een goede toekomst. Als hij hoort vrouw in Nederland ontmoet en we hebben sinds omdat ze hun zwakke plekken kennen en daar­ Dat asiel wordt geweigerd: het is op dat moment in van FairWork, de organisatie die slachtoffers van een paar jaar een prachtige dochter. Ik heb een auto van handig gebruikmaken. Rakesh is opgestaan sommige delen van zijn geboorteland wel veilig en arbeidsuitbuiting helpt hun recht te halen, ziet hij en een woning. En sinds kort een eigen winkel.” tegen ze; hij is aan hen ontsnapt, kreeg financiële dus is het voor Rakesh mogelijk elders in het land daarin zijn enig mogelijke uitweg naar een ander Rakesh straalt als hij zijn huidige leven opsomt. Een compensatie en vormt een potentiële bedreiging te wonen. Dat is de officiële uitleg; Rakesh ziet het leven. “Ik heb stiekem gebeld. Ik ben bij ze langs glimlach speelt om zijn mond en hij kijkt even in de voor hun mensonterende praktijken. “Als ik aan hen anders. “Waar ik ook zou wonen, de rebellen zouden geweest, maar was toen nog te bang om me te laten richting van de winkel, waar zijn vrouw achter de denk, voel ik nog steeds angst. Ik heb veel mensen me opjagen en vinden. Nergens in mijn land ben ik helpen. Een half jaar later heb ik nog een keer con­ toonbank staat. in de winkel gezien; allemaal uitgebuit. Een van de mijn leven zeker. Nu nog niet.” tact gezocht en toen brachten ze me naar een schuil­ “Ik ging hier werken, werd filiaalhouder. Na een winkels is nu gesloten door de politie, maar ik weet plaats. Daar kreeg ik eten en een goed bed, voor het tijdje vroeg ik of ze wilden verkopen. We konden de dat ze nog steeds mensen uitbuiten. Ik kom niet in

Nooit pauze eerst sinds ik hier was. Ook had ik contact met ande­ winkel voor een mooie prijs overnemen – daarvoor de buurt van hun winkels. Als zij mij zien, weet ik

42 Rakesh duikt onder. “Eerst sliep ik bij een vriend, re mensen; ik hoorde voor het eerst dat anderen ook gebruikte ik het geld dat ik via de rechter gekregen niet wat hij zou doen met me.” 43

maar daar kon ik niet lang blijven. Ik had geen eten zoiets hebben meegemaakt als ik. En ze brachten me heb – en het gaat steeds beter. Ieder jaar is de omzet en ik had geen geld, dus ik ben op zoek gegaan naar in contact met de Immigratie en Naturalisatiedienst. hoger. Het leven is goed. We doen het elk jaar beter * Op verzoek is een fictieve naam gebruikt. De echte naam werk. Na verschillende tips, kwam ik uit bij een Ik was in het begin wel bang dat ik teruggestuurd en ik ben gelukkig. Ik zou wel graag terug willen van Rakesh is bekend bij de auteur. Pakistaan die in Amsterdam een aantal souvenir­ zou worden, maar ik legde mijn situatie uit en kreeg winkels runt. Hij gaf me werk en ik kon een slaap­ gelukkig een verblijfsvergunning.” plek krijgen. Maar al snel moest ik dubbele diensten Een goede juridische oplossing dit een van de meest heftige zaken uit onze draaien, we moesten altijd lachen naar klanten en Rakesh start een zaak tegen zijn uitbuiter. Het zijn praktijk was. Deze terughoudendheid is de vage mochten nooit gaan zitten. Ook kregen we nooit moeilijke zaken, omdat zeer lastig aan te tonen is Dit verhaal laat zien hoe complex arbeids­ scheidslijn tussen arbeidsuitbuiting in strafrech­ pauze; ik mocht niet eens eten tijdens het werk. hoe lang iemand uitgebuit is. Ook is de scheidslijn uitbuiting aan te tonen is. Rakesh kende zijn telijke zin en ‘gewoon’ slecht werkgeverschap. Wij Soms werkte ik zeventien uur achter elkaar en dan tussen arbeidsuitbuiting en slecht werkgeverschap rechten niet en wist niet dat arbeidsuitbuiting pleiten voor een duidelijke afbakening tussen die kreeg ik 25 euro, niet eens genoeg om behoorlijk te een ingewikkelde om te trekken. “Zij zijn niet in Nederland verboden is. En hoewel hij dage­ twee en dat betekent dat er meer zaken voor de kunnen eten. Ik kreeg ook weleens helemaal niks.” veroordeeld voor mensenhandel, maar ik heb een lijks in contact stond met klanten in zijn winkel, rechter moeten komen. beetje compensatie gehad voor gemist salaris. Niet kunnen mensen zonder voorkennis niet weten Ook moeten we kijken of de wet wel voldoet: Hij kijkt naar de grond en zucht. “Soms zeggen voor de hele tijd dat ik bij hen gewerkt heb, want dat dát hij werd uitgebuit. Daar komt bij: als je het juist de dwang om in een situatie te blijven zitten, mensen: ‘Je werkte in een winkel, je had weg was ook niet allemaal te bewijzen. De politie kon niet wilt zien, zie je niks. Bijkomend probleem is is vaak niet zichtbaar of niet hard aantoonbaar. kunnen lopen.’ Maar hoe dan? Ik had geld nodig geen mensen vinden die wilden getuigen dat de enorme afhankelijkheid van deze ongedocu­ Terwijl uitbuiting, het profiteren van kwetsbare om voor mezelf te zorgen. Dat kreeg ik niet. En ik ik soms tot zeventien uur per dag werkte.” menteerde vluchteling. Als hij zou stoppen met personen, wel overduidelijk is. Ook in deze zaak. verbleef in zijn huis. Dat was verschrikkelijk maar werken, kwam hij letterlijk op straat te staan. Er Wij streven naar een goede juridische oplossing, ik kon nergens heen. Er was geen warm water, ver­ Dat laatste vindt hij nog wel lastig om te verwerken. vond wel inspectie plaats, maar die was gericht met inbegrip van bescherming en financiële com­ warming of elektriciteit. Ik sliep in de gang op een “Dat niemand mij gezien zou hebben, dat er nooit op de vraag of hij hier mocht werken, niet onder pensatie van slachtoffers. matras die ik op straat had gevonden. Wat moest ik? iemand geweest is die dacht: wat gek dat ik deze man welke omstandigheden hij dat deed. Ik werkte zeven dagen in de week en als ik niet kwam altijd maar in die winkel zie staan. De controles van Uiteindelijk vond de officier van justitie de zaak te Eline Willemsen opdagen, raakte ik alles kwijt. Dan zou ik geen slaap­ de overheid slaan nergens op, maar dat werknemers zwak en zag geen heil in een rechtsgang. Terwijl projectleider FairWork plek hebben en geen eten. Hij had me in zijn macht.” van andere winkels niks zien, vind ik wel wat vreemd.

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Ik heb genoegdoening

voor wat ze me aangedaan

hebben; voor mij is het

goed zo, ik wil verder’

44 45

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Ik wist, ik kan niet anders; ik moet doen wat ze zeggen’

46 47

Mariah | Roemenië Nee, Mariah* is niet haar echte naam. Ze is dan ook bang. Doodsbang. De Slowaakse met een licht verstandelijke beperking werd vanuit haar geboorteland meegenomen naar Nederland. En hier werd ze door een Romafamilie, met vertakkingen door heel Europa, met grof fysiek geweld gedwongen te werken in de prostitutie. Bij een politie-inval werd ze bevrijd uit de klauwen van haar belagers. Maar veilig is ze naar eigen zeggen nooit meer: “Als ze me vinden, maken ze me

dood.”

Ze zit in een onbeduidend kantoor in een onbedui­ dende buitenwijk van een grote stad. Ze vouwt haar handen voor haar gezicht en denkt na over haar woorden. “Ik kwam naar Nederland met een slechte vrouw”, spreekt ze langzaam en met een dik accent. In goed Nederlands, dat wel, want ze werkt hard om volledig in te burgeren en is er trots op dat te laten zien. “Ik leerde haar kennen in Slowakije, zij is ook uit Slowakije. Ze vroeg of ik mee wilde gaan naar Nederland om te helpen in het huishouden. En bij

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

het opvoeden van haar drie kinderen. Maar ze pakte daar zou werken. Maar ik vond het niks. Het was een in Nederland. Daarna kwam ik ook bij een nieuwe Bij haar nieuwe leven hoort trouwens ook een mijn identiteitskaart af en klaagde steeds dat ik niet gevangenis. Er waren ook andere vrouwen, en zelfs hulpverlener. Met haar ben ik erg blij, zij helpt nieuwe liefde, glimlacht ze verlegen: “Ik ken hem uit goed schoonmaakte. En dan gaf ze geen eten, moest een met een kindje, die in de prostitutie moesten mij goed. Zij is een goed mens.” Die hulpverlener het buurthuis. In het begin vond ik het moeilijk om ik buiten blijven en ze dwong me hen te betalen. Als werken. Ik was bang voor ziektes en wilde niet met helpt Mariah met alles. Zo helpt ze met het vinden iemand te vertrouwen en om te voelen dat ik graag straf, omdat ik niet goed werkte. Ze sloten veel tele­ mannen naar bed. Ze maakten me bijna dood. Een van meubels voor haar nieuwe woning. Daarnaast bij een man wil zijn. Maar hij is lief en ik ben graag foonabonnementen af op mijn naam. Heel veel; ik keer lag ik op de grond nadat ze me heel erg gesla­ gaat ze mee naar de advocaat en naar de dokter als bij hem.” kan nu zelf geen telefoon krijgen door alle schulden gen hadden en ik werd uitgelachen. Dat vond ik het Mariah een soa­test moet doen. En ze begeleidt die zij maakten. Daarna zeiden ze dat ik ander werk ergste wat me ooit is overkomen. Ik wist toen: ik kan de bezoeken aan de psychiater. “De stressdokter”, Voor het eerst in haar leven voelt Mariah zich geluk­ moest doen. In de prostitutie.” niet anders. Ik moet doen wat ze zeggen.” zoals Mariah die noemt. “Ik heb ook Nederlandse kig. Toch kan ze niet ontkomen aan haar wrede ge­ Haar foto wordt op meerdere sekssites geplaatst en les gekregen”, vertelt ze verder. “Dat is heel moeilijk, schiedenis. “Ik vind het nog steeds moeilijk”, zucht

Blijvende schade ze moet steeds vanaf het kamp naar een woning om maar ik blijf goed oefenen. Net als met fietsen; ik ze. “Ik wil graag alles vergeten, maar dat is niet te

Mariah is in de jaren zeventig geboren in een groot klanten te ontvangen. “Ik praatte toen geen Neder­ heb ook leren fietsen.” doen. Het zit in me en gaat niet meer weg. Het gaat gezin. Omdat ze een licht verstandelijke beperking lands. Ik kon met niemand praten. Dat maakte het Mariah bouwt een sociaal netwerk op en langzaam goed, maar ik ben nog steeds bang dat ze me vinden, heeft, wordt ze binnen het gezin niet voor vol aan­ erg moeilijk voor mij, want ik had nooit met iemand maar zeker leert ze op eigen benen te staan. Een want ze hebben geen straf gehad. De familie zei dat gezien en verwaarloosd. En als ze wat ouder wordt, contact. Ik haatte het, maar kon niks doen. Ik werkte begeleid bestaan is dat, bij een stichting waar binnen ze me zullen vinden, ook al vlucht ik zo ver weg als gaan haar vader, die veel drinkt, en haar broers meer dan een jaar in de prostitutie.” ze naast een woning ook werk vindt waar ze erg Amerika. Maar ik wil daar helemaal niet naartoe. Ik haar seksueel misbruiken. Haar moeder is dan niet blij van wordt. “Ik werk in een chocolaterie. Ik hou wil hier blijven, in Nederland. Ik wil een paspoort.

meer thuis om haar te beschermen; zij zit in een Alles gewist van bonbons maken”, straalt ze. “Ik maak lekkere En misschien wil ik wel trouwen met mijn vriend.”

 psychiatrische inrichting met haar eigen problemen. Een klant van Mariah vermoedt op een gegeven mo­ bonbons en ik vind het leuk om keramiek te maken.

48 Als er een vrouw langskomt en vraagt of ze wil ment dat ze tegen haar wil werkt en tipt de politie. Dat doen we daar ook.” * De echte naam van Mariah is bekend bij de auteur. 49

komen werken, lijkt Mariah een uitweg te vinden Die post samen met de klant voor het pand en als uit haar ellendige bestaan. duidelijk is dat Mariah aan het werken is, doet de po­ Maar al snel blijkt ze beland in een nog grotere hel litie een inval. Ze halen haar weg en brengen haar in dan ze gewend is. Het gezin van de vrouw maakt deel veiligheid. En als ze eenmaal een verklaring afgelegd uit van een grote Romafamilie die in heel Europa heeft, volgt ook nog een inval in het kamp. Er blijken Vertrouwen krijgen mij zijn het woorden. Tot cliënten als Mariah daar vertakkingen heeft. Het is een enorm netwerk van geen sporen te zijn van stelselmatige uitbuiting, om­ een beeld bij geven. Luisteren, troosten, een criminelen dat onder andere misbruik maakt van dat mogelijke informatie op apparatuur vakkundig Hoeveel moet iemand meemaken om zich voor steunende schouder, dat kunnen wij bieden. En weerloze mensen met een handicap. Als Mariah gewist is – zoveel is wel te herleiden. Haar uitbui­ het eerst in haar leven gelukkig te voelen … wat een geluk dat Mariah een hulpverlener vond eenmaal tot de ontdekking komt dat ze haar de ters weten wat ze doen; niets is te verifiëren. En ze Criminele uitbuiting, arbeidsuitbuiting, seksuele die haar hoort en helpt en in haar belang handelt. prostitutie in willen dwingen, weigert ze daarmee hebben een niet te controleren alibi als er toch iets uitbuiting; het lijken slechts woorden, maar zij Zo kan zij voor het eerst echt vertrouwen in de in te stemmen. gevonden wordt. Zoals een telefoon die op Mariah’s hebben een niet te bevatten impact op de levens toekomst krijgen, de toekomst zoals zij zich die Dat wordt haar bijna fataal. Het gezinshoofd naam staat. De familie doet dit af met de opmerking van slachtoffers. Uit de literatuur (bron: NJI) is jaren geleden al had voorgesteld. gebruikt herhaaldelijk grof geweld om haar zijn dat Mariah inderdaad ‘een keer’ langs geweest is en bekend dat mensen met een licht verstandelijke Mensen als Mariah laten ons hulpverleners zien wil op te leggen. Mariah wordt geslagen, geschopt, waarschijnlijk toen haar telefoon vergeten is. Met beperking een nog groter risico lopen op psychia­ dat ons werk zin heeft. Haar leven, gekenmerkt meermaals bijna gewurgd en stelselmatig met niet meer dan het woord van de familie tegen dat trische problemen en traumatisering. door onvoorstelbaar heftige gebeurtenissen, die haar hoofd tegen de muren gegooid. Daar houdt van Mariah is er geen zaak te maken en kan niet tot Al van jongs af aan ontbeert Mariah een veilige, haar gevoel van geluk en tevredenheid ernstig ze blijvende schade aan haar nekwervels aan over. vervolging overgegaan worden. Mariah is bevrijd, liefdevolle interactie waardoor de basis voor aangetast hebben, krijgt weer zin door de juiste De enige manier waarop het geweld is te stoppen, maar haar uitbuiters ontlopen hun straf. gezonde hechting er nooit is geweest. Zij zoekt zorg en hulp. En zo kan zij alsnog werken aan haar is in te binden en te doen wat haar bevolen wordt. veiligheid buiten haar gezin, geeft personen haar dromen en idealen. De wil van Mariah wordt gebroken op de muren van “Ik ben erg blij dat ik weg ben bij die mensen. Maar vertrouwen en wordt daarin opnieuw geschaad. de woning waarin zij een nieuwe, betere toekomst ik ben nog steeds bang. Als ze me vinden, maken ze Zo vervliegt haar zicht op een betere toekomst. Julie Bocken dacht te vinden. me dood. Dat weet ik zeker. Maar ik ben wel goed Als hulpverlener kan ik mij niet verplaatsen in het Regiebehandelaar Koraal, behandelprogramma slachtoffers “Ik woonde in Nederland op een kamp. Ze hadden geholpen. En ik ben ver weg van de familie. Via gevoel dat Mariah moet hebben gehad. Ook voor mensenhandel gezegd dat ik in een heel mooi huis zou komen en hulpverleners kreeg ik een woning ergens anders

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

50 51

‘Ik wil graag alles vergeten,

maar dat is niet te doen. Het zit

in me en gaat niet meer weg’

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Ik zou trouwen met een oude man en kon dan in de prostitutie werken’

52 53

Maria | Brazilië Als transgender in de seksscene van Sao Paolo, waar ze geboren werd en opgroeide, heeft Maria het zwaar. Zo zwaar dat ze besluit op zoek te

gaan naar een beter leven. “Maar de eerste kans die ik kreeg, was de slechte kans”, vertelt ze mismoedig. Na omzwervingen door Europa, komt ze terecht in ons land, waar ze uiteindelijk ontsnapt aan de gedwongen prostitutie. Ze herstelt van de ontberingen: “En daarna begin ik voor mezelf. Dit werk ken ik en hiermee kan ik mijn familie onderhouden.”

“Publieke voorlichting in Brazilië is slecht, daardoor zijn er vooroordelen over transgenders. Ik ben en voel me volledig vrouw, maar heb de transitie­ope­ ratie nog niet gehad. Ik kon het moeilijk verbergen in mijn werk, terwijl ik eigenlijk niet kon uitkomen voor wie ik ben. Mensen zijn bang of reageren juist agressief als ze het ontdekken.” Haar blik glijdt langzaam over de grote, groene binnentuin waar kiezelpaadjes tussen de planten­ en bloemenperken en speelweides door kronkelen.

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Ik kwam hierheen om meer te verdienen als prostituée vriend erbij haalde en me bedreigde met een pistool. Waar had het anders kunnen gaan?

onder betere omstandig heden voor mij als transgender’ Ze pakten al het geld af dat ik verdiend had en sloten me op in zijn appartement.” Mensenhandel is een veelkoppig monster dat

zich schuilhoudt onder het oppervlakte van

Terug het vak in onze samenleving. Het richt zich op mensen

Geluiden van spelende kinderen kaatsen terug tegen Gouden tanden Een week later is er een inval van de politie. “Blijk­ in een kwetsbare positie. Mensenhandelaren

de gevels van de kleine huisjes rond de tuin. Sluit je Ze neemt contact op met een vriendin, die ze in baar werd hij al in de gaten gehouden”, zucht ze blij. maken daar op grove wijze misbruik van door ogen even en je hebt niet door dat je in een blijf­van­ Spanje heeft leren kennen, en vraagt haar advies. Maria legt een verklaring af en wordt overgebracht slachtoffers aan zich te onderwerpen en uit te mijn­lijfhuis bent. Ze kijkt strak de binnentuin in, lijkt even weg naar het blijf­van­mijn­lijfhuis waar ze nu ruim een buiten. Het kent veel verschijningsvormen, die “Mijn moeder legde mijn situatie uit aan een oude te dromen, maar vervolgt dan: “Zij zei me naar jaar zit. “Ik ben naar Europa gehaald door de groot­ ook nog eens steeds veranderen. Het druist in bekende van haar. Ze vertelde over mijn wens naar Nederland te gaan. Daar kende ze iemand die me ste georganiseerde criminele bende uit Sao Paolo. tegen de meest fundamentele mensenrechten. Europa te gaan en kreeg te horen: ‘Als Maria een kon helpen. Ik heb een bus gepakt en kwam in Den Ik kwam om meer te verdienen als prostituée onder Daarom dienen wij alles op alles te zetten om beter leven wil, is dat te regelen. Ik moest naar het Haag waar ik haar kennis zou ontmoeten.” betere omstandigheden voor mij als transgender. slachtoffers weerbaar te maken en te bescher­ vliegveld van Sao Paolo komen. Daar lagen papie­ De hele dag wacht Maria. “Laat in de avond kwam Maar ik werd misbruikt, kon ontsnappen en werd men, en daders te stoppen en te straffen. ren klaar om naar Europa te vliegen. Er waren vier hij en ik was direct heel bang van hem. Hij opende weer misbruikt.” Het verhaal van Maria maakt indruk. Dat zij andere mensen die emigreerden en we vlogen naar de deur van zijn Mercedes en lachte. Al zijn tanden transgender is maakte haar kwetsbaar. Zij Frankfurt, waar we de nacht doorbrachten in een waren van goud. Hij vertelde direct dat hij mensen Ze kijkt op en glimlacht: “Ik krijg nu hulp om een greep alles aan om uit haar situatie te komen. hotel. Een van de andere reizigers werd ineens erg ging bellen zodat ik geld kon verdienen, dat hij een leven op te bouwen en medicatie om kalm te wor­ Ook de mensenhandelaar zag haar kwetsbaar­ ziek en moest naar de wc. Hij had bolletjes drugs website voor me zou maken en ik hem geld moest den. Psychische hulp weiger ik nu nog. Mijn angsten heid én dat hij geld aan haar kon verdienen. Ze

54 geslikt, die moesten eruit.” betalen. Ik begreep direct wat hij wilde en zei: ‘Ik zijn nog te groot om te confronteren. Eerst moet ik werd zijn gebruiksvoorwerp. En dat is lucratief: 55

Ze kijkt verlegen om zich heen en grinnikt. “Ik weet stap uit en wil niks met je te maken hebben.’ Ik de rust vinden, dan pas heeft psychische hulp zin. drugs kun je maar één keer verkopen, maar van nog dat ik moest lachen van de zenuwen. Zat ik in wilde niet weer in dezelfde situatie terechtkomen En daarna? Daarna ga ik de prostitutie weer in; ik een mens kun je dag na dag misbruik maken. een vreemd land, met iemand die drugs zat uit te als waaruit ik net was gevlucht.” ken die baan en het werk op zich is nooit slecht voor Naar schatting zijn er jaarlijks 2.750 mensen poepen. Zoiets had ik nog nooit meegemaakt …” me geweest. Wel zal mijn horizon veranderd zijn. als Maria. Ze worden slachtoffer van grens­ Maar ja. Daar staat ze. ’s Avonds laat op Den Haag Ik word eigen baas, ga werken onder mijn eigen overschrijdende mensenhandel. Toch zien we

Een mislukt huwelijk Centraal. “Ik zag me al slapen op straat. Gelukkig voorwaarden. Straks kan ik mijn moeder eindelijk ze heel vaak niet en kunnen ze nog te weinig

Maria komt daarna terecht bij een vrouw in het zag iemand dat ik in paniek was en hij nam me mee echt helpen.” op adequate bescherming rekenen. Dat moet noorden van de stad, die lid is van de bende die naar zijn appartement, waar hij met zijn vriendin anders. Maria naar Europa haalde. “Ik was vier maanden woonde. Daar mocht ik overnachten. Ik was zo blij Als ik verhalen van slachtoffers hoor, bedenk ik bij haar en in die tijd probeerde zij een huwelijk te en ze waren zo aardig, dat ik verder niet nadacht. me daarom altijd: waar had het anders kunnen regelen, zodat ik een vaste verblijfsvergunning zou Ik mocht blijven zolang ik wilde als ik mee kon gaan? Hadden we het eerder kunnen zien en krijgen. Ze stuurde me naar Pamplona waar ik zou betalen aan de huur. Ik vond dat geen rare vraag en moeten reageren? Als gemeenteambtenaar, trouwen met een oude man en dan kon werken in de stemde in. Hij huurde een hotelkamer bij station politieman, buurtgenoot of stewardess? We prostitutie.” Ze schiet in een zenuwachtige lach: “En Hollands Spoor, zodat ik me kon aanbieden. Maar moeten veel alerter zijn om signalen op te hoe gek kan het lopen? Die man wilde helemaal niet hij ging zich al snel gedragen alsof ik zijn eigendom pakken. En dat kan alleen als méér mensen trouwen! Toen werd ik doorgestuurd naar het zuiden was, eiste de helft van mijn inkomsten, werd steeds leren over hoe mensenhandel eruit ziet, en van Frankrijk waar ik kon gaan werken.” gewelddadiger tegen mij. Ik merkte ook dat hij zijn wat we kunnen doen om het te bestrijden. Wel moet ze iedere paar weken verhuizen van appar­ vriendin misbruikte.” tement, want het werk blijkt illegaal. Ook is Maria Herman Bolhaar niet vrij om te beschikken over haar geld of haar tijd. Dan komt een beslissend moment voor Maria: zij is Nationaal rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld “Een groot deel van onze verdiensten ging naar de niet uit de handen van een georganiseerde bende tegen Kinderen bende. Zij deden de logistiek en daar betaalden wij gevlucht om opnieuw uitgebuit te worden door een voor. Maar zo had ik dus geen invloed op mijn leven beginnende crimineel. Ze verweert zich. “Ik zei dat en ik ging beseffen dat deze situatie hopeloos was.” ik niet zou betalen. Hij werd zo boos dat hij een

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Zat ik in een vreemd land,

met iemand die drugs zat uit

te poepen. Zoiets had ik nog

nooit meegemaakt …’

56 57

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

Ervaringsdeskundigen

Sommige slachtoffers van mensenhandel hebben binnen hulpverlenende instanties verder aanjagen. een hbo­opleiding gevolgd en zijn officieel in dienst Onderzoek toont aan dat de inzet van de professio­ als ervaringsdeskundige. Dit betekent dat zij zich, nele ervaringsdeskundigen effectief kan zijn. Juist met hun eigen kennis en ervaring als bagage, in de deze mensen kunnen de afstand tussen beleid en zorg professioneel inzetten voor lotgenoten. De praktijk verkleinen. Zij zijn bruggenbouwers tussen kennis die zij inbrengen, overstijgt de ervaring van beleidsmakers, hulpverleners en slachtoffers. Zij het individu omdat zij hun lotgevallen gebruiken in snappen wat slachtoffers meegemaakt hebben. de ondersteuning en begeleiding van anderen die De ervaringsdeskundigen worden, vanwege hun aan een vergelijkbare situatie ontsnapt zijn. Ook unieke kennis en ervaring, langzaam maar zeker kunnen ervaringsdeskundigen de ontwikkelingen steeds vaker ingezet.

58 59

Mohini Daniëlle Corazon Nubia

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Zo sterk en mooi dat jíj uitgekozen bent’

60 61

Mohini | Nederland Ze verkeerde drie jaar in de greep van een loverboy, maar wist zich te ontworstelen aan zijn greep. Met vallen en opstaan vindt Mohini* een nieuw leven. Een leven waarin ze de kracht heeft om helemaal zichzelf te zijn en met haar verhaal andere slachtoffers te helpen hun leven weer op de rails te krijgen.

“Ik ben verliefd geworden op een jongen en dat pakte anders uit dan gedacht”, begint ze haar verhaal voorzichtig. Mohini laat een stilte vallen. “Dat is te kort, hè”, lacht ze dan en vervolgt: “Ik was twaalf en leerde een jongen kennen. Hij zat niet bij ons op school maar kwam op het school­ plein. Eerst werden we gewoon vrienden, maar na een tijdje kregen we een relatie. Het is verliefd worden zoals iedereen dat overkomt. Je bent er voor elkaar, je bent lief tegen elkaar. Er is niets dat je doet vermoeden dat er iets mis zou zijn.” Inmiddels gaat het thuis niet goed. “Mijn ouders zijn gescheiden en ik woonde bij mijn moeder. Zij had haar eigen problemen, waardoor zij mij niet

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Hij voerde me dronken en liet me van alles gebruiken.

De volgende ochtend werd ik wakker naast een koos mij voor zijn verjaardag. In het hotel zei hij: Maak daarbij duidelijk: je was verliefd en dat pakte ‘Ik ga je hier uithalen.’ We hebben het kamer­ verkeerd uit. Zoek naar patronen: waardoor kwam

onbekende man. Zonder mijn kleren aan’ meisje geroepen en uitgelegd wat er aan de hand het? Wat miste je of had je juist teveel? En draai was. Ik mocht haar uniform aan en zo kon ik het eens om … jij bent zo sterk en zo mooi, dat jíj

ontsnappen terwijl zij de politie waarschuwden.” uitgekozen bent. Ze hebben jou bewust uitgeko­ Na een nacht rondzwerven, komt Mohini thuis. zen. Dat is een inzicht waarmee je weer van jezelf

goed kon steunen, en ik kon niet terecht bij mijn jij voor hen valt, is dat jouw schuld. Ik had in mijn Waar ze slaande ruzie krijgt met haar vader. “Hij kunt gaan houden en je jezelf weer kunt leren vader. Hij weet altijd alles zo te verdraaien dat het ogen een gezonde relatie tot die nacht.” heeft een beetje last van eerwraak. Via de jeugd­ ontplooien.” mijn schuld is. Als jij je thee laat vallen, ligt dat Ze wordt gedwongen voor haar vriendje te wer­ zorg ben ik vervolgens uit huis geplaatst in de aan mij want ik heb met je afgesproken. Al die ken, net als enkele andere meisjes. “Hij wist waar crisisopvang in Hoenderloo. Maar het gekke is: ik Of ze inmiddels zelf zover is dat ze weer helemaal stress thuis leidde bij mij tot agressie.” mijn familie woonde, hij dreigde mijn nichtje en stond nog niet in mijn kracht. Iemand pakte mijn onbevangen in het leven kan staan, vindt Mohini Ik kreeg het stempel agressief, maar was eigenlijk mijn moeder wat aan te doen. En toen ikzelf klap­ hand en liet me vluchten. Ik was dus eigenlijk nog lastig te zeggen. Ze geeft trainingen en workshops gewoon depressief. Maar goed, dat weet ik nu. In pen kreeg, wist ik wat hen mogelijk te wachten in de ban van mijn loverboy en stapte vervolgens rond veiligheid, waaronder gevaren van lover­ mijn pubertijd kreeg ik niet de hulp die ik nodig stond. Dan laat je het wel uit je hoofd hem tegen ook weer in een nieuwe relatie die niet goed was. boys, aan hulpverleners die werken met kwets­ had. En natuurlijk was ik in die tijd ook manipu­ te spreken.” Het is een harde wereld waarin ze Die jongen misbruikte me, sloeg me en ver­ bare jongeren. En ze voelt zich krachtig en vrij. latief. Ik wist wat ik moest doen en zeggen om de terechtkomt. Een wereld die gedomineerd wordt krachtte me. Het enige wat hij niet deed, was me Maar of dat het dan is? Ze steekt haar arm uit en aandacht weg te leiden. Zo wist niemand dat ik in door seks, drugs en geweld. verkopen. Steeds als ik weg wilde vluchten, dacht toont een van haar tatoeages: een gang zat. En ik wilde ook niet dat iemand dat ik: maar wie moet er voor je koken als ik weg ben? wist, want in die gang zaten mijn vrienden, dát Zelf pakt ze elke kans om in de luwte te blijven: En dan bleef ik. Tot hij me in een gewelddadige Freedom;

62 was mijn familie. “Daarmee maakte hij mij medeplichtig. Als ik bui probeerde te wurgen. Op dat moment voelde 63

nieuwe meisjes aanbracht, hoefde ik minder man­ ik echt iets in me veranderen. Ik voelde een kracht “Ik ben vrij maar ben nog steeds op zoek naar

Buiten mijn lichaam nen te ontvangen. En ik reed ze naar afspraakjes. opkomen die me zei: wie is dit dat hij me iets kan de vrijheid die je nodig hebt om te kunnen

Als ze eenmaal in aanraking komt met de politie Fucked up natuurlijk, en ik moet er mee leren leven maken?” leven. Dat is de puntkomma. Ik kom uit voor wat wordt ze een tijdje uit huis geplaatst. Zodra ze dat ik andere meisjes deze wereld ingetrokken me overkomen is. Ik weet dat ik daarom soms terug is, spreekt ze weer met haar vriendje af. “Ik heb, maar het was in die tijd puur lijfsbehoud. Dat is het moment waarop Mohini werkelijk nagekeken wordt in mijn gemeenschap. Maar vertrouwde hem en hij kende mijn zwakke plek­ Vijf keer een meisje naar een klant rijden, kan breken, echt los kan komen van haar leven uiteindelijk kun je alleen jezelf die vrijheid geven. ken. Ik ben gepakt op het feit dat ik heel zorgzaam betekende vijf klanten minder voor mij.” in de ban van foute jongens. “Toen kwam ik in Niemand anders kan dat voor je doen.” ben. Daar komt bij, dat ik thuis nooit geleerd heb Haar zorgzaamheid, het zwakke punt waarop ze mijn kracht te staan. Zolang jij in de ban bent wat goede of slechte relaties zijn. Ik vermoedde eerst door haar loverboy gestrikt is, houdt haar van je liefde, strijd levert met je emoties, in je niet dat er iets niet klopte. Maar die avond voerde drie jaar lang bij haar loverboy. “Hij wist dat honeymoonfase bent, kun je niet loskomen van hij me dronken en hij liet me van alles gebruiken. ik hem niet wilde snitchen omdat hij dan in de hem. Je hulpverlener kan zeggen dat je loverboy Ik was totaal van de wereld en de volgende och­ gevangenis zou komen. Op het laatst was het niet een klootzak is, maar dat komt niet aan zolang tend werd ik wakker naast een onbekende man. meer uit liefde, maar ik verraadde hem niet. Het is je verbondenheid voelt via die emoties. Je komt Zonder mijn kleren aan. Ik zat van de ene op de vast een onbekend patroon uit mijn jeugd. Zover pas vrij als je loverboy geen macht meer over je andere nacht in de shit. Ik bevroor, was in shock. als ik me kan herinneren, ben ik altijd heel loyaal heeft. En dan moet je beschermd worden tegen Ik ben naar huis gegaan en heb me wel vijftig keer geweest naar anderen toe.” hem om te zorgen dat je uit zijn macht blijft. Dat gedoucht. Ik leefde een paar dagen als een zom­ vergt heel veel geduld. Slachtoffers zijn jaren­

bie, alsof ik buiten mijn eigen lichaam was.” Breekpunt lang bezig geweest met overleven en hebben een

Toch komt er een breekpunt, een moment dat harnas om zich heen gebouwd. Daar kom je niet

Of ze iets had kúnnen vermoeden, daarover is ze zich gedwongen voelt voor zichzelf te kiezen zomaar doorheen. Verwacht geen vertrouwen, Mohini kort: “Absoluut niet. Een loverboy is niet omdat ze er anders zelf aan kapot gaat. Er doet maar probeer een respectvolle band te hebben dom. Hij denkt alleen aan zijn geld en doet alles zich een kans voor, omdat haar loverboy op meer met slachtoffers. Al die tijd zijn zij behandeld als om ervoor te zorgen dat je in zijn macht komt. Zij terreinen actief is. “Hij dealde en zijn loopjongens stront. Door een respectvolle band op te bouwen, hebben geen geweten en niets is hun schuld. Als mochten gebruik maken van ons. Een jongen verras je ze.

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Ik ben vrij maar ben nog steeds op

zoek naar de vrijheid die je nodig

hebt om te kunnen leven’

64 65

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘De grootste vrijheid die je kunt hebben, is te leven zonder geheimen’

66 67

Daniëlle | Nederland Hulpverleners die haar niet wilden laten gaan voor ze de demonen uit haar verleden onder ogen had gezien. Het was de doorbraak die Daniëlle nodig had. En hoewel ze het nog altijd lastig vindt om haar eigen verhaal onomwonden te vertellen, is ze nu als ervaringsdeskundige een baken van hulp en een voorbeeld voor andere vrouwen die hun leven weer in eigen hand willen nemen.

Sinds haar 28ste werkt Daniëlle als ervaringsdeskun­ dige bij Fier, een organisatie die zich richt op het stoppen van geweld en afhankelijkheid. Daniëlle: “Naast seksuele uitbuiting, valt hier onder meer ook eergeweld en geweld tegen tienermoeders en kinderen in de zorg onder.” Hoe het is om onder dat juk te leven, weet ze maar al te goed. Ook haar leven werd namelijk lange tijd gedomineerd door geweld en uitbuiting. “Niet in mijn eigen familie, hoor”, begint ze haar verhaal. Er zit een lichte trilling in haar stem. “Ik kom uit een warm nest, met lieve ouders en veel broertjes en zusjes. Tot mijn zevende of achtste was

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘De nooddeuren klapten als het ware open; Breuk met het verleden zonder mij verder te kennen, dan blijf ik zitten en ga En dan is er dat keerpunt in haar leven. In een jij me helpen.”

alle pijn en verdriet kwamen bloot te liggen’ vlaag van woede duwt haar vriend haar van de trap. De behandeling die Daniëlle vervolgens krijgt, stelt “Ik kwam echt hard terecht. En in plaats van naar me haar in staat haar gewone leven weer op de rit te

om te kijken, stapte hij over me heen en liep weg. zetten. “Ik leerde de pijn en het verdriet een plek te Toen besefte ik: er is geen toekomst voor ons.” geven in mijzelf en zo ontstond er rust en ruimte in

mijn ontwikkeling normaal. Wij woonden in een gaan. Maar als ze na een jaar een eigen huisje krijgt, Zich losweken uit haar uitzichtloze situatie blijkt mijn hoofd om weer te genieten van kleine dingen. klein dorpje en voor ons huis was een speeltuin. glijdt Daniëlle langzaam weer af. “Ik woonde in een vervolgens knap lastig. “Via een oplettende buur­ En toen dacht ik ineens: zou Fier er open voor staan Iedereen lette daar eigenlijk altijd wel op elkaars niet zo goede buurt en maakte kennis met een foute man kwam ik in contact met Veilig Thuis, die de druk dat ik bij hen kom werken?” kinderen. Maar die dag was ik helemaal alleen, geen jongen. Ik werd vreselijk verliefd op hem en hij wist op mij opvoerde elk geval van geweld te melden. Dat Ze trekt de stoute schoenen aan en stelt de vraag van mijn vriendinnetjes was er.” me in te pakken met cadeautjes en een prachtig stuitte me tegen de borst. Ik wilde mijn vuile was aan haar psycholoog bij Fier. “Zij stelde: wat zou Ze slikt, heeft het zichtbaar moeilijk met dit stuk van toekomstbeeld. Hij isoleerde me van mijn sociale niet buiten hangen en ik was er stellig van overtuigd je ervan vinden om je ervaringen te delen? Ik heb haar levensverhaal. Dit is iets wat ze bijna haar hele contacten en mijn familie. Al snel was hij de enige dat de politie per definitie te laat zou zijn om hem er heel lang over nagedacht, maar besefte me dat leven voor zich gehouden heeft, maar ze wil het niet met wie ik nog contact had.” te betrappen. En als er geen ooggetuigen zijn, is het de grootste vrijheid die je kunt hebben, is te leven meer verzwijgen. Het is een wezenlijk onderdeel zijn woord tegen het mijne. zonder geheimen. Ik heb vijftien jaar een geheim bij van haar verhaal en het is iets dat haar leven tot voor Haar vriend trekt bij haar in en zadelt hen beide op Toch deed ik het braaf – iets waar ik behoorlijk wat me gedragen dat me kapot gemaakt heeft. Het voelt kort bepaalde. “Een man van ongeveer twintig jaar met grote schulden. “Dan keek hij me aan en zei: klappen voor heb geïncasseerd. Ik heb wel vijftig zo goed te mogen zijn wie je bent zonder dat wat je oud greep mij daar in de speeltuin. Ik heb mezelf ‘Do what you gotta do.’ Hij gaf mij steeds meer het keer gebeld. De laatste keer stond de politie binnen hebt meegemaakt je omlaaghaalt als persoon. Dus kunnen redden door zijn bril te grijpen en weg te gevoel dat ik de aanleiding voor onze problemen twee minuten op de stoep met twee auto’s en twee ik heb een hbo­opleiding gevolgd – iets dat ik nooit

68 gooien. Ik ben naar huis gerend en nam me voor was en dat ik er iets aan kon doen. Hij manipuleerde motoren. Dat was het moment dat mijn vriend zijn voor mogelijk had gehouden toen het zo slecht met 69

dit nooit tegen iemand te vertellen. Seksualiteit me zo, dat ik me echt verantwoordelijk voelde. Dat spullen pakte en vertrok. Hij is naar de andere kant me ging – en ben ervaringsdeskundige geworden.” in wat voor vorm dan ook werd bij ons in huis niet is een combinatie van liefde en geweld; zo sterk van het land gegaan en ik heb nooit meer contact besproken. Mijn ouders zapten weg als er in Goede aantrekken en afstoten tegelijk dat je niet goed meer gehad met hem.” Cliënten het gevoel geven dat zij zich niet hoeven Tijden Slechte Tijden gezoend werd. Ik was bang dat kunt nadenken. Ik werd geslagen en vervolgens met te schamen, doordat er iemand tegenover hen zit

ik de schuld zou krijgen dat ik was aangerand.” liefde overladen en aangesproken op het toekomst­ De weg omhoog die iets vergelijkbaars heeft doorgemaakt. Inzicht

beeld dat ik voor ons zag. Dat doet iets met je hoofd. “Fysiek ontstond er rust, maar ik zat vast in mijn geven dat ze niet de enigen zijn die uitgebuit zijn en

Liefde en geweld Wat het nog verwarrender maakte, is dat hij ook hoofd. Ik was niet in staat na te denken. Het enige dat er een positieve toekomst mogelijk is. Dat het

In haar pubertijd krijgt ze echter problemen. Ze is anderen het gevoel wist te geven dat het mijn schuld dat ik zeker wist, was dat ik wilde stoppen met de mogelijk is uit je leven van uitbuiting, prostitutie depressief en vertoont agressief gedrag. “Ik had het was dat we in de problemen zaten. En dan heb je hulpverlening van Veilig Thuis. Ik voelde dat zij me en mishandeling te stappen. “Die inzichten kan ik verleden zover weggestopt, dat ik geen connectie niemand meer om bij te verifiëren of het klopt wat je niet verder konden helpen. De hulpverlener keek cliënten geven. Ik loop een stukje met hen mee in maakte tussen mijn puberproblemen en het voorval overkomt.” me aan en zei: ‘Ik snap dat je dit zegt, maar jij bent hun herstel. Ik ondersteun hen bij het ontdekken in de speeltuin”, stelt ze. Het gaat van kwaad tot Uiteindelijk komt Daniëlle in de prostitutie terecht: nog niet klaar. Stap in mijn auto en laat me je ergens van een nieuw perspectief. Wat mij is overkomen erger, mede omdat de hulp die Daniëlle aangeboden “Dat was de uitweg uit onze schulden. En ik was zo heen brengen waar ik denk dat ze je wél kunnen heb ik ten goede gekeerd en mijn ervaring zet ik krijgt zich richt op actuele zaken als haar spijbelen in de war, mijn situatie was zo slecht, dat het me niet helpen.’ in om andere slachtoffers te helpen een betere en blowen. En omdat daar niet de oorzaak van het veel meer kon schelen wat me overkwam. Als je me Ik heb hem nooit meer gezien maar ik ben hem toekomst te bereiken. Mijn eigen situatie is zo slecht probleem ligt, biedt het ook geen oplossing. Sterker: het toen had gevraagd, had ik je verteld dat het mijn eeuwig dankbaar. Hij bracht me naar Fier, naar exact geweest … Dat ik nu anderen kan helpen uit diezelf­ ze krijgt steeds meer het gevoel dat het allemaal aan keuze was. Ik leefde alleen nog om het hem zo mak­ dit pand. De tweede medewerker die ik tegenover de ellende te komen, voelt als een enorme rijkdom. haarzelf ligt. kelijk en aangenaam mogelijk te maken en als ‘het me kreeg, roerde nonchalant in haar thee en keek Ik word er elke dag weer blij van dat mijn ervaringen Ze verlaat haar ouderlijk huis op haar zestiende. werk’ daarvoor nodig was, dan deed ik dat. Er was me strak aan. Ze had mijn dossier voor zich liggen anderen kunnen helpen.” “Ik ging weg met ruzie. Eerst zwierf ik wat rond en voor mij op dat moment geen hoop dat mijn leven en zei: ‘Een pittig verhaal. Vertel eens, is er soms ik sliep steeds bij andere vrienden en kennissen. beter zou worden en er zijn wel momenten geweest iets dat je nooit iemand hebt verteld?’ Ik brak, wist Het was een destructief leven. Ik voelde me donker dat het me weinig uitmaakte of ik wel of niet zou direct wat ze bedoelde. De nooddeuren klapten als en duister.” Na een jaar komt ze in een opvangloca­ blijven leven.” Het is een conclusie die haar nu nog het ware open; alle pijn en verdriet kwamen bloot tie terecht en het lijkt in eerste instantie wat beter te altijd tot tranen roert. te liggen. Ik weet nog dat ik dacht: als jij dit kan zien

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

70 71

‘Zo sterk aantrekken en afstoten

tegelijk dat je niet goed meer

kunt nadenken; dat doet iets

met je hoofd’

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Ik voelde dat mijn verhaal anderen kan helpen’

72 73

Corazon | De Filippijnen Begin oktober 2015 vertelt ze leden van de Tweede Kamer dat uitbuiting van huishoudelijk werkers door buitenlandse diplomaten gelijkstaat aan moderne slavernij. Corazon Espanto werkte zelf dag en nacht, kreeg te weinig betaald en mocht de residentie waar ze werkte niet verlaten. Zij weet dus waar ze het over heeft. En als ze spreekt, voel je de kracht achter haar missie om andere slachtoffers van arbeidsuitbuiting te helpen. Maar vóór ze die kracht in haarzelf vond, moest ze door een jarenlange hel.

De vingers van Espanto, een kleine vrouw met prie­ mende sprankelogen, zijn kromgetrokken, knokig en stram. De pijnlijke sporen van de vele jaren dat zij het huishouden van een Saoedische diplomaat deed. Het leek in eerste instantie nog zo’n goed idee toen ze de tip kreeg te gaan werken in het buitenland. De Filippijnse, moeder van zeven kinderen, werkte als naaister om het hongerloontje van haar man aan te vullen. “Soms hadden we niet meer dan twee pesos, waarvan we dan vier biscuitjes kochten.

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

Die braken we in stukjes en aten we met zijn zware extra klussen, als de vloerbedekking in heel ‘De omstandigheden waren niet goed, maar wist ik veel

 negenen op als avondeten. Ik voelde me gelukkig het huis met de hand reinigen. En bij feesten in de

toen ik de kans kreeg in het buitenland te gaan residentie, de ambtswoning van de ambassadeur wat een normaal salaris in Nederland was’

werken. Ik zou 350 dollar per maand gaan verdienen. waar soms wel vijfhonderd mensen komen, moet Voor ons is dat echt een kapitaal.” ze alles zelf met de hand wassen: “De vaatwasser maakte het servies kapot, zeiden ze tegen me.” Eerst vraagt ze haar kinderen om geduld, omdat Na drie jaar onderduiken, durft Espanto eindelijk Ze tekent een blanco papier waarop in Saoedi­Arabië Ze legt haar vervormde handen op tafel: “Maar ze het geld nodig hebben: “Maar mijn dochter zei: voor haar verhaal uit te komen. “Ik moest de kracht haar contract geprint zal worden en gaat naar de om mijn handen bekommerden ze zich niet.” ‘Mama, we zijn gek. Iedere dag moeten we vroeg in mijzelf vinden, maar ik begreep dat er velen zijn golfstaat. Ze komt in Jedda terecht, bij de minister opstaan en hard werken, ’s nachts moeten we ook zoals ik, die onder dwang te veel werkten onder te van Landbouw en Waterstaat in huis. “Op het vlieg­ In 2007 mag Espanto eenmaal terug naar de Filip­ beschikbaar blijven voor het geval het gezin ons slechte omstandigheden. Ik voelde dat mijn verhaal veld kreeg ik mijn contract en de eerste betaling van pijnen. Ze gaat drie weken, maar denkt er niet aan nodig heeft.’ Ik ging me schamen voor de situatie en anderen kan helpen in te zien dat ook zij kunnen op­ 350 dollar. Ik vond het verschrikkelijk om bij mijn te vluchten voor de Saoedische familie. Het is de dacht: misschien hebben ze gelijk en klopt het niet komen voor hun rechten. Als ik de kans heb, bezoek kinderen weg te zijn, maar mijn man en ik hadden enorme loyaliteit die in haar bloed zit; bijna alsof ze wat hier gebeurt.” ik mijn gezin in de Filippijnen maar ik weet dat ik dit geld nodig om hen een betere toekomst te geven. het Stockholm Syndroom heeft. Maar ook het feit hier harder nodig ben.”

Die gedachte heeft me altijd op de been gehouden.” dat ze naar Filippijnse maatstaven veel verdient, en Een uitweg

ze op de Filippijnen geen kans zal hebben zo goed Ze breekt uiteindelijk als haar zoon het groen uit­ Boos op de ambassadeur en zijn gezin is ze niet

So far so good. Maar vanaf de volgende maand krijgt te verdienen, drijft haar terug in de handen van haar geslagen zwembad in de tuin moet schoonmaken. meer: “Met naam en toenaam is hij bekend als een ze nog maar 250 dollar. Ze accepteert het, want uitbuiters. Het leven binnen de vier muren van de “Met een borstel in zijn hand dook hij steeds weer uitbuiter. Elke dag heeft hij er last van, ook al is hij dat is nog steeds veel geld voor haar. Maar ook het residentie blijft hardvochtig: “Ik kreeg alleen restjes onder en kwam boven om lucht te happen. Naar bo­ niet veroordeeld voor zijn daden. Ik kijk niet meer

74 werk blijkt anders dan verwacht. “Ik dacht dat ik als te eten. Als ik brood pakte, werden ze boos. Dus ven, naar beneden. Urenlang, zonder pauze. En later naar mijn verleden maar richt me op de toekomst 75

naaister zou werken, maar ik moest alles doen. Ook ik dacht: brood in Nederland zal wel heel erg duur wees hij naar een vogeltje in een boom in de tuin en van mijzelf en andere slachtoffers.” Ze werkt nu als schoonmaken, de kinderen verzorgen, naar school zijn! Alleen als ik van brood een taartbodem moest vroeg of hij die mocht vangen om hem te temmen. vrijwilliger voor FairWork, een stichting die slacht­ brengen en ophalen en ik moest altijd hun tassen maken, kon ik wat korstjes eten.” Mijn god, dacht ik, we worden inderdaad gek hier!” offers van arbeidsuitbuiting helpt. Haar strijd is nog sjouwen. Ik stond elke dag om halfzes op en werkte Na ruim vijf jaar werken in de residentie in Neder­ niet gestreden. Neem alleen al het feit dat er vaak

twaalf tot veertien uur achter elkaar. Daarna moest Keerpunt land, staat ze haar zoon toe een uitweg te zoeken. Al fictieve contracten zijn, zodat het lijkt alsof alles

ik altijd klaarstaan voor het geval de familie me Espanto heeft collega’s, vrouwen zonder verant­ heeft de ambassadeur hun paspoorten en verblijfs­ correct geregeld is. Het is een probleem dat moeilijk nodig had.” woordelijkheid voor een eigen gezin. Als twee van vergunningen, ze willen weg. “Via een huishoudster op te lossen is. hen terugkeren naar de Filippijnen, ziet Espanto een in een aangrenzende residentie probeerden we Een ding is echter duidelijk: met Espanto als erva­ Ze werkt ruim vier jaar onafgebroken en komt nooit kans om twee van haar kinderen naar Nederland te contact te leggen met een advocaat. Hij zei: ‘Zolang ringsdeskundige hebben uitgebuite huishouders buiten de woning van de minister. “Ik mocht alleen halen en extra te verdienen. “De omstandigheden je binnen bent, kan ik niets voor je doen. Het is een troef in handen: ze weet waar ze het over heeft het dakterras op. Buiten was het niet veilig voor waren niet goed, maar wist ik veel wat een normaal Saoedisch grondgebied. Kom naar buiten en ik kan en ze laat niet meer los. Dankzij de tengere Filippijn­ me, zei mijn baas. Maar daar zat ik dan ’s avonds en salaris in Nederland was. Ik wilde voor mijn gezin iets voor je betekenen.’ Maar hoe dan? En wat als we se moeder staat arbeidsuitbuiting door buitenlandse huilde over mijn lot.” Als haar baas ambassadeur zorgen en met twee kinderen naast me kon dat eenmaal buiten zouden zijn? Ik kende het land noch diplomaten op de Haagse politieke agenda. wordt in Nederland, krijgt Espanto te horen dat ze nog beter. Met zijn drieën konden we een fortuin de gewoonten, dus ik was doodsbang.” mee mag. “Geweldig vond ik dat, want ik dacht dat ik verdienen, dacht ik.” meer vrijheden zou krijgen, meer zou gaan verdie­ Toch wagen ze de stap in het ongewisse. Haar zoon nen en af en toe naar buiten zou mogen.” Haar oudste zoon en dochter komen over, maar dat zet ’s nachts de elektronische vergrendeling van zal een keerpunt vormen in de manier waarop zij de poort uit, zodat ze deze kunnen openduwen en

Alles met de hand naar haar werk kijkt. “Ik was gelukkig dat zij bij mij muisstil verlaten ze het terrein. Ze gaan niet naar de

Ook nu blijkt de werkelijkheid minder rooskleurig waren, maar al snel gingen ze klagen. ‘Mama, hoe advocaat uit angst voor represailles van de ambassa­ dan de hoop. Ze krijgt vijftig dollar per maand extra, kun je zo hard werken zonder vrijheden? Hoe kun je deur; ze weten contact te leggen met de Filippijnse nog altijd minder dan haar oorspronkelijk werd bedorven restjes uit de prullenbak halen, omdat we gemeenschap en duiken onder. beloofd. Meer vrijheden zitten er ook niet in. Erger anders hongerlijden?’ En ik zag dat ze veel te hard nog, als de ambassadeur van huis is, krijgt Espanto werkten.”

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Ik vond het verschrikkelijk om bij mijn

kinderen weg te zijn, maar mijn man en ik

hadden dit geld nodig om hen een betere

toekomst te geven; die gedachte heeft me

altijd op de been gehouden’

76 77

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Het heeft me lange tijd gekost mijn zelfvertrouwen te hervinden’

78 79

Nubia | Nederland Op haar negende kwam ze op straat terecht. Op haar dertiende werd ze de prostitutie in gedwongen. Toen ze zestien was, trouwde ze. Om een

paar jaar later te scheiden en het verleden definitief achter zich te laten. Zonder hulp van anderen wist ze een jong leven vol ellende te verwerken en nu helpt ze anderen die uitgebuit worden. Wie van de naakte feiten in Nubia’s* verhaal geen koude rillingen op zijn rug krijgt, heeft geen gevoel in zijn donder. Toch zit haar relaas ook vol hoop, strijd en bovenal de kracht om nooit, maar dan ook nooit op te geven.

Nubia neemt plaats op een terrasje in het warme zonnetje. Een briesje strijkt door haar gitzwarte haren. Om ons heen spreken de terrasgangers onder het genot van een kopje koffie of een koud wit wijntje – het is tenslotte mooi weer – over dagelijkse dingetjes. Hoe het vanmorgen in de sportschool was, die leuke jongen van gisteravond in de kroeg of die eerste date die in de soep liep. Niets aan het handje.

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Als ervaringsdeskundige weet ik hoe ik voorbij

de muur kan komen die je noodgedwongen optrekt Achteraf gezien was het vooral een vlucht. En ik hebben om niet ten onder te gaan aan de situatie klaagde niet. Ik had toch geluk gevonden? Dus waarin ze zitten. Wie het niet heeft meegemaakt,

als je uitgebuit wordt’ bleef ik achter hem staan, ook toen er problemen weet niet echt hoe diep de ellende is waarin je zit. kwamen. Tanden op elkaar en wachten op betere Ik weet uit ervaring hoe hard je moet knokken om

tijden, was mijn idee. Hij had drugsproblemen en te overleven. Ik weet dat je geen emoties kan tonen was gokverslaafd, kwam in aanraking met andere want wie zwakte toont, wordt vertrapt.

Tot Nubia, bedachtzaam haar woorden kiezend, al vertelde ik nooit alles. Ik keek wel link uit; ik wilde vrouwen en belandde in het criminele circuit.

 begint te vertellen. Haar verhaal valt nogal uit de geaccepteerd worden, anders is je leven helemaal Toeristische attractie

toon tussen al die onbezorgdheden om haar heen. zwaar op de tippelzone. Ik was gekluisterd aan huis en werd zowel geestelijk Mijn werk is nodig; er is nog een hoop te winnen.

En even voor de duidelijkheid: haar verhaal speelt Toch is het gek dat nooit iemand vraagtekens als lichamelijk mishandeld. Hoe fout het was en hoe Kijk naar raamprostitutie in ons land, en zeker een

zich dus gewoon af in ons aangeharkte Nederland, plaatste bij mijn aanwezigheid. Met make­up, lenzen slecht de situatie voor mijzelf was, zag ik pas in toen plek als de Wallen in Amsterdam. Je gaat mij niet

waar we leven in de blije overtuiging dat we alles tot en een pruik kun je veel doen, maar ik was zwáár de politie een inval deed. ’s Morgens vroeg werd vertellen dat er vrouwen zijn die op jonge leeftijd

in de finesses hebben platgeorganiseerd. minderjarig. Het gaat er bij mij niet in dat niemand ik van mijn bed gelicht door een arrestatieteam, denken: ik word sekswerker! De meeste meiden

zich afvroeg of ik oud genoeg was om daar te mógen mannen met bivakmutsen op. Slaapdronken en in achter de ramen kampen met jeugdtrauma’s en,

“Mijn vader is Egyptisch en mijn moeder Neder­ zijn. En de controles die er waren, stelden niks voor: paniek kreeg ik een zak over mijn hoofd en werden eenmaal gewend aan het geld, denken ze: nou ja,

lands. Mijn jeugd was heel instabiel; een moeder de ambtenaren gingen liever over je heen dan dat we afgevoerd. Hij belandde in een cel en ik kon ik doe dit werk nu toch al. Begrijp me niet verkeerd,

met onverwerkte jeugdtrauma’s en een vader die en­ ze je legitimatie zagen. Als iemand de moeite had vluchten uit mijn huwelijkse gevangenis. ik weet ook dat er behoefte is aan sekswerk en dat

kel oog heeft voor mijn broer. De zoon zet de naam genomen echt te kijken, dan hadden ze het aan me de overheid het daarom toestaat. Dat is prima, maar

van de familie voort, de dochter niet en die hangt er gezien. Straatwijsheid reguleer het dan echt. Maak er geen toeristische

80 dus maar wat bij. Mijn ouders scheidden, mijn vader Het heeft me lange tijd gekost mijn zelfvertrouwen attractie van, want dat zijn de Wallen. Doe het in de 81

betaalde geen alimentatie waardoor mijn moeder Arrestatieteam te hervinden, überhaupt mijzelf terug te vinden. Ik beslotenheid van clubs. Dan kun je de boel beter

de criminaliteit in ging om in ons levensonderhoud Ik kon ontsnappen door een klant. Hij zei: ‘Ik heb was een vrouw die aan de buitenkant leefde, maar reguleren en haal je een belangrijke oorzaak voor te voorzien. Zij was vaak van huis en ik was meer en een vrouw en kinderen en kan het risico niet nemen vanbinnen dood was. Passende hulpverlening heb seksuele uitbuiting weg.” meer op straat te vinden. Tot ik helemaal niet meer dat ikzelf ergens in betrokken word, maar ik haal jou ik nooit gehad, ik heb het allemaal zelf gedaan. Ik thuiskwam. hier weg. Jij hoort hier niet.’ Hij heeft me verstopt ging in de horeca werken, verdiende genoeg geld * Deze naam is gefingeerd. Nubia’s echte naam is bekend in zijn kofferbak en zette me af bij een politiebureau om een huisje te huren en te studeren. Zo heb ik bij de auteur. Als negenjarig dak­ en thuisloos meisje in een grote zodat ik aangifte kon doen. En toen was het mijn mijzelf opgericht en ben ik er bovenop gekomen. stad is het survivallen. En ben je erg ontvankelijk woord tegen dat van mijn loverboy … Hij kon niet Ik heb af en toe op het punt gestaan om alles op te voor mensen die aardig tegen je doen. Ik wilde veroordeeld worden. Hij kreeg een straatverbod, wat geven. Ik heb gedacht: laat maar, want wat voor zin gezien en gehoord worden, ik wilde de aandacht en hij makkelijk omzeilde door de auto van zijn neef te heeft het? Maar ik heb doorgezet. Kop en schouders erkenning die ik thuis niet kreeg. Ik maakte kennis pakken om me te bedreigen. In de tussentijd, mijn eronder en knokken, want er is niemand anders die met een jongen die mij precies dat gaf. ouders konden niet voor mij zorgen en ik was nog dat voor je doet. Zo ben ik opgegroeid en daar heb ik minderjarig, werd ik in een jeugdgevangenis gezet. nu profijt van want nu kan ik er ook zijn voor andere

Stempel Die doubleren als internaat, maar in de praktijk zat slachtoffers.

Na een tijd, ik was inmiddels dertien, kwam het ik er als slachtoffer mooi tussen allemaal jeugdige aapje uit de mouw en bleek hij me voor iets anders criminelen. Alsof ík gestraft werd. Ik ben persoonlijk begeleider bij een hulporgani­ nodig te hebben. Hij kroop in mijn brein en mani­ Na mijn tijd in de jeugdgevangenis, kon ik naar satie. Zo kan ik zelf een hand op iemands schouder puleerde mijn hele hebben en houden. En dan ben Rotterdam met een meisje dat ik daar intern had leggen of een luisterend oor bieden. De dingen die je heel kwetsbaar. Hij liet een tatoeage in mijn nek leren kennen. In die stad werd ik verliefd. Ik kwam er voor mij nooit waren toen ik ze zo hard nodig had. zetten; zijn stempel noemde hij dat. Het kenmerk bij zijn ouders thuis en voor de eerste keer in mijn Als ervaringsdeskundige weet ik hoe ik voorbij de dat ik zijn bezit was. Daarna zette hij me op een tip­ leven voelde ik me ergens thuis, kreeg ik aandacht muur kan komen die je noodgedwongen optrekt als pelzone. Daar was een huiskamer waar je condooms en bescherming. En door met hem te trouwen, kon je uitgebuit wordt. Ik zie dat ik meerwaarde heb; ik kon halen en eventjes kon uitrusten. In die huis­ ik mij ook definitief ontworstelen aan de greep van sla een brug tussen slachtoffer en hulpverlener. Ik kamer sprak ik met andere dames en medewerkers, mijn loverboy. heb de straatwijsheid die slachtoffers ook allemaal

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

‘Hij liet een tatoeage in mijn

nek zetten; zijn stempel

82 noemde hij dat. Het kenmerk 83

dat ik zijn bezit was’

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

Meer informatie Colofon

Wil je meer weten over mensenhandel en de Uitgave ondersteuning van slachtoffers, ga dan naar Ministerie van Justitie en Veiligheid in www.wegwijzermensenhandel.nl. Lees ook samenwerking met de partijen in het UITGEBUIT - Ervaringen met hulp aan loverboyslachtoffers. programma Samen tegen Mensenhandel November 2019

Teksten

Sander Grip

Fotografie

Valerie Kuypers

Vormgeving

Tappan Communicatie

Druk

OBT

84 85

© Ministerie van Justitie en Veiligheid

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden

verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevens­

bestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze,

hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen

of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke

toestemming van de uitgever.

UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel UITGEBUIT | Verhalen van slachtoffers van mensenhandel

86 87