Stikstofcrisis: Hoe zit het nu echt?

Met dank overgenomen van Jonge Socialisten in de PvdA (JS) i, gepubliceerd op maandag 28 oktober 2019.

De afgelopen weken zijn de boeren veel in het nieuws. Maar hoe zit het nou echt in de landbouw en waarom komen de boeren in opstand? Om dit te begrijpen zullen we eerst dieper naar bepaalde systemen moeten kijken.

Iedereen heeft wel van de stikstofcrisis gehoord, maar wat betekent dit nou echt? Stikstof zit voor 79% in onze lucht en is onmisbaar voor onze samenleving. Wel kan stikstof verbindingen aangaan die, mits er teveel van zijn, schadelijk kunnen zijn voor de omgeving. De twee schadelijke verbindingen zijn Ammoniak (NH3) en stikstofoxiden (NOx). Deze verbindingen kunnen neerslaan in de natuur en de bodem verrijken. De plantensoorten in deze natuurgebieden leven liever op een voedselarme bodem, maar de stikstofverbindingen zorgen ervoor dat deze bodem voedselrijk wordt. Als je dit zo leest kan je denken: “Maar dat is toch juist heel goed, een voedselrijke bodem?” In de wereld is er een ecosysteem waardoor alle dier- en plantsoorten in verbinding staan met elkaar. De plant staat onderaan de voedselketen en op het moment dat deze verdwijnen kunnen andere dieren deze niet meer eten. Hierdoor zullen deze diersoorten langzaam uitsterven en loopt de voedselketen gevaar. Dit is in het kort de stikstofproblematiek.

Op het moment dat wij iets meer voor ons vlees betalen, kan er iets meer hiervan naar de boeren en kunnen zij dit weer investeren in het verduurzamen van hun bedrijf.

De veesector is verantwoordelijk voor de uitstoot van veel ammoniak. Dat dit een probleem is, kan niemand ontkennen. De kunst is om te kijken naar hoe we dit gaan oplossen. Om de eventuele oplossingen te begrijpen, moeten we kijken naar hoe de boeren vastzitten in bepaalde systemen. Supermarktketens als Albert Heijn en Jumbo willen hun vlees zo goedkoop mogelijk aanbieden. Tegelijkertijd zeggen ze dat de consumenten niet meer willen betalen voor hun lapje vlees. Consumenten hebben hier simpelweg geen keus in. Op het moment dat wij iets meer voor ons vlees betalen, kan er iets meer hiervan naar de boeren en kunnen zij dit weer investeren in het verduurzamen van hun bedrijf.

We zullen over moeten stappen naar een systeem waarin wij duurzaam landbouwen. Een systeem waar wij geen vlees importeren en waarin wij minder vlees exporteren. Een landbouw waarbij wij het duurzaam geproduceerde vlees uit eigen land opeten. Als eerste zullen we de veestapel kleiner moeten maken, maar wel met oog op de boeren. De veestapel kleiner maken heeft niet alleen invloed op de boer, het heeft invloed op hele gebieden en op hele sectoren. In mijn woonplaats Venray hebben wij de meeste varkens (660.000) en kippen (4.260.000) van Nederland en dit zijn exclusief de vergunningsaanvragen die nu nog op de plank liggen. Daarnaast hebben wij in Venray ook een hele hoop mestverwerkingsbedrijven, voederbedrijven en verschillende andere bedrijven in deze sector. Dit betekent dat als de veestapel wordt gehalveerd, dit ook in Venray goed voelbaar is. Veel bedrijven zullen dit ook voelen met als gevolg dat de inwoners van Venray dit ook merken. Als toekomstig milieukundige is het milieu voor mij ontzettend belangrijk, maar we moeten niet vergeten te kijken naar de mensen daar omheen.

Daarom moet dit netjes. Ten eerste moeten de boerderijen worden overgekocht die geen opvolger hebben. Deze gebieden moeten vervolgens beschermd worden, zodat deze gebieden natuur blijven en geen woningen worden. Er moet geld beschikbaar zijn voor alle boeren, maar ook voor alle bedrijven er omheen. Geld zodat ze kunnen ombouwen naar een duurzame landbouw. Tegenwoordig wordt er steeds meer onderzoek gedaan naar een duurzame landbouw. De opmars van luchtwassers is al bezig. We moeten investeren in deze onderzoeken, in deze wetenschap. De duurzame landbouw kan een oplossing zijn voor het hele probleem.

Samen kunnen we zo ontzettend veel om de planeet voor iedereen leefbaar te houden.

Uiteindelijk zijn wij als maatschappij verantwoordelijk voor de veranderingen. Laten we stoppen met vingertjes wijzen en laten we met zijn allen zorgen dat de wereld weer leefbaar wordt. We kunnen allemaal wat minder vlees eten, we kunnen samen druk uitoefenen op de politiek. Samen kunnen we zo ontzettend veel om de planeet voor iedereen leefbaar te houden.

Lotte is naast Landelijk Bestuurslid ook milieukundige in spe.