Nationaal Preventie-akkoord: veel meer slagkracht nodig - Hoofdinhoud

Het Nationaal Preventieakkoord ontbeert maatregelen die daadwerkelijk bijdragen aan de gezondheid van mensen in Nederland. GroenLinks wil meer ambitie zien en komt met alternatieve voorstellen: een suikertax, gezonde schoollunches en een onafhankelijk voedsellabel. Vandaag debatteert de Tweede kamer hierover.

“De overheid heeft een grondwettelijke plicht om de gezondheid van haar burgers te verbeteren. Die verantwoordelijkheid mogen we niet ontlopen. Daarom is het nodig om verder te gaan dan het akkoord dat er nu ligt”, betoogt Tweede Kamerlid Wim-Jan Renkema.

Overgewicht, problematisch alcoholgebruik en roken veroorzaken jaarlijks 35.000 doden en 9 miljard euro aan zorguitgaven. Het Nationaal Preventieakkoord moest dit verhelpen. Het resultaat van maandenlang onderhandelen is niet overtuigend. De ambities om problematisch overgewicht en alcoholgebruik tegen te gaan blijken niet haalbaar, oordeelt ook het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu.

Industrie heeft preventieakkoord gekaapt

Renkema: “De strategie van staatssecretaris Blokhuis om met 70 partijen tot een compromis te komen schiet tekort. En dat komt omdat bij de totstandkoming mensen vanuit de industrie ook aan tafel zaten.”

“Het preventieakkoord is gekaapt door de belangen van de (groot) industrie. De gezondheid van burgers dient voorop te staan, niet de portemonnee van aandeelhouders. De volgorde om eerst met de industrie te praten en daarna met het parlement is niet juist.”

Daarom gaat GroenLinks vandaag tijdens het debat hier vol op inzetten. “Onze inzet zal zijn: je kunt niet vroeg genoeg beginnen, beloon wat gezond is, maak ongezonde producten veel minder aantrekkelijk”

Maak gezond goedkoper, ongezond duurder

Renkema werkte de afgelopen periode een aantal voorstellen uit om het Preventieakkoord meer slagkracht te geven.

• - 

  Suikertax op frisdrank:

  Voer een suikertax in voor frisdrank. Want een suikertax werkt. Sinds begin jaren ’90 is de frisdrankconsumptie met een kwart toegenomen. Het aantal volwassenen met overgewicht is sindsdien met de helft toegenomen, en onder jongeren zelfs verdubbeld. In de afgelopen vijf jaar zijn ruim 200 studies verschenen over de effectiviteit en doelmatigheid van een suikerbelasting. En ook uit de praktijk in Amerika, Engeland, België, Mexico, Finland en Frankrijk weten we dat een dergelijke suikertaks werkt.

• - 

  Gezond eten goedkoper:

  Het is van cruciaal belang dat mensen uit alle sociaaleconomische klassen gezond kunnen leven. Daarom willen we de btw-verhoging op groenten en fruit wordt teruggedraaid.

• - 

  Gezonde schoolmaaltijden voor alle kinderen:

  Te veel kinderen groeien ongezond op. In landen als Zweden en Finland krijgen kinderen al tientallen jaren gezonde schoolmaaltijden van de overheid. Dit zorgt ervoor dat alle kinderen, ook kinderen met arme ouders, gezond kunnen opgroeien. GroenLinks wil dat dit ook in Nederland wordt overwogen.

• - 

  Meer jeugdartsen:

  Jongeren zijn gebaat bij goede begeleiding en voorlichting. Jeugdartsen kunnen ook breder kunnen worden ingezet om de gezondheid van jongeren te verbeteren. Denk aan een spreekuur op school waar scholieren terecht kunnen met vragen over seksualiteit, vaccinaties, alcohol of drugs.

  • 5. 

    Onafhankelijk voedingsadvies via etiketten:

  Goede voorlichting is van cruciaal belang om gezonde keuzes te maken. De staatssecretaris voert momenteel onderzoek uit naar een nieuw voedingsetikettensysteem. Maar ook hier heeft GroenLinks maar één boodschap voor het kabinet: laat je niet kapen door de industrie.

Betutteling?

Zijn maatregelen om keuzevrijheid te beperken niet betuttelend? “Autonomie is belangrijk, maar in hoeverre maak je een eigen keuze als je verslaafd bent aan bijvoorbeeld nicotine? Op die momenten moet je als overheid verantwoordelijkheid nemen. De omgeving waarin mensen kiezen, is te weinig ingericht op hun welzijn en gezondheid.”