‘De menselijke maat moet terug in Europa’ - Hoofdinhoud

Toine Manders is lijsttrekker van 50PLUS bij de Europese verkiezingen op 23 mei. Hij omhelst Europa. “Europa heeft ons vrede en welvaart gebracht”, is zijn overtuiging. “Maar in de loop der jaren zijn vooral ‘markt en munt’ belangrijk geworden in Europa. De menselijke maat is uit het oog verloren. Die moet weer terug!”

1999. Dat is het jaar dat Toine Manders voor het eerst zitting nam in het Europees Parlement. Hij bleef er maar liefst vijftien jaar actief; over ervaring gesproken. Nu is deze in de politiek gepokte en gemazelde Brabander lijsttrekker voor 50PLUS bij de Europese verkiezingen op 23 mei. “Gezond en gelukkig oud worden is het streven van ons allemaal”, zegt hij. “En dat kan en moet Europa stimuleren! Als 50PLUS in het Europees Parlement komt, gaan wij voorstellen dat de BTW op vers fruit, verse groenten, noten en brood naar nul procent gaat!”

Positieve samenwerking

“Anderen zeggen dat ik een verbinder ben die knokt tegen onrecht en dat dan omzet in iets positiefs”, antwoordt de 63-jarige Manders op de vraag wat zijn sterkste punt is. Om die reden was hij tot 1999 ook advocaat in Helmond, zegt hij. “En als ondernemer probeer ik dat wat ik van andere mensen leer in positieve zaken om te zetten. In de politiek zijn mijn sterkste punten creativiteit en met goede argumenten collega-politici overtuigen om samen een zaak aan te pakken en iets gedaan te krijgen.” Toine geeft een voorbeeld van samenwerking die leidt tot iets goeds: “De dochter van een Duitse collega kreeg een boete voor een snelheidsovertreding in Nederland. Hij riep mijn hulp in, want het afwikkelen van die boete bleek destijds een hels karwei. Er moest een handtekening worden gezet. Dat was moeilijk, want digitaal een handtekening zetten kon destijds alleen maar een besloten groep gebruikers. Met die Duitse collega heb ik er toen voor gezorgd dat die ‘besloten gebruikersgroep’ van de digitale handtekening een ‘open gebruikersgroep’ werd. Iedereen kon er toen - en ook nog nu - gebruik van maken. En wie heeft er tegenwoordig niet eens een digitale handtekening gezet?!”

Argumenten gebruiken

Toine Manders is - ondanks alle terechte kritiek - lyrisch over Europa. “Ja, want Europa heeft gezorgd voor de langste tijd van vrede sinds de Romeinse tijd”, doceert hij. “Dat is echt het mooiste aan Europa, dat lidstaten niet meer met elkaar in oorlog zijn. Bovendien heeft Europa een enorme welvaart gebracht voor de meest lidstaten.” Ook het werken in het Europees Parlement kent vele mooie facetten, weet hij met vijftien jaar ervaring. “Naast de vele internationale contacten die je hebt en het discussiëren ’s morgens al vroeg aan de koffiebar over de zaken die zich in Europa voordoen, is de invloed die je kunt hebben als individueel parlementariër schitterend. Maar dan moet je wel creatief zijn en de juiste argumenten gebruiken! Je kunt in Europa niet de partijvlag gebruiken om te zeggen ‘Ik ben de grootste, dus je moet naar mij luisteren’. Nee, het gaat om je argumenten, om sociaal zijn, om een hoge gunfactor hebben naar collega’s toe. Dan kun je als individueel politicus heel veel bereiken en invloed hebben. Juist die invloed geeft mij een bepaalde kick, een spanning. Die ik graag gebruik om de belangen van 50-plussers in Europa goed op de kaart te zetten.”

Terug naar de kerntaken

Europa moet terug naar een aantal kerntaken, vindt Toine Manders. “In de loop der jaren zijn vooral ‘markt en munt’ belangrijk geworden. Dan heb je het met name over ondernemingen. Europa is de menselijke maat uit het oog verloren. Europa moet zich niet bemoeien met zaken die wij in Nederland veel beter zelf kunnen regelen. Ze moeten afblijven van onze pensioenen, afblijven van onze sociale zekerheden, en wegblijven van futiele wetgeving over kromme komkommers en dergelijke. Europa moet gaan over de drie grote kerntaken die je nodig hebt om de lidstaten in harmonie te kunnen laten samenwerken. De 27 lidstaten kunnen elkaar versterken op het vlak van milieubeleid en duurzaamheid, want vuile lucht gaat de grens over zonder dat we dat kunnen tegenhouden. Op buitenlands beleid: we hebben één grens die we samen betalen en één gezamenlijk migratiebeleid. En we kunnen elkaar versterken op economisch en monetair beleid. De economie moet blijven draaien; daar eten we van en hebben we inkomen van. En voor de rest: laat het aan de landen zelf over alsjeblieft.”

Draagvlak voor Europa

50PLUS duidelijk over een eventuele Nexit. “Daar zijn we fel tegen. We zien de problemen met de Brexit”, wijst Toine Manders naar onze buren aan de andere kant van de Noordzee. “Daar heerst echt chaos, ze zijn al veertig procent groei kwijtgeraakt. Wij zijn vóór de Europese Unie, maar we moeten wel terug naar de basisbeginselen. Zorgen dat het een tandje minder ‘markt en munt’ is en dat de mens meer centraal wordt gesteld. Dan wordt het draagvlak voor Europa weer veel groter, simpelweg omdat het werkt!” Toine Manders wil in Europa de stem laten horen van de helft van de bevolking. “In Nederland wordt de politiek nu gedomineerd door dertigers. Daardoor is er te weinig oog voor de belangen en noden van 50-plussers. Er moet iemand zijn die voor hen de kastanjes uit het vuur haalt, en ik denk dat ik daar de juiste persoon voor ben met mijn opleiding, ervaring en leeftijd.”

Aandacht voor positie ouderen

Met die ‘helft van de bevolking’ wordt in de ogen van Manders bij het maken en uitvoeren van beleid te weinig rekening gehouden. “Daarom vinden wij ook dat er een Eurocommissaris voor ouderen moet komen die toetst of beleid nadelen heeft voor 50-plussers. Het is o zo belangrijk dat die 50-plussers betrokken blijven bij de samenleving. Dat bereik je niet door te discrimineren op leeftijd en door het onbelemmerd toelaten van arbeidsmigranten die ouderen van hun werkplek stoten. Mensen - vooral ook gepensioneerden - moeten kunnen genieten van de vrijheid tot reizen die Europa biedt, van een lang en gezond leven met goede zorg, en daar kan Europa veel in betekenen.”

Beter en soepeler

Eén van de speerpunten in het Europese verkiezingsprogramma is ‘Gelijke spelregels voor alle lidstaten’. Toine Manders legt uit: “We hebben in Europa twee wetgevende trajecten: richtlijnen en directe verordeningen. Richtlijnen moeten worden omgezet in nationale wetgeving en dat gebeurt in elk land weer anders, waardoor er verschillende spelregels ontstaan. We moeten naar de directe verordeningen toe; die werken voor alle lidstaten op dezelfde manier. Dan heb je gelijke uitgangspunten, waardoor de Europese samenleving beter en soepeler loopt.

Tegen verspilling

Een ander speerpunt is het schrappen van Straatsburg als vergaderplek voor het Europees Parlement. Maar het stoppen van dat pendelcircus is toch een utopie? Toine Manders glimlacht. “Goeie vraag! Wij zijn tegen verspilling, tegen het nutteloos uitgeven van geld. In de Europese Unie wordt veel geld zinloos verspild, zoals bij het maandelijks verhuizen naar Straatsburg. Dat kost een kleine tweehonderd miljoen per jaar! Dat wordt over de balk gegooid. En het klopt: er is weinig aan te doen. Het verdrag dat daarover gesloten is kunnen we niet veranderen; Frankrijk zal daarover altijd een veto uitspreken. Maar 50PLUS heeft een slimme oplossing: wij willen dat parlementariërs die niet naar Straatsburg wensen te gaan in de plenaire zaal in Brussel ‘live’ mee kunnen vergaderen. Dat zij via de digitale snelweg hun werk in Brussel kunnen blijven doen. Als we dit kunnen doorvoeren, zullen er nauwelijks nog parlementsleden naar Straatsburg gaan en bloedt het daar dood. Dan kunnen de Fransen niet anders dan accepteren dat het parlementsgebouw in Straatsburg voor een ander doel wordt gebruikt, bijvoorbeeld voor een Europees agentschap.”

Ga stemmen!

Toine Manders eindigt met een wens en een oprechte oproep. “50PLUS wil dat Europa verplicht aan Nederland om aardgas te blijven leveren”, zegt hij. “Een gasgarantie zolang er geen betaalbare alternatieven zijn.” En hij roept iedereen op om te gaan stemmen. “50-plussers moeten liefst hun stem geven aan mensen die opkomen voor hun belangen. En 50PLUS doet dat! Ga alsjeblieft stemmen, want Europa is erg belangrijk in ons leven, elke dag weer!”