Persvrijheid en rechtsstaat: Europese druk wérkt - nu moet de Commissie doorpakken

Met dank overgenomen van S.H. (Sophie) in 't Veld i, gepubliceerd op donderdag 28 maart 2019.

Het Europees Parlement stemde op initiatief van Sophie in ‘t Veld over de rechtsstaat in de EU, en specifiek over de bescherming van journalisten. Na de moorden op Daphne Caruana Galizia op Malta en Ján Kuciak en Martina Kusnirova in Slowakije leidde In ‘t Veld een onderzoekscommissie van het Europees Parlement. Deze Rule of Law Monitoring Group keek specifiek naar Malta en Slowakije. De conclusies werden eerder deze week in plenair debat besproken met Commissaris Jourová.

Het Parlement roept de Commissie op om zich veel pro-actiever in te zetten. “Europese druk en Europese samenwerking leiden wel degelijk tot resultaten,” stelt Sophie in 't Veld vast, “Dat zie je in de praktijk: door de samenwerking met Europol konden de Slowaken verdachten van de moord op Ján Kuciak oppakken, en dankzij het Europese aandringen komt de Maltese regering nu langzaam in actie om problematische wetten te moderniseren.”  

Maar de Commissie, wiens taak het is het voortouw te nemen, doet dat helaas niet. Zo moet ze eindelijk een voorstel doen om te komen tot een “Grondrechten-APK”, een jaarlijkse toets van alle lidstaten op de naleving van democratie, rechtsstaat en mensenrechten. De bescherming van journalisten moet daar een belangrijk onderdeel van zijn. In de strijd tegen corruptie moet de Commissie veel meer werk maken van de strijd tegen “gouden visa”. Ze stelde onlangs een werkgroep voor om deze gouden visa in de gaten te houden, zonder verdere maatregelen aan te kondigen tegen deze achterdeur waardoor veel fout geld de EU binnenkomt. Europol moet bovendien in een veel vroeger stadium betrokken worden bij nationale politieonderzoeken als er twijfels zijn over de goede wil en capaciteiten. Ook roept de resolutie de Commissie op om de pre-artikel-7 procedure te activeren richting Malta.

Sophie in ‘t Veld: “Keer op keer komt de Commissie met rapporten, zet het werkgroepjes op en zegt het de situatie te ‘monitoren’. Tegen de tijd dat al die plannetjes eindelijk tot concrete actie leiden, hebben allerlei politici en regeringen de Europese waarden allang afgebroken. Kijk naar een Orban of een Salvini. Kijk naar de Maltese regering die de familie van Daphne nog steeds opzadelt met rechtszaken tegen haar onderzoekswerk. Kijk naar de Slowaakse regering die de persvrijheid probeert te ondermijnen met nieuwe wetten. Druk wérkt, maar alleen als we die consequent opvoeren.”  

Hier de resolutie die in plenaire stemming werd aangenomen. In februari werd ze al aangenomen door de EP-Commissie Justitie en Burgerlijke Vrijheden.