Verplicht enkelband bij verlof - Hoofdinhoud

50PLUS wil dat gevangenen die met verlof gaan in het kader van de resocialisatie altijd een GPS-enkelband om krijgen.

Er is altijd een zeker risico verbonden aan verlof van gevangenen. Zorg daarom dat ze in de gaten worden gehouden. “Het minste is toch dat je weet waar ze zijn”, zei Henk Krol in het plenaire debat met minister Dekker over het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over de casus Michael P, de moordenaar van Anne Faber.

Tijdens het debat stelde Henk Krol een groot aantal vragen aan de minister naar aanleiding van de moord op Anne Faber. Zoals de vraag waarom niet al veel eerder maatregelen zijn getroffen die dit drama mogelijk hadden kunnen voorkomen. Er is volgens Krol onvoldoende lering getrokken uit ernstige incidenten uit het verleden.

Verantwoordelijkheid

In zijn inbreng ging Krol verder uitgebreid in op het vraagstuk van de ministeriële verantwoordelijkheid. “Het is opmerkelijk dat deze minister al voorafgaand aan dit debat zegt dat hij niet opstapt, omdat hij ten tijde van de moord geen minister was.

Het is in onze democratische rechtsstaat niet zo dat de ministeriële verantwoordelijkheid vervalt als er een nieuwe minister aantreedt.”, zo zei de leider van 50PLUS in de eerste termijn van het debat.

► Lees hier de volledige inbreng van Henk Krol in het debat over Michel P. met minister voor Rechtsbescherming Sander Dekker:

“Ik herlas het interview in de Volkskrant van datum met de vader van Anne Faber. Hoe hij zelf op onderzoek uitging en terecht kwam bij de kliniek waar Michael P. werd behandeld. Het gaat door merg en been. Je zult toch maar in zijn schoenen staan.

De moord op Anne Faber staat niet op zichzelf. In mei 2018 schreef de Inspectie van Justitie en Veiligheid een brief over een ander zeer ernstig incident met een tbs-er tijdens een onttrekking. Toen ik de brief herlas, was er maar één conclusie te trekken. Het lijkt één op één op de zaak die aanleiding is voor dit debat.

De Inspectie stelt in mei 2018

• - 

  De fasering van de verlofverlening ging te snel;
• - 

  Er was te weinig aandacht voor de overdracht tussen de zendende en ontvangende afdeling;
• - 

  Het risicomanagement wat te algemeen en minder ingericht op specifieke risicofactoren. Die waren naar de achtergrond verdwenen;
• - 

  Er was te weinig forensische scherpte.”

Waarom heeft de minister toen niet het pakket maatregelen getroffen dat hij nu neemt? Waarom toen niet de verloven ingetrokken? Waarom nu pas, na een rapport van de Onderzoeksraad. Rapporten waarop ministers sneuvelen. Is de minister soms vooral bezig met zijn eigen hachje?

De minister stelt in november 2018: “Ik denk dat we met z’n allen trots kunnen zijn op een bijzonder stelsel van forensische zorg. Dat is ten eerste omdat in ons stelsel de effectieve behandeling voorop staat.”

Bedenk wel, dat was ruim een jaar na de moord op Anne Faber, na talloze artikelen over de wantoestanden in de kliniek met seks en drugs, een half jaar na de analyse van de Inspectie over een ander zeer ernstig incident, en een maand na een artikel waarin gesteld werd dat het nog steeds chaos is in Den Dolder. Voorzitter, mijn fractie stelt de veiligheid van de samenleving voorop.

De minister zei in november ook: “Bij de inschatting van het recidivegevaar wordt ook echt met wetenschappelijke risicotaxatie-instrumenten gewerkt, die hun waarde hebben bewezen qua voorspellende werking”.

Hoe verhoudt zich dat tot de Onderzoeksraad die stelt dat er geen overeenstemming bestaat over een geschikt instrument?

Waarom wist de minister niet dat er geen overeenstemming is? Hoe kan hem dat ontgaan zijn? Je zult toch maar in de schoenen van de vader van Anne en alle andere nabestaanden staan?

Voorzitter, verlof tijdens een forensisch zorgtraject brengt risico’s met zich mee. Mijn fractie stelt daarom voor om tijdens alle verloven, in welke fase van de resocialisatie dan ook, standaard een gps-enkelband te gebruiken. Houd ze in de gaten. Het minste is toch dat je weet waar ze zijn.

Bij de overdracht van Michael P. merkte de kliniek op dat zijn straf wel erg zwaar was voor het delict. De kliniek belt de gevangenis en krijgt te horen dat Michael P. een model patiënt is. Dat had beter uitgezocht moeten worden, voordat hij werd overgeplaatst en er allerlei vrijheden werden verleend. De minister stelt nu maatregelen voor om dat te verbeteren, maar de fractie van 50PLUS wil een noodrem, een Rode Vlag die gehesen wordt zodra een professional onraad ruikt op grond van zijn ervaring. Dan stopt het traject totdat er totale duidelijkheid is. Zo’n Rode Vlag wordt pas gestreken en vervangen door een Groene Vlag als het tot de bodem is uitgezocht.

Tijdens de overdracht van gevangenis naar kliniek gaat er vaak wat mis. Is er binnen Justitie wel eens overwogen om zelf een forensische kliniek te beginnen? Dus een eigen forensische zorginstelling, een kliniek waar beveiliging centraal staat.

Voorzitter, laten we het tenslotte hebben over de ministeriële verantwoordelijkheid. Het is opmerkelijk dat deze minister al voorafgaand aan dit debat zegt dat hij niet opstapt, omdat hij ten tijde van de moord geen minister was.

Het is in onze democratische rechtsstaat niet zo dat de ministeriële verantwoordelijkheid vervalt als er een nieuwe minister aantreedt.

De moord op Anne Faber was het gevolg van onvolledige informatievoorziening, van een onzorgvuldige risico inschatting, te veel snelheid bij de resocialisatie, te veel vrijheden zonder toezicht, en ga zo maar door. Je zult toch maar in de schoenen van de vader van Anne en alle andere nabestaanden staan? Het valt allemaal onder de ministeriële verantwoordelijkheid.

Ministeriële verantwoordelijkheid is niet aan een persoon gebonden. Het loopt door van de éne op de andere minister. (Het geldt net zo goed voor zaken die vielen onder de verantwoordelijkheid van een voorganger.)

Ministeriële verantwoordelijkheid geeft het parlement de mogelijkheid om greep te houden op het openbaar bestuur. Het parlement maakt uit welke sanctie nodig is.

Want zonder sanctie geen recht. Zonder recht geen rechtsstaat. Wij vragen de minister, hoe ziet hij de ministeriële verantwoordelijkheid?

Checklist 1ste termijn minister

Waarom geen maatregelen nav Inspectie rapport uit mei 2018. Waarom toen de verloven niet ingetrokken?