Europees Hof fluit te hoge uitstootnormen terug - Hoofdinhoud

Op 28 oktober 2015 stemden EU-lidstaten voor het instellen van een “conformiteitsfactor” voor de NOx-uitstoot van voertuigen. Deze factor stond autofabrikanten toe om de wettelijk uitstootnormen te overschrijden. De argumentatie van de Europese Commissie was dat het instellen van de strengere wegtest, in plaats van de verouderde laboratoriumtest, een nieuwe situatie opleverde en dat daarom autofabrikanten extra tijd moeten krijgen om aan de wettelijk uitstootnormen te voldoen. Die argumentatie wordt vandaag weerlegd door het Europees Hof.

Conformiteitsspelletje

Voldoen aan de strenge uitstootnormen zou in twee fasen komen. In de eerste fase kregen de fabrikanten een conformiteitsfactor van maximaal 2,1 (dus meer dan dubbel de uitstoot: 168 mg/km NOx in plaats van 80 mg/km) voor nieuwe modellen (en tegen september 2019 voor alle nieuwe voertuigen). In de tweede fase moest het verschil tegen januari 2020 voor alle nieuwe modellen verder zijn teruggebracht tot een factor van 1,5 (120 mg/km NOx in plaats van 80 mg/km), rekening houdend met technische foutmarges (en tegen januari 2021 voor alle nieuwe voertuigen). De Europese Commissie had daarbij toegezegd om de factor jaarlijks te herzien, op basis van technologische vooruitgang, en daarbij zo snel mogelijk de conformiteitsfactor naar 1 te brengen. Maar tot nu toe heeft deze belofte niet geleid tot aanscherpingen.

Parlement buitenspel gezet

De conformiteitsfactor werd niet ingevoerd met een normale wetswijziging, maar via een technisch implementatiebesluit van de Europese Commissie. Het Europees Parlement kan zo’n besluit niet met een normale meerderheid tegenhouden.

Langs juridische weg toch tegengas

De steden Parijs, Brussel en Madrid stelden dat deze extra toegelaten overschrijding het luchtkwaliteitsbeleid van de steden ondermijnde en dat de besluitvorming onwettig was. Het Europees Hof stelt de steden op dat laatste punt in het gelijk. Gerben-Jan Gerbrandy, D66-europarlementarier en medeauteur van het rapport van de enquêtecommissie over het dieselschandaal, reageert op deze recente uitspraak van het Hof:

“Dit is een belangrijke overwinning voor steden die hun inwoners schone lucht willen bieden. Het bevestigt het oordeel van de Parlementaire enquêtecommissie over het dieselschandaal. Autofabrikanten toestaan om dieselauto’s meer dan dubbel zo vervuilend te maken, is onwettig. Dat betekent dat de Commissie met een nieuw voorstel moet komen en een volgend Europees Parlement de dubbele uitstootoverschrijdingen ook kan wegstemmen. Het duurt even, en de verkiezingen van het Europees Parlement komen er aan, maar de auto-industrie zal stevig rekening moeten houden met strengere normen.”