Een Europa dat beschermt

Met dank overgenomen van Democraten 66 (D66) i, gepubliceerd op dinsdag 4 december 2018.

De SP schreef afgelopen week dat Nederland gered moest worden van de ‘Brusselse elite die lidstaten in de houdgreep‘ heeft. Deze grote, maar niet gefundeerde beschuldiging willen we niet onbeantwoord laten. Lees hieronder wat we aan de Europese Unie hebben en waarom dat juist nu zo belangrijk is.

Er ís geen Brusselse elite. De lidstaten zelf hebben het voor het zeggen in de EU samen met het democratisch gekozen Europees parlement. Dit maakt de Europese Unie zeker niet perfect, maar we moeten haar wel koesteren en sterker maken, in plaats van klakkeloos afserveren. Daar is Europa te belangrijk voor. Zeker in tijden waarin we alleen verenigd voldoende tegenwicht kunnen bieden aan Rusland, China of de VS. Alleen samen als EU kunnen we uitdagingen als klimaatverandering en migratie aan. Deze tijd vraagt om een werkende en sociale Europese Unie die ons allemaal beschermt.

Het oneens met elkaar kunnen zijn, zoals de SP en D66 over het belang van de EU, is prima. Het debat daarover is immers de kurk waar onze democratie op drijft. Dat vraagt echter ook iets van ons allen: we moeten moeite blijven doen om je in de ander te verplaatsen én de feiten erkennen. Dat laatste lukt de SP steeds minder als het over de Europese Unie gaat. Met termen als “de Brusselse elite” en “de Europese superstaat” probeert de SP de Europese Unie neer te zetten als een groot Brussels monster. Een beeld dat de SP wellicht goed uitkomt, maar dat op geen enkele wijze strookt met de werkelijkheid en dat voor niemand problemen oplost. Zo vergroot je onnodig tegenstellingen en polariseer je het debat. Een mooie slogan is leuk, maar er moeten wel kloppende feiten achter zitten. En dat is nou net waar het aan schort in het stuk van de SP. Het lijkt namelijk meer op tomaten gooien naar een populair doelwit om te scoren.

Tussen de felle retoriek staan wel belangrijke inhoudelijke punten. De SP kaartte onder andere aan dat Europeanen de dupe zijn van onderlinge concurrentie op de arbeidsmarkt. D66 deelt deze zorgen over toenemende ongelijkheid en macht van grote bedrijven. Dat is weliswaar meer het gevolg van globalisering dan de direct de schuld van de Europese Unie, maar hier ligt wel een taak voor de EU om oplossingen bieden. Zo komen er Europese regels over belastingontwijking en is dit jaar een nieuwe Europese wet aangenomen die ‘gelijk loon voor gelijk werk’ regelt voor iedereen in Europa. Nederlandse en Poolse bouwvakkers krijgen hierdoor vanaf 2021 hetzelfde cao-loon en concurreren niet meer met elkaar. De lidstaten en het Europees Parlement zijn daarnaast bezig ervoor te zorgen dat digitale techreuzen als Facebook en Google eerlijk belasting gaan betalen. Nederland krijgt deze zaken in zijn uppie niet voor elkaar. Hier hebben we de Europese Unie echt nodig.

De SP stelde ook dat de EU het vredesideaal laat varen door zogenaamde oorlogstaal richting ‘het Oosten’ te bezigen. Daar zullen de economische sancties aan het adres van de Russische president Poetin mee bedoeld worden.. Dat ministers van Europese lidstaten gezamenlijk met economische sancties antwoorden op de Russische annexatie van de Krim is geen oorlogstaal. Dat is niet het vredesideaal laten varen, maar er gezamenlijk voor op de bres springen. Hetzelfde geldt voor de ambitie voor verdere Europese defensiesamenwerking. Krachten bundelen om gezamenlijk sterker te staan en geld efficiënter te kunnen besteden, is júist om vrede aan de randen van de EU te garanderen. De EU is verre van het oorlogspad, maar moet er alles aan om vrede te kúnnen bewaren. Samen staan we daarin sterker dan Nederland alleen.

Juist tegen de SP met haar terechte zorgen zegt D66: de EU beschermt ons. Niet alleen tegen Russische agressie, maar ook tegen populisten binnen de Europese grenzen. Europese landen hebben zich talloze keren, met wisselende regeringen niet voor niets gecommitteerd aan Europese regels: voor vrede, veiligheid en welvaart. Dat lukt ons al meer dan 70 jaar. Maar dat kan alleen als lidstaten deze eigen regels ook blijven naleven. Of het nu gaat om een Italiaanse begroting die de staatsschuld onhoudbaar maakt, of het met voeten treden van de rechtsstaat zoals in Polen. De EU zet, met succes, stappen om deze landen te houden aan cruciale afspraken waar zij zélf een handtekening onder hebben gezet. Zo beschermt de EU onze fundamentele waarden als de rechtsstaat en mensenrechten bínnen Europa. En zelfs als een land eruit wil stappen, is het de EU die de door onverantwoordelijke politici gecreëerde chaos probeert te voorkomen.

Dat betekent echter niet dat méér Europa altijd het antwoord is. Ook niet als het aan D66 ligt. De EU heeft niets te zeggen over het Nederlandse onderwijs of over onze jeugdzorg. En dat moeten we zo houden, maar op grote grensoverschrijdende uitdagingen hebben we nu meer dan ooit een doelgerichte en daadkrachtige EU nodig. Doe haar dus niet dus af als de “Brusselse elite”, maar erken de feiten en vergroot het draagvlak voor de oplossingen die we samen met elkaar in de Europese Unie voor elkaar krijgen.