Inbreng Monica den Boer | Justitie begroting 2019 - Hoofdinhoud

Alle inwoners van Nederland moeten ervaren dat de rechtsstaat er voor hén is. Iedereen moet zich hier veilig voelen. Dat is de fundamentele taak van de rechtstaat die Monica den Boer besprak tijdens de begrotingsbehandeling van Justitie en Veiligheid. Lees hieronder haar volledige inbreng.

Gesproken woord geldt.

Voorzitter,

Ons land is verhoudingsgewijs heel veilig.

We hebben fantastische politiemannen en brandweervrouwen.

Elke dag werken zij hard voor onze veiligheid.

En elke dag als ik dit Kamergebouw binnen loop,

groet ik de Koninklijke Marechaussee,

die de Kamerbewoners beschermt.

Namens D66 een groot woord van dank.

Voor hun inzet, hun passie.

Voor de bereidwilligheid risico’s te dragen,

die dit vak met zich meebrengt.

Maar ondanks hun inzet,

is de realiteit soms hard.

Ambulancemedewerkers moeten voortaan een kogelwerend vest aan.

Criminele afrekeningen spelen zich in het openbaar af,

vlak voor onze ogen.

Burgemeesters zijn elke dag bezig om hun steden en dorpen veilig te houden.

Maar de beloning die zij krijgen,

zijn ernstige bedreigingen.

Daarmee lijken risico’s, bedreiging en geweld opeens heel dichtbij.

Dat brengt mij op de vraag

of wij wel goed gebruik maken van de agent in de wijk?

Van al onze veiligheidsorganisaties,

van de brandweer en de douane,

tot de Koninklijke Marechaussee?

Hun ogen en oren,

waar veel kennis en kunde verstopt zit?

Voorzitter,

Veiligheid is noodzakelijk.

Daar zijn we het over eens.

Ook dat álle inwoners van Nederland

zich veilig voelen.

Kerntaak van de overheid is dan ook om te bepalen:

wie doet wat?

D66 is van mening

Dat bestuurders een stevige gereedschapskist hebben,

om openbare orde problemen en criminaliteit tegen te gaan.

Maar ontstaat er langzamerhand geen trend van sheriffication van de burgemeester?

We moeten oppassen dat burgemeesters

de taken van opsporing niet geleidelijk overnemen.

Want juist Politie en Openbaar Ministerie zijn hiervoor de aangewezen autoriteiten.

Ik vraag daarom aan de Minister:

• - 

  Is hij het met D66 eens dat er een duidelijke visie moet komen op de toekomstbestendigheid van ons veiligheidsstelsel en de onderlinge samenwerking?
• - 

  Wat D66 betreft wordt hier ook nadrukkelijk gesproken over de verdeling van taken, rollen en bevoegdheden tussen de verschillende organisaties.
• - 

  Vindt hij dat de visie van de maatschappij voldoende wordt meegewogen? En zo nee, hoe kunnen we daarvoor zorgen?
• - 

  En wat verwacht de politie van de inzet van burgers bij de signalering van problemen in de wijk?

Grensoverschrijdende internationale politiesamenwerking

Veiligheid is steeds vaker grensoverschrijdend van aard.

Onze grensgemeenten en grensregio’s ervaren dit op dagelijkse basis.

D66 is een groot voorstander van internationale samenwerking.

Komend jaar vinden de verkiezingen plaats voor het Europees Parlement.

Nederlanders kunnen dan mede vormgeven

aan een Europa dat de veiligheid van iedereen beschermt.

De Europese Unie is tevens een Veiligheidsunie

met vergaande afspraken op het gebied van strafrechtelijke samenwerking,

rechtsbescherming en privacy,

maar ook met organisaties zoals Europol,

de Europese Politieacademie,

en een aanzet tot een Europees Openbaar Ministerie.

D66 is positief over deze ontwikkeling:

Criminaliteit houdt zich namelijk niet aan grenzen.

We moeten met overheden in andere landen samenwerken.

Op deze manier kunnen landen snel met elkaar in contact treden,

en snel tot gezamenlijk optreden overgaan.

Bijvoorbeeld om een waterbedeffect te voorkomen,

zoals in het geval van ondermijning.

Zo hoorden wij vorige week nog van Burgemeester Aboutaleb,

dat Rotterdam en Antwerpen samenwerken

om ondermijning in de havens tegen te gaan.

D66 vindt dit een goed voorbeeld van grensoverschrijdende samenwerking

tussen overheden onderling.

Dat brengt mij tot de vraag:

• - 

  Hoe kijkt de Minister eigenlijk naar de toekomst van deze samenwerking binnen de Europese Unie? Legt hij het accent op de waarborging van rechtsstatelijkheid? Of kiest hij juist voor een meer pragmatische samenwerking tussen de Lidstaten?
• - 

  En wat wil Nederland de komende jaren bereiken in de Europese Unie op dit gebied?

Voorzitter,

Afgelopen zomer werd het Benelux Verdrag voor politiesamenwerking ondertekend.

Dit verdrag kan werken als model voor versterkte samenwerking tussen Lidstaten.

D66 verwelkomt deze inzet op grensoverschrijdende politiesamenwerking

Maar stelt tevens vast dat het “Strategisch Landenprogramma” is achterhaald.

Immers, criminaliteit verandert van dag tot dag,

verplaatst zich snel,

en ontwikkelt zich als een fluïde netwerk.

• - 

  Is de Minister het met D66 eens dat het tijd is voor een nieuwe strategie voor internationale politiesamenwerking?
• - 

  Deelt hij de mening van D66 dat de inzet primair gericht zou moeten zijn op samenwerking binnen de Europese Unie?
• - 

  Wat is de plaats van de BeNeLux-samenwerking daarin?

Professionalisering

Voorzitter,

De politie wil actief zijn in wijk, web en wereld.

Dat vraagt om een slimme en slagvaardige organisatie,

die rust op een stevige basis,

met focus op flexibiliteit en innovatie.

En daarbij gaat het niet alleen om méér agenten,

Maar vooral ook om hoger opgeleide agenten.

Gespecialiseerd in nieuwe vormen van criminaliteit.

• - 

  Hoe staat het bijvoorbeeld met de kennis en kunde over witwasproblematiek bij de politie?

En voorzitter,

D66 begrijpt goed dat informatie- en communicatietechnologie essentieel is voor de politie.

Wél stelt D66 vragen bij de wildgroei van nieuwe technologie,

zonder écht goed te kijken of het werkt.

Privacy wordt helaas nog regelmatig als belemmering ervaren.

Echter, D66 vindt naleving van de privacywetgeving van essentieel belang.

We leven in een wereld waar het wemelt van de data.

Laten we daar we daar op een slimme manier mee omgaan.

• - 

  Is de minister het eens met D66 dat projecten eerst voldoende gevalideerd moeten zijn voordat ze breder worden ingevoerd in de politie?
• - 

  Is de Minister van mening dat het toezicht op ICT-projecten voldoende gegarandeerd is nu het Bureau ICT-toetsing (BIT) deze taak heeft overgenomen?
• - 

  En gelet op de wildgroei aan experimenten, is het niet tijd voor een aanscherping van de voorwaarden hiervoor?

Inclusiviteit

Voorzitter,

D66 is verheugd dat dit Kabinet structureel meer investeert in politiecapaciteit

Dat zal ten goede komen aan de werving, opleiding en het behoud van politiepersoneel.

Maar enkel méér capaciteit is onvoldoende.

Veiligheidsorganisaties kunnen alleen naar behoren draaien

als ze zélf veilig en inclusief zijn.

Iedereen moet zich thuis kunnen voelen.

Hoewel D66 ziet dat er inspanningen zijn,

hebben wij ook zorgen.

Vrouwen, en mensen met een niet-westerse achtergrond

verdwijnen weer via de achterdeur,

of groeien te weinig door binnen de organisatie.

Erbij horen moet in de haarvaten worden beleefd

ook door de LHBTI’ers die bij politie en brandweer werken.

Het programma De kracht van het Verschil wordt omgezet

naar een opgave voor de gehele organisatie.

Om de verbinding met de samenleving te versterken,

om te strijden tegen discriminatie,

En de werkcultuur bij de politie inclusiever te maken.

D66 ziet graag dat deze Minister dit programma goed evalueert.

• - 

  Worden deze mooie doelen ook daadwerkelijk behaald?
• - 

  Is de Nationale Politie er in geslaagd inclusiviteit in de hele organisatie te verankeren?
• - 

  Vindt de minister het niet een goed idee om een onafhankelijke evaluatie te laten doen?

Zojuist kregen wij als Kamerleden een petitie aangeboden over geweld tegen LHBTI’ers.

Er werd een dringend beroep op ons gedaan:

LHBTI geweld is nog steeds een urgent probleem.

Het actieprogramma hierover duurt dan ook veel te lang.

Wanneer kunnen wij dit van de minister verwachten?

Want of je nou brandweerman- of vrouw,

politieagent of medewerker van de FIOD bent of lid bent van de Koninklijke Marechaussee,

verscheidenheid is belangrijk

en het accepteren daarvan zo nodig nóg belangrijker.

Want juist de acceptatie van gedeelde waarden is het belangrijkste

fundament waarop individuen vrij kunnen zijn om te verschillen .

Voorzitter, ik rond af.

Veiligheid is een groot goed.

Maar onze rechtsstaat gedijt enkel

bij een stevige balans tussen justitie

en veiligheid.

Een rechtsstaat vraagt voortdurend onderhoud.

Men moet zich daarbij niet alleen

gedragen naar de letter van de wet, maar ook naar de geest

Inwoners van Nederland moeten ervaren dat de rechtsstaat

er voor hén is.

Het is hún recht op een persoonlijke levenssfeer, hún privacy,

hún recht om helemaal zichzelf te zijn.

Allemaal rechten,

die ten grondslag liggen aan de democratische rechtsstaat.

Waar D66 altijd pal voor zal blijven staan.

Ik dank de Minister voor zijn aandacht en kijk uit naar de beantwoording.