Memorie van toelichting - Wijziging van de begrotingsstaat van het gemeentefonds voor het jaar 2015 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota) - Hoofdinhoud

Deze memorie van toelichting i is onder nr. 2 toegevoegd aan wetsvoorstel 34350 B - Wijziging begroting gemeentefonds 2015 (Najaarsnota).

Wijziging van de begrotingsstaat van het gemeentefonds voor het jaar 2015 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota)

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikel 1

De begrotingsstaten die onderdeel uitmaken van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om de begrotingsstaat van het gemeentefonds voor het jaar 2015 te wijzigen.

Het in die begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikel wordt in onderdeel B. van deze memorie van toelichting toegelicht.

Wetsartikel 3

Ingevolge artikel 5, eerste lid van de Financiële-verhoudingswet juncto artikel 6, vierde lid van de Invoeringswet Financiële-verhoudingswet, hebben de gemeenten gezamenlijk recht op een bedrag van € 14.755.118.000 dat in de begroting als verplichting voor het totaal van de algemene uitkeringen en de aanvullende uitkeringen is opgenomen. De verplichtingenbedragen bedoeld in artikel 5, tweede lid van de Financiële-verhoudingswet ter zake integratie-uitkeringen en decentralisatie-uitkeringen zijn respectievelijk € 11.473.877.000 en € 968.531.000.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,

R.H.A. Plasterk

De Staatssecretaris van Financiën,

E.D. Wiebes

B. BEGROTINGSTOELICHTING

• 1. 

  LEESWIJZER

Bij een suppletoire begroting ligt de nadruk niet op de beleidsprioriteiten, zoals in de ontwerpbegroting 2015, maar op de mutaties ten opzichte van deze ontwerpbegroting. De terugkoppeling over het gevoerde beleid in relatie tot de beleidsprioriteiten, zal centraal staan in de financiële verantwoording over 2015.

De indeling van deze suppletoire begroting is als volgt. Paragraaf 2.1. start met het beschrijven van de beleidsmutaties. Kort zal worden toegelicht wat de omvang en de reden van de uitgavenmutaties is. Vervolgens wordt in paragraaf 2.2. (“het beleidsartikel”), ingegaan op de “budgettaire gevolgen van beleid”. Deze paragraaf geeft inzicht in de integrale uitgaven die samenhangen met de hoofdbeleidsdoelstelling. Hierin worden de veranderingen op artikelonderdeel-niveau belicht. In paragraaf 3.1. worden de mutaties in de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten weergegeven vanaf de 1^e suppletoire begroting. De mutaties die nog niet eerder zijn opgenomen in een begrotingshoofdstuk worden vervolgens toegelicht in paragraaf 3.2. Tot slot wordt in de paragrafen 3.3. en 3.4. ingegaan op respectievelijk de integratie-uitkeringen en de decentralisatie-uitkeringen

• 2. 

  DE BELEIDSMUTATIES

2.1. Overzicht beleidsmutaties

2.2. Het beleidsartikel

In onderstaande tabel worden voor de verplichtingen, de uitgaven en de ontvangsten de budgettaire gevolgen van beleid van het gemeentefonds weergegeven. Hiermee worden de integrale uitgaven die samenhangen met de samengestelde beleidsdoelstelling (het nastreven van een adequate omvang van het gemeentefonds en het nastreven van een adequate verdeling van de middelen over de gemeenten) inzichtelijk gemaakt.

• 3. 

  HET VERDIEPINGSHOOFDSTUK

3.1. Opbouw verplichtingen, uitgaven en ontvangsten vanaf de 1^e suppletoire begroting

Verplichtingen

In dit wetsvoorstel wordt voorgesteld de begroting van de verplichtingen van het gemeentefonds voor het jaar 2015 met € 373.057.000 te muteren en te brengen op € 27.286.536.000.

De toelichting bij de mutaties, welke nog niet eerder zijn opgenomen in een begrotingsstuk, die onderdeel vormen van het bedrag van € 373.057.000 dat in tabel B2 is vermeld, wordt gegeven in paragraaf 3.2.

Uitgaven

In de onderstaande tabel B3 wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste mutaties die zich in de periode vanaf de ontwerpbegroting 2015 tot en met de tweede suppletoire begroting 2015 hebben voorgedaan in de uitgaven. De weergegeven mutaties, welke nog niet eerder zijn opgenomen in een begrotingsstuk, worden in paragraaf 3.2 afzonderlijk toegelicht.

In dit wetsvoorstel wordt voorgesteld de begroting van de uitgaven van het gemeentefonds voor het jaar 2015 met € 373.057.000 te muteren en te brengen op € 27.307.896.000.

Ontvangsten

Sinds de invoering van de Financiële-verhoudingswet zijn de uitgaven en de inkomsten op grond van artikel 4 van die wet over ieder uitkeringsjaar aan elkaar gelijk. Ten opzichte van de oorspronkelijke vastgestelde begroting van het gemeentefonds voor 2015 worden de ontvangsten, analoog aan de uitgaven, met € 373.057.000 gemuteerd en gebracht op € 27.307.896.000.

3.2. Toelichting op de nog niet eerder opgenomen mutaties

1) Nationale gebiedsontwikkelingen (decentralisatie-uitkering)

De gemeente Veldhoven ontvangt € 9,5 miljoen ten behoeve van de herstructurering van het bedrijventerrein De Run Oost en de verbetering van de ontsluitende weginfrastructuur aldaar. De decentralisatie-uitkering wordt in twee gelijke tranches à € 4,75 miljoen verstrekt in 2015 en 2016.

2) Bodemsanering (decentralisatie-uitkering)

De gemeente Rotterdam ontvangt in 2015 een bijdrage ad € 3 miljoen ten behoeve van de pilot gebiedsgericht grondwaterbeheer in het Botlekgebied. De gemeente Utrecht ontvangt vanuit het knelpuntenbudget bodemsanering € 0,1 miljoen voor nader onderzoek naar het eindig maken van de sanering van het Griftpark. De gemeente Amsterdam ontvangt een bijdrage van € 8 miljoen voor de nazorg gasfabrieken en Volgermeerpolder.

3) Pilot nabestaanden Zwolle (decentralisatie-uitkering)

De gemeente Zwolle ontvangt een bijdrage ten behoeve van de pilot “ondersteuning nabestaanden”.

4) Ondersteuning Raadsman Loppersum (decentralisatie-uitkering)

Dit betreft een betaling aan de gemeente Loppersum voor de ondersteuning die de gemeente biedt aan de Raadsman.

5) EIP Waterconferentie 2016 (decentralisatie-uitkering)

Dit betreft een bijdrage aan de gemeente Leeuwarden ten behoeve van de EIP Waterconferentie 2016.

6) LHBT emancipatiebeleid (decentralisatie-uitkering)

Dit betreft een bijdrage aan de gemeente Amsterdam ten behoeve van de Europride 2016.

7) Link2work (decentralisatie-uitkering)

Met deze overboeking wordt uitvoering gegeven aan de inzet van Link2work in de gemeenten Eindhoven en Rotterdam. De middelen zullen verdeeld over twee jaar via een decentralisatie-uitkering naar betrokken gemeenten gaan. Het gaat daarbij om € 37,5 duizend per jaar per gemeente voor Eindhoven en Rotterdam.

8) Stimulering registratie arbeidsmigranten (decentralisatie-uitkering)

De gemeente Westland ontvangt een eenmalige bijdrage van € 25 duizend voor het verspreiden van haar specifieke kennis op het gebied van de registratie van arbeidsmigranten naar andere gemeenten.

9) Innovatieprogramma Stedelijke Vernieuwing (decentralisatie-uitkering)

In het kader van het Innovatieprogramma Stedelijke Vernieuwing (IPSV) ontvangen de gemeenten Amsterdam en Venlo gezamenlijk € 2,182 miljoen. De middelen in het kader van het IPSV werden voorheen verstrekt middels een verzameluitkering.

10) Naleving.net (decentralisatie-uitkering)

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stelt ten behoeve van de bekostiging van het kennisplatform Naleving.net in de eerste helft van 2015 een financiële bijdrage ter beschikking.

11) Wijkaanpak Den Haag (decentralisatie-uitkering)

Voor de ondersteuning van de wijkaanpak ontvangt de gemeente Den Haag in 2015 € 150 duizend.

12) Beter benutten (decentralisatie-uitkering)

Dit betreft een bijdrage van € 70 duizend voor milieu en mobiliteit aan de gemeente Utrecht voor het organiseren van de Ecomm 2015.

13) Projectstimuleringsregeling V (decentralisatie-uitkering)

In het kader van de Projectstimuleringsregeling V ontvangen de gemeenten Nijmegen en Zwolle beide een eenmalige bijdrage van € 12,5 duizend.

14) Landelijk Expertiseteam jeugdbescherming (integratie-uitkering sociaal domein)

In de doeluitkering justitiële jeugdzorg die is overgeheveld naar de integratie- uitkering sociaal domein is financiering opgenomen voor het Landelijk Expertiseteam Jeugdbescherming (LET). Tussen de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en het ministerie van Veiligheid en Justitie is afgesproken dat in 2015 nog eenmalig de financiering van het LET verloopt via de begroting van Veiligheid en Justitie.

15) Erfgoed en ruimte (decentralisatie-uitkering)

De gemeente Twenterand ontvangt eenmalig € 23 duizend van het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap vanuit de beleidsnota Visie Erfgoed en Ruimte (Kiezen voor Karakter).

16) Uitvoering motie Kerstens (decentralisatie-uitkering)

Dit betreft een overboeking naar het gemeentefonds ten behoeve van een decentralisatie-uitkering in verband met de door de Tweede Kamer aangenomen motie Kerstens voor de herstructurering van de sociale werkvoorziening via een landelijk sectorplan.

17) Beschermd wonen (integratie-uitkering sociaal domein)

Naar aanleiding van bestuurlijk overleg tussen het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, d.d. 8 september 2015, wordt er voor 2015 aanvullend € 12,227 miljoen beschikbaar gesteld aan een aantal centrumgemeenten.

18) Onderzoek budgetverdeling beschermd wonen (integratie-uitkering sociaal domein)

De centrumgemeenten ontvangen elk eenmalig in 2015 een bedrag van € 8.800 voor de kosten die zij hebben gemaakt in het kader van het verdiepend onderzoek budgetverdeling Beschermd Wonen.

3.3. Integratie-uitkeringen

Als een toevoeging aan de algemene uitkering van het gemeentefonds in één keer bezwaarlijk is vanwege de omvang van de herverdeeleffecten wordt normaliter gesproken een integratie-uitkering toegepast. De integratie-uitkering voorziet dan in een geleidelijke overgang van specifieke uitkering of eigen inkomsten naar de algemene uitkering. In tabel B4 wordt een overzicht gegeven van de integratie-uitkeringen in 2015.

3.4. Decentralisatie-uitkeringen

Binnen het gemeentefonds bestaat naast de algemene uitkering en de integratie-uitkering ook de decentralisatie-uitkering. De verdeling van de decentralisatie-uitkering volgt evenmin als de integratie-uitkering de regels van de verdeling van de algemene uitkering van het gemeentefonds. Anders dan bij de integratie-uitkering, waar de termijn van overheveling naar de algemene uitkering van tevoren vaststaat, ontbreekt bij de decentralisatie-uitkering een dergelijke termijn. Dat maakt de uitkering geschikt voor de overheveling van specifieke uitkeringen, ook als die termijn nog niet bekend is. Ook maakt het de uitkering geschikt voor middelen die slechts tijdelijk beschikbaar zijn. In tabel B5 is een overzicht opgenomen van de decentralisatie-uitkeringen in 2015.

12

12