De afslag naar rechts: de kloof tussen hoog en laag, Amsterdam - Hoofdinhoud

© PDC

datum	1 februari 2017 20:00
plaats	Amsterdam
locatie	Da Costakade 102
aanwezigen	M.A.P. (Mark) Bovens, S.H. (Sylvana) Simons i e.a.
organisatie	De Nieuwe Liefde i

Valt Nederland uit elkaar?

De kloof tussen laag- en hoogopgeleiden wordt breder en dieper. De witte buitenwijk en het vergrijsde platteland aan de ene kant en de kosmopolitische stedeling aan de andere verstaan elkaar steeds minder. Nog nooit trouwden en dateten we zo in de eigen sociaaleconomische sociale laag. Hoe krijgen we weer cement tussen de lagen? Is er een opvolger van zuil, kerk en voetbalclub? Een van de lastige kwesties rondom deze kloof is dat de gemiddelde witte Vinex-bewoner niet zo veel op heeft met identiteitsvragen over racisme, Zwarte Piet en homohuwelijk. Misschien belangrijk, maar dat banen verdwijnen door Europa of sociale huurwoningen schaarser worden door migratie wordt als een groter probleem ervaren.

In Amerika is identiteit bijna een religie. Er is een enorme belangstelling voor wat je anders maakt dan je naaste, qua huidskleur, afkomst, sekse. Ook in Nederland krijgt het gesprek over identiteit zorgelijk trekken waarbij bijna niemand echt deugt: je bent of racist of een helper whitey. Naar verluidt maken vooral stedelingen zich zorgen om racisme, Zwarte Piet en homohuwelijk. Voor veel Trump-stemmers, maar ook voor Nederlanders die de flanken van het politieke spectrum opzoeken, spelen heel andere thema’s. Zorg bijvoorbeeld. Of banen. Huizen. Is het tijd om ons weer te verdiepen in de economie? Want eerlijk is eerlijk: niet iedereen profiteerde even hard van de EU en van de globalisering.

Er zijn opvallende parallellen tussen de uitslagen van de laatste verkiezingen en referenda in Nederland, VK en VS. Trump, Brexit en het Nederlandse ‘nee’ tegen Oekraïne krijgen - wie weet - een vervolg in Frankrijk (Marine Le Pen), in Italië (exit Renzi) en in Nederland en Duitsland staan Wilders en Alternative für Deutschland hoog in de peilingen. Sommigen ontwaren een opstand van de ‘boze, witte man’ die het verloor van de globalisering. Anderen denken dat het electoraat ‘eindelijk het land terug verovert’. Hoe het ook zij, of je je nu zorgen maakt of de toekomst juist rooskleurig ziet, er zijn vier thema’s die we graag eens bespreken met kenners en denkers. Om de oorzaken en gevolgen van deze ‘populistische revolutie’ eens goed in kaart te brengen en onze gedachten te bepalen. Achtereenvolgens zoomen we in op complotdenken, de eeuwige wederkeer, de kloof en democratie.

Dit programma maakt onderdeel uit van de serie: De afslag naar rechts

woensdag 18 januari - Complotdenken: zijn samenzweringstheorieën gevaarlijk?

woensdag 25 januari - Overeenkomsten met de jaren 30: moeten we waakzaam zijn voor nieuw fascisme?

woensdag 1 februari - De kloof tussen hoog en laag: valt Nederland uit elkaar?

woensdag 15 februari - Democratie: loten of kiezen?

Beeld door Erik van Beekum

Gasten

-V.l.n.r. Merijn Oudenampsen, Sylvana Simons, Mark Bovens, Jan Latten en Geert Maarse

Merijn Oudenampsen

Merijn Oudenampsen is socioloog en politicoloog. Hij doet onderzoek naar de intellectuele achtergronden van de draai naar rechts in de Nederlandse politiek met de opkomst van Fortuyn. De doorbraak van het rechtspopulisme is in Nederland overwegend beschreven als een opstand van de onderbuik. Zijn proefschrift verkent de opstand in de bovenkamer. Oudenampsen redigeerde ‘Power to the people!’ Een anatomie van het populisme en schrijft regelmatig essays en analyses voor o.a. de Groene Amsterdammer, de Gids, de Helling en Socialisme & Democratie.

Sylvana Simons

Sylvana Simons is lijsttrekker van de nieuwe partij Artikel 1. Ze heeft een achtergrond als radio- en televisiepresentatrice en vj. Simons was korte tijd verbonden aan de politieke beweging DENK. Ze is een van de bekendste critici van discriminatie, racisme en xenofobie in Nederland.

Mark Bovens

Mark Bovens is hoogleraar bestuurskunde in Utrecht en lid van de Wetenschappelijke Raad voor het regeringsbeleid. Hij is medeauteur van het WRR-rapport Gescheiden werelden? Een verkenning van sociaal-culturele tegenstellingen in Nederland en publiceerde in 2011 het boek Diplomademocratie: Over de spanning tussen meritocratie en democratie.

Jan Latten

Jan Latten is bijzonder hoogleraar sociale demografie en hoofddemograaf bij het CBS. Zijn belangstelling gaat uit naar trends in relatievorming zoals de toenemende diversiteit in gezinsvormen, het stijgend aantal alleenstaanden en de gevolgen daarvan en de toenemende neiging van de bovenklasse om in de eigen groep te trouwen. Als publicist is Jan Latten onder andere bekend van zijn boek Liefde à la carte dat hij schreef met Malou van Hintum.

Geert Maarse

Geert Maarse is veelgevraagd debatvoorzitter uit Rotterdam.

Stichting De Nieuwe Liefde organiseert publieke programma's over religie, cultuur en maatschappij. Daarnaast is ruimte voor poëzie, muziek en theater en wordt een tijdschrift uitgegeven, Roodkoper. De stichting beheert en verspreidt tevens het werk van dichter en theoloog Huub Oosterhuis, initiatiefnemer en bestuurslid van de stichting.