Vragen over beloofde lagere boetes bij hypotheek aflossen en een voorstel om hypotheekrente te verlagen

Met dank overgenomen van P.H. (Pieter) Omtzigt i, gepubliceerd op maandag 15 augustus 2016, 15:12.

Veel mensen zitten nog vast aan oude langlopende hypotheken met een relatief hoog rentepercentage. Deze mensen betalen meer dan 5% rente per jaar en hebben langjarige contracten, die ze overigens vrijwillig hebben afgesloten.

Een manier om de rentelasten op de hypotheek in een keer fors te verlagen in een verhuizing: dan mag je het hele bedrag boetevrij aflossen en kun je een nieuwe hypotheek afsluiten tegen een lager rentepercentage.

Als de rente daalt van 5% naar 2%, scheelt dat op een hypotheek van 250.000 euro al 7.500 euro rente op jaarbasis. Het loont voor veel mensen om te verhuizen om zo hun maanlasten op de hypotheek fors te verlagen. Dat is natuurlijk niet de goede reden en ook behoorlijk inefficiënt.

Er is een tweede manier: bijna alle hypotheekcontracten in Nederland geven de eigenhuisbezitter de mogelijkheid om 10% of 20% van het originele hypotheekbedrag boetevrij af te lossen. Nu zijn die maximumboetes door recente wetgeving wat aan banden gelegd voor nieuwe hypotheken, maar nog niet voor oude.

De banken bieden mensen dus hiermee dus vrijwillig de mogelijkheid aan om in maximaal vijf of tien jaar de hypotheek in stappen versneld af te lossen zonder enige boete. Natuurlijk hebben de meeste woningbezitters dat geld niet klaarliggen.

Daarom zouden banken ook kunnen aanbieden om elk jaar het bedrag dat afgelost kan worden, om te zetten in een nieuw hypotheekdeel met een veel lagere rente. Als je eigen bank dat niet wil doen, kun je overstappen naar een andere bank die dat wil.

Van de regering willen we weten welke belemmeringen hiervoor zijn (bijvoorbeeld de hypotheekrenteaftrek of meerdere keren advieskosten) en op welke manier de regering die wil en kan wegnemen.

Vragen van de leden Omtzigt en Ronnes (beiden CDA) aan de staatssecretaris van Financiën, de minister voor Wonen en Rijksdiensten en de minister van Financiën.

  • 1. 
    Bent u bekend met het feit dat vele bestaande eigen woningbezitters nog een oude hypotheek hebben met een rentepercentage van 4% of 5% en dat zij er veel baat bij zouden hebben als zij het rentepercentage van hun hypotheek zouden kunnen verlagen tot de huidige marktrente, die rond de 2% ligt?
  • 2. 
    Bent u bekend dat voor veel mensen verhuizen de enige manier is om onmiddellijk de rente op hun hypotheek te verlagen en dat zij soms bij een dubbel zo hoge hypotheek nog steeds minder maandelijkse hypotheekrente betalen?
  • 3. 
    Bent u bekend met het feit dat voor nieuwe hypotheken (vanaf juli 2016) de banken onder de nieuwe Europese richtlijn hypotheken (2014/17/EU) bij extra aflossen alleen nog werkelijke kosten in rekening mogen brengen en dat daardoor de boeterente fors beperkt is?
  • 4. 
    Bent u bekend met het feit dat deze beperking van de boeterente uit artikel 25 van de richtlijn (“De lidstaten kunnen voorschrijven dat de kredietgever in voorkomend geval recht heeft op een eerlijke en objectief verantwoorde vergoeding voor mogelijke kosten die rechtstreeks aan vervroegde aflossing verbonden zijn; de consument kan evenwel geen boete worden opgelegd. De vergoeding overschrijdt in dit opzicht nooit het door de kredietgever geleden financiële nadeel.”) alleen van toepassing is op nieuwe hypotheken en niet op bestaande hypotheken?
  • 5. 
    Bent u bekend met het feit dat een aantal banken deze nieuwe regel, die effectief de boete (die geen boete meer mag heten) bij vervroegd aflossen beperkt tot de werkelijke kosten van de bank, ook toepassen op oude contracten en dat een aantal banken dit niet doen? (bron: www.eigenhuis.nl/hypotheken/europese-hypothekenrichtlijn)
  • 6. 
    Kunt u een overzicht geven welke banken die actief zijn op de Nederlandse hypotheekmarkt welke boeteformule hanteren, ten einde de transparantie van de markt te vergroten?
  • 7. 
    Kunt u aangeven welke banken zich ook voor oude hypotheken (afgesloten voordat de richtlijn inging) houden aan de maximaal verantwoorde vergoeding uit artikel 25 en dus geen onderscheid maken tussen nieuwe en oude hypotheken?
  • 8. 
    Indien u de informatie uit vraag 6 en 7 niet kunt verschaffen, kunt u dan toezichthouder AFM vragen die informatie op te vragen en te publiceren?
  • 9. 
    Deelt u de mening dat het wenselijk is dat banken niet meer kosten kunnen opleggen dan zij lijden als financieel nadeel.
  • 10. 
    Bent u bekend met het feit dat bijna alle hypotheken de mogelijkheid hebben om 10%, 15% of 20% van de originele hoofdsom jaarlijks boetevrij af te lossen?
  • 11. 
    Klopt het dat dat het mogelijk is om voor al deze hypotheekbezitters hun hypotheek stapsgewijs in maximaal 10 jaar bij hun eigen bank dan wel bij een andere bank om te zetten naar een lager rentepercentage zonder dat daarbij extra kosten betaald hoeven te worden aan de huidige hypotheekverstrekker? (een nieuwe hypotheek breng natuurlijk wel nieuwe afsluitkosten met zich mee).
  • 12. 
    Is het mogelijk om een keer een hypotheekcontract aan te gaan waarbij je je verplicht om in 5 tot 10 jaar tijd de hele hypotheek over te sluiten naar een nieuwe hypotheekverstrekker, steeds in de porties van 10%, 15% of 20% van de originele hypotheeksom?
  • 13. 
    Kunt u aangeven welke fiscale regels van toepassing zijn als iemand zijn hypotheek stapsgewijs overzet naar een nieuwe contract? Klopt het dat hij gewoon zijn bestaande rechten op hypotheekrenteaftrek behoudt?
  • 14. 
    Zijn er andere belemmeringen bij het stapsgewijs overstappen naar een lagere rente?
  • 15. 
    Deelt u de mening dat een keer advies-en afsluitkosten (bij overstappen) of nul keer afsluitkosten (als je bij je eigen bank andere leningdelen krijgt) nodig is voor het hele traject en niet iedere keer een nieuw advies en een nieuw contract?
  • 16. 
    Zou u eventuele belemmeringen willen wegnemen en op het web willen publiceren hoe mensen stapsgewijs hun hypotheekrente kunnen verlagen en met het vrijkomende bedrag wellicht extra hun schuld kunnen aflossen, dan wel meer besteedbaar inkomen hebben?
  • 17. 
    Kunt u deze vragen een voor een en uiterlijk op vrijdag twee september willen beantwoorden met het oog op het VAO hypotheekverstrekking, dat waarschijnlijk op 6 september plaatsvindt?