Stijging woonlasten is verontrustend

Met dank overgenomen van H.C.M. (Henk) Krol i, gepubliceerd op dinsdag 5 juli 2016.

Door de verhuurderheffing betalen veel mensen met een laag inkomen een onevenredig groot deel van hun inkomen aan huurlasten. Een stijgend aantal ouderen kan hun woon- en zorglasten niet meer opbrengen. Verontrustend!

Mijn inbreng bij het algemeen overleg Huisvesting doelgroepen met minister Blok en staatssecretaris Van Rijn:

“Het zal u niet verbazen: 50PLUS wil het hebben over het huisvesten van ouderen. Met de hervorming Langdurige zorg wonen zij steeds vaker en langer zelfstandig, ook als zij een zorgvraag hebben. Mensen worden steeds ouder, dus zullen er steeds meer ouderen - al dan niet hulpbehoevend - een geschikte woning nodig hebben. En die zijn er niet in voldoende mate. De meningen over de precieze aantallen verschillen, maar dat er een tekort is, is iedereen duidelijk

Het is van groot belang voor de beschikbaarheid van geschikte woningen en ontwikkeling van nieuwe woonvormen voor ouderen met een zorgvraag dat de landelijke overheid de aanjaagrol blijft vervullen. Het is duidelijk geworden uit de rapportage dat (vooralsnog) niet alle betrokken partijen in voldoende mate hun verantwoordelijkheid nemen. Het maatschappelijk probleem is wat 50PLUS betreft te groot om het aan de markt over te laten, zoals minister Blok wil doen. Is de minister bereid om vanuit de overheid de aanjaagrol voor langere tijd op zich te nemen, of te coördineren?

50PLUS gaat er vanuit dat minister Blok er nu geen bezwaren meer in ziet om een meerjarig Landelijk actieplan ouderenhuisvesting in het leven te roepen, naar analogie van het Landelijk Actieplan studentenhuisvesting. Dat heeft effect gehad, en daar is 50PLUS blij mee. De positie van jongeren op de woningmarkt is immers ook al moeilijk genoeg. En het is de taak van de overheid om goede randvoorwaarden te scheppen.

Wat betreft de betaalbaarheid van geschikte woningen: zoals bekend rijzen de huren de pan uit. Veel mensen met een laag inkomen in een huurwoning betalen een onevenredig groot deel van hun inkomen aan woonlasten. De verhuurderheffing is hier mede debet aan. Daarnaast geldt voor veel ouderen dat zij toenemend hoge zorgkosten hebben. Federatie Opvang meldt dat zij een stijgend aantal aanmeldingen van ouderen ontvangen omdat die hun stijgende woon- en zorglasten niet meer kunnen opbrengen. Verontrustend! Daarnaast stromen mensen weer moeilijker uit vanwege het gebrek aan betaalbare woningen. Is de minister het met 50PLUS eens dat dit een averechts effect is van het overheidsbeleid? Wij vragen minister Blok om samen met staatssecretaris Van Rijn van VWS direct en concreet actie te ondernemen.

Daarnaast het zorgvastgoed. Door het langer thuis wonen (extramuralisering) zijn veel woningen in voormalig verzorgingshuizen verhuurd. Deze mensen wonen nu dus formeel zelfstandig en betalen huur. Echter zonder de voorzieningen. Ook hier speelt de verhuurderheffing een discutabele rol. Door deze heffing stellen eigenaars minder geld beschikbaar voor de ontwikkeling van kwalitatief goede ouderenhuisvesting op korte en langere termijn. Investeringen in nieuwe woonzorgconcepten, brandveiligheid en onderhoud komen onder druk te staan. En dat terwijl dit nu juist hoognodig is voor de toekomst, om niet te spreken voor de huidige bewoners, voor wie de woningen echt wel aan een aantal voorwaarden moeten voldoen. Daarnaast stelt Actiz dat in deze complexen juist vaak mensen met een laag inkomen wonen, die een hogere huur helemaal niet kunnen opbrengen. 50PLUS wil sowieso van de verhuurderheffing af, maar zeker voor deze zorgwoningen in voormalig verzorgingshuizen. Een andere optie is de toepassing van de wettelijke regeling waarmee de verhuurderheffing wordt verminderd, die overigens in 2017 afloopt. Hoe kijkt minister Blok hier tegenaan?

Dezelfde vraag voor seniorencomplexen, waarin bewoners hun appartement huren. Welke mogelijkheden ziet de minister om deze categorie woningen vrij te stellen van de verhuurdersheffing, of te laten vallen onder de verminderingsregeling, en vast te leggen dat het vrijgevallen deel geïnvesteerd moet worden in onderhoud en brandveiligheid van het gebouw? Onlangs constateerde de Brandweeracademie opnieuw dat er aanvullende eisen en maatregelen nodig zijn voor deze groep, omdat in deze woonvorm veel mensen wonen met een verminderde zelfredzaamheid en mobiliteit.

En wat vindt minister Blok van het idee van Actiz om deze categorie woningen uit te zonderen van het passend toewijzen?”