34116 - Goedkeuring van de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en haar lidstaten en Oekraïne

Dit wetsvoorstel werd op 19 december 2014 ingediend door de minister van Buitenlandse Zaken, Koenders¹, en de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, Ploumen².

Goedkeuring van de op 27 juni 2014 te Brussel tot stand gekomen Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en haar lidstaten, enerzijds, en Oekraïne, anderzijds (Trb. 2014, 160)

Van deze pagina bestaat een uitgebreide versie met het inleidende gedeelte van de memorie van toelichting, alle documenten in dit dossier, een overzicht van Kamerleden en bewindslieden die bij de behandeling van dit dossier het woord hebben gevoerd en een overzicht van verwante dossiers.

• 1. 

  PvdA-politicus met een grote internationale staat van dienst en betrokkenheid met Afrika. Was in het kabinet-Balkenende IV minister voor Ontwikkelingssamenwerking en in Rutte II drie jaar minister van Buitenlandse Zaken. Hij begon als beleidsmedewerker van de PvdA-Tweede Kamerfractie en was European director Parlementarians for Global Action en politiek adviseur van de Verenigde Naties in zuidelijk Afrika. In de periode 2011-2013 was hij vertegenwoordiger van de secretaris-generaal van de VN in Ivoorkust en in 2013-2014 was hij dat in Mali. Als PvdA-Tweede Kamerlid (1997-2007) buitenlandwoordvoerder, die onder meer aandrong op onderzoek naar de Nederlandse betrokkenheid bij de strijd in Irak. Hij zat in de enquêtecommissie Srebrenica. Ter zake kundig minister, die beslissingen echter soms lang afwoog. Sinds 2019 is hij hoogleraar vrede, recht en veiligheid in Leiden/Den Haag.
   
• 2. 

  Lilianne Ploumen (1962) was van 23 maart 2017 tot 22 april 2022 Tweede Kamerlid voor de PvdA. Van 14 januari 2021 tot en met 12 april 2022 was zij fractievoorzitter en bij de verkiezingen van 2021 lijsttrekker. Van 5 november 2012 tot 26 oktober 2017 was mevrouw Ploumen minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking in het kabinet-Rutte II. Eerder was zij van 6 oktober 2007 tot 22 januari 2011 voorzitter van de PvdA. Daarvoor was mevrouw Ploumen onder meer werkzaam bij Plan International, Mama Cash en Cordaid. Bij laatstgenoemde organisatie was zij directeur in de periode 2004-2007. In de Tweede Kamer was zij tevens woordvoerster buitenlandse zaken en zorg (cure).
   
• 3. 

  Harm Beertema (1952) was van 17 juni 2010 tot 6 december 2023 lid van de Tweede Kamerfractie van de PVV. Hij was 34 jaar werkzaam in het middelbaar beroepsonderwijs en vier jaar bestuurslid van Beter Onderwijs Nederland. De heer Beertema was woordvoerder onderwijs. Hij was eerder Statenlid in Zuid-Holland. In 2024 was hij interim-voorzitter van omroep Ongehoord Nederland.
   
• 4. 

  Spraakmakend buitenland-woordvoerder van de SP in de Tweede Kamer, die zich met veel verve in debatten over vredesmissies en Europese zaken mengde. Toonde grote betrokkenheid bij de ontwikkelingen in het Midden-Oosten en maakte zich sterk voor de Palestijnse zaak. Speelde verder in 2005 een prominente rol bij het verzet tegen de Europese Grondwet en was pleitbezorger van een onderzoek naar de Nederlandse steun aan de Amerikaanse inval in Irak. Was voor hij in 1998 Kamerlid werd docent Nederlands en Engels en beleidsmedewerker van de SP-fractie in de Tweede Kamer. Daarnaast was hij, als eerste SP'er, gemeenteraadslid in Amsterdam.
   
• 5. 

  Uit Twente afkomstige liberaal, die al jong lid van de VVD werd en voor die partij bijna twaalf jaar Tweede Kamerlid was. Hij was daarvoor onder meer politiek assistent van minister Jorritsma en hoofd public affairs van Koninklijke KPN. Had grote belangstelling voor internationale zaken en was als Tweede Kamerlid woordvoerder buitenlandse zaken en defensie. Hield zich verder bezig met Europese aangelegenheden en was in 2012-2018 voorzitter van de vaste commissie voor Defensie. Innemende afgevaardigde, met diplomatieke gaven. Moest noodgedwongen zijn Kamerlidmaatschap opgeven na het bekend worden van een 'ongelijkwaardige relatie' met een jongere fractiemedewerkster in 2013. Werkte daarna bij een denktank en is sinds 2025 chef van het kabinet van Eurocommissaris Hoekstra.
   
• 6. 

  In Oss geboren PvdA'er, die een internationale georiënteerde loopbaan in 2012 afwisselde met het Tweede Kamerlidmaatschap. Hij werkte als beleidsadviseur bij Buitenlandse Zaken en was onder werkzaam op de Nederlandse ambassade in Londen. Als voormalige diplomaat woordvoerder buitenlandse zaken van de PvdA-fractie, die als rustig en gedegen bekendstond. Maakte zich sterk voor een Europees wapenexportbeleid. Sinds 1 oktober 2018 is hij algemeen directeur van Oxfam Novib.
   
• 7. 

  Raymond Knops (1971) was van 31 maart 2021 tot 7 februari 2023 Tweede Kamerlid voor het CDA. Eerder was hij dat van 11 oktober 2005 tot 26 oktober 2017 (met onderbrekingen in 2006-2007 en in 2010). Hij was staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in het kabinet-Rutte III. Deze functie werd van 1 november 2019 tot 14 april 2020 onderbroken, toen hij minister was op dit ministerie. De heer Knops was in 1999-2005 wethouder van Horst aan de Maas en daarvoor beroepsofficier. In 2011-2014 was de heer Knops voorzitter van de vaste commissie voor Europese Zaken. Hij was voorts enige tijd fractiesecretaris. Als Kamerlid hield hij zich onder meer bezig met binnenlandse zaken, wonen, defensie, buitenlandse zaken, politie en justitie.
   
• 8. 

  Sjoerd Sjoerdsma (1981) was van 20 september 2012 tot 6 december 2023 lid van de Tweede Kamerfractie van D66. Hij was als diplomaat betrokken bij de uitzending van Nederlandse militairen naar Soedan en bij het opstarten van de missie in Kunduz. In de Palestijnse gebieden was hij verantwoordelijk voor de mensenrechtenprojecten en rapportages over de politieke situatie en het vredesproces. De heer Sjoerdsma was woordvoerder buitenlandse zaken, vredesmissies, meervoudige nationaliteit, internationaal strafrecht en mediabeleid.
   
• 9. 

  Ben Knapen (1951) was van 8 februari 2022 tot 13 juni 2023 Eerste Kamerlid voor het CDA. Eerder was hij dat van 9 juni 2015 tot 24 september 2021 (en vanaf 11 juni 2019 fractievoorzitter). De heer Knapen was van 14 oktober 2010 tot 5 november 2012 staatssecretaris van Buitenlandse Zaken in het kabinet-Rutte I en van 24 september 2021 tot 10 januari 2022 minister van Buitenlandse Zaken in het kabinet-Rutte III. Eerder was hij lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en bijzonder hoogleraar media en kwaliteit aan de Radboud Universiteit. Daarvoor was de heer Knapen onder meer buitenland-correspondent, adjunct-hoofdredacteur en hoofdredacteur van NRC Handelsblad, directeur voorlichting bij Philips en bestuurder van uitgeverij PCM. In 2013 werd hij vertegenwoordiger van de Europese Investeringsbank bij de Europese Unie.
   
• 10. 

  Nico Schrijver (1954) was van 1 september 2017 tot 1 juni 2024 staatsraad bij de Afdeling advisering van de Raad van State. Van 7 juni 2011 tot 1 september 2017 was hij Eerste Kamerlid voor de PvdA. Hij was hoogleraar internationaal publiekrecht in Leiden, wetenschappelijk directeur van het Grotius Centre en lid van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen. Verder maakt hij deel uit van diverse VN-organen op het gebied van mensenrechten en volkenrecht. De heer Schrijver was eerder voorzitter van de Evert Vermeer Stichting, de PvdA-organisatie voor internationale samenwerking. In de Eerste Kamer was hij voorzitter van de vaste commissie Buitenlandse Zaken, Defensie en Ontwikkelingssamenwerking.
   
• 11. 

  Marjolein Faber (1960) was van 2 juli 2024 tot en met 3 juni 2025 minister van Asiel en Migratie in het kabinet-Schoof. Van 6 december 2023 tot 2 juli 2024 was zij Tweede Kamerlid voor de PVV. Daarvoor was zij van 7 juni 2011 tot 6 december 2023 Eerste Kamerlid voor de PVV en vanaf juni 2014 fractievoorzitter. Zij was tevens lid (en PVV-fractievoorzitter) van Provinciale Staten van Gelderland. Zij was eerder laborante en werkzaam als IT-specialist. Als Tweede Kamerlid hield mevrouw Faber zich bezig met strafrecht en beleid mensenhandel.
   
• 12. 

  Erudiete wetenschapper en diplomaat die in twee perioden politiek actief was in de Haagse politiek. In 1981-1982 was hij voor D66 Tweede Kamerlid en in de periode 2015-2019 was hij voor die partij Eerste Kamerlid, beide keren als woordvoerder buitenlandse zaken. Ook zijn verdere loopbaan stond in het teken van internationale betrekkingen. Hij begon als wetenschapper aan de Leidse universiteit en bij het Nederlandse Genootschap voor Internationale Zaken en werd vervolgens ambtenaar op Buitenlandse Zaken. Daarna was hij permanent vertegenwoordiger bij de NAVO in Brussel en bij VN in New York. Sinds 1 september 2014 bekleedde hij aan de Universiteit Leiden de Kooijmans-leerstoel voor vrede, recht en veiligheid.
   
• 13. 

  Tiny Kox (1953) was van 10 juni 2003 tot 13 februari 2024 Eerste Kamerlid voor de SP. Hij was tot 25 januari 2022 fractievoorzitter. De heer Kox was redacteur van partijblad De Tribune en van 1994 tot mei 2003 partijsecretaris. Hij maakte deel uit van de delegatie naar de parlementaire assemblee van de Raad van Europa in de groepering Verenigd Europees Links. Van januari 2022 tot januari 2024 was hij voorzitter van dat parlement. Behalve met algemeen beleid hield de heer Kox zich als Eerste Kamerlid bezig met sociale zaken, binnenlandse zaken en immigratie en asiel.
   
• 14. 

  Tineke Strik (1961) is sinds 2 juli 2019 lid van het Europees Parlement voor GroenLinks. Zij maakt deel uit van de fractie van de Groenen/Vrije Europese Alliantie. Mevrouw Strik was van 12 juni 2007 tot 11 juni 2019 Eerste Kamerlid voor GroenLinks en vanaf 2015 fractievoorzitter. Zij was eerder onder meer werkzaam bij Vluchtelingenwerk en bij de Tweede Kamerfractie van GroenLinks en was vier jaar wethouder van Wageningen. Zij promoveerde in 2011 op een proefschrift over het Europees asiel- en migratiebeleid. Sinds mei 2020 is zij in Nijmegen deeltijd-hoogleraar. In de Eerste Kamer hield mevrouw Strik zich onder meer bezig met justitie, asiel- en migratiebeleid, bestuurlijke vernieuwing, buitenlandse zaken, defensie en Europese zaken. Zij is in het Europees Parlement lid van de commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken.
   
• 15. 

  Fries Eerste Kamerlid voor de Onafhankelijke Senaatsfractie en in perioden (eerst acht jaar en later nog eens vier jaar) een eenling in de Senaat. Hield zich dan ook met uiteenlopende onderwerpen bezig, waarbij Europa, maar ook onderwijs, cultuur en de Antillen zijn speciale belangstelling hadden. Lid en voorzitter zijnde van de Fryske Nasjonale Partij, een partij waarvoor hij in de Staten van Fryslân zat, kwam hij tevens op voor de Friese taal en cultuur. Hij was als leraar economie, conrector en lid van de Centrale Directie van het Dockingacollege in Dokkum lange tijd werkzaam in het onderwijs.