Goede voornemens voor leefstijl en cultuur - Hoofdinhoud
Een nieuw jaar is voor velen hét moment om te beginnen met goede voornemens. Het overgrote deel van die voornemens raakt mijn politieke portefeuille ‘preventie en leefstijl’. Maar ook op het gebied van het andere deel van mijn portefeuille, ‘cultuur’, kunnen goede voornemens gemaakt worden.
Laat ik met preventie en leefstijl beginnen. Juist in januari neemt het aantal stoppogingen van rokers toe en schrijven vele mensen zich in voor de sportschool in de hoop eindelijk van wat kilo’s af te komen. Beide voornemens zijn uitstekend. Nog beter is het als ze daadwerkelijk slagen. En dat blijkt keer op keer lastig te zijn. Het vlees is zwak en de verleidingen zijn groot. Voor veel politici een reden om de verantwoordelijkheid voor dit soort zaken dan maar op het bordje van de overheid te leggen. Niet mensen zelf, maar de overheid wordt dan verantwoordelijk gemaakt voor het feit dat mensen roken, ongezond eten en te weinig bewegen. Daarom zou de overheid allerhande maatregelen moeten nemen om te zorgen dat mensen niet roken, zou ongezond voedsel extra belast moeten worden en zou bewegen gesubsidieerd moeten worden. Ik ben het met die politici oneens!
Zeker op het gebied van roken doet de overheid al veel. Maar voor alle zaken op het gebied van leefstijl geldt in de eerste plaats dat ze alleen zullen slagen als mensen zélf verantwoordelijkheid nemen. Alleen wie intrinsiek gemotiveerd is om niet te roken, afwisselend en gezond te eten en voldoende te bewegen zal uiteindelijk ook slagen. Dat is wellicht niet altijd makkelijk. Maar overheidsingrijpen maakt het niet makkelijker.
Vlak voor het eind van het jaar kwamen op het gebied van cultuur twee interessante publicaties naar buiten die bij zouden kunnen dragen aan goede voornemens in de cultuursector. De eerste publicatie kwam van de directeur van de stadsschouwburg Amsterdam en lid van de Raad voor Cultuur Melle Daamen. Hij gaf in een ingezonden stuk in het NRC aan dat Nederland wellicht teveel kunstgezelschappen heeft. De dag voor kerst stuurde cultuurminister Jet Bussemaker een brief aan de Eerste Kamer waarin ze duidelijk maakte dat door het stoppen van subsidies aan 173 culturele instellingen er 41 zijn gestopt. De andere instellingen hebben kennelijk andere wegen gevonden om aan geld te komen. Zowel de publicatie van Melle Daamen als de brief van minister Bussemaker zouden voor de cultuursector reden moeten zijn om voor 2014 goede voornemens te maken. Ik heb een paar suggesties.
Mijn eerste suggestie is om voor inkomsten niet eerst naar de overheid te kijken, maar naar het publiek. Verdiep je in de wensen van je publiek, vraag een marktconforme entreeprijs, maak het publiek tot vriend of donateur, investeer in slimme marketing. Dat zorgt voor meer ondernemerschap in de cultuur, meer publiek, meer inkomsten en daardoor minder overheidsafhankelijkheid. Een sector die de artistieke vrijheid zo hoog in het vaandel heeft staan zou toch bij voorkeur blij moeten zijn met zo min mogelijk afhankelijkheid van de overheid! De gesubsidieerde cultuursector zou een voorbeeld kunnen nemen aan de culturele ondernemers die het lef hebben gehad om de musical Soldaat van Oranje in een eigen gebouwd theater in Katwijk op de planken te brengen. Geheel ongesubsidieerd draait deze musical al 3 jaar. De prijzen zijn fors, maar het publiek is bereid het te betalen en blijft jaar na jaar komen.
Mijn tweede suggestie is om te stoppen met al te groteske klaagzangen bij eventuele cultuurbezuinigingen. Uiteraard is het beroerd als je door bezuinigingen een groot deel van je inkomsten verliest. Maar om dan in een ‘mars der beschaving’ te suggereren dat de beschaving eindigt als op een budget van 900 miljoen 200 miljoen bezuinigd wordt is overdreven en volstrekt ongeloofwaardig. De beschaving in Nederland is na de bezuinigingen gewoon gebleven. Bovendien heeft het merendeel van de instellingen die hun subsidie verloren het overleefd. En wellicht heeft Melle Daamen gelijk en kunnen we in Nederland toe met minder, maar dan ook nog betere, kunstgezelschappen. Daar creatief over nadenken zou een uitstekend voornemen zijn voor 2014!
Zowel voor leefstijl als voor cultuur geldt dat ze vooral succesvol kunnen zijn als de direct betrokkenen er maximaal eigen verantwoordelijkheid voor nemen.
Ik wens iedereen een prachtig 2014!