Groene actie - Hoofdinhoud
Praktische politiek: veel kleinschalige energieprojecten maken groot verschil
Als je door Nederland reist zie je steeds vaker zonnepanelen schitteren op boerendaken, rijtjeshuizen, scholen, gemeentegebouwen en allerlei andere plekken met een geschikt oppervlak. Mensen en gemeenten maken dankbaar gebruik van de subsidie die er nu nog is op de aanschaf van panelen, en investeren zelf of samen met buurtgenoten in een eigen schone energievoorziening. Helaas duurt de subsidieregeling nog maar tot eind dit jaar. Heel dom van de Nederlandse regering, want de ervaring in Duitsland leert dat veel kleinschalige projecten een groot verschil kunnen maken.
Klein werkt
In Duitsland werden allerlei projecten en regelingen ingesteld om duurzame energie te stimuleren toen onze Groene zusterpartij er aan de macht was. Gelukkig is het merendeel daarvan daarna voortgezet. Duitsland heeft nu 25% duurzame energie, waarvan een belangrijk deel uit kleine en middelgrote projecten voor zonne-energie komt. Alle zonnepanelen op woonhuizen en boerderijen samen zijn goed voor 70% van de Duitse zonne-energie. Nederland steekt schril af bij de Oosterburen met nog geen 5% duurzame energie. Alle reden om burgers en bedrijven te blijven stimuleren zou je denken. Maar helaas denkt de Nederlandse regering daar anders over.
Volcontinue zonnecentrale
Om klimaatverandering tegen te gaan en onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, en daarmee van dubieuze regimes, af te bouwen moeten we in Europa een rigoureuze overstap maken naar duurzame energie. Hoe mooi zou het zijn als landen als Spanje en Griekenland hun schulden zouden kunnen afbetalen met duurzame energie, opgewekt door zon en wind. In Spanje gaat de innovatie voort. Er is al een zonnecentrale die ook s nachts energie blijft leveren; Andasol, de grootste volcontinue zonnecentrale ter wereld. Door een ingenieus systeem waarbij overdag zout gesmolten wordt dat energie afgeeft als het s nachts weer afkoelt blijft de centrale 24 uur per dag leveren. Zout als een soort natuurlijke accu. Op 22 en 23 juli ga ik, met een aantal GroenLinksers, in Andalusië, Zuid-Spanje met eigen ogen zien hoe dat werkt. Ook ga ik kijken bij Solucar, een naburige megazonnecentrale.
Supergrid
Eén groot probleem nog: er zijn geen electriciteitsnetwerken die deze duurzame stroom kunnen vervoeren van het Zuiden naar het Noorden. De investering in een duurzaam supergrid moet door Europa gezamenlijk gedaan worden, en bij gebrek aan toekomstvisie en politieke wil is dat niet haalbaar op dit moment. Ook als Griekenland en Spanje genoeg schone energie gaan produceren om het naar ons te exporteren is er geen manier om het bij ons te krijgen. Het duurzame supergrid was de GroenLinkse inzet bij de vorige Europese verkiezingen, maar helaas is daar weinig beweging op gekomen.
Actie in Nederland
Alle reden om in Nederland niet stil te zitten, maar in te zetten op haalbare praktische initiatieven voor windenergie en zonne-energie. In een groot aantal gemeenten zijn GroenLinks afdelingen al actief in het stimuleren van duurzame energie. Een paar voorbeelden:
In Nijmegen kwam een GroenLinks-raadslid met een plan voor zonne-energie voor scholen. Het college zegde onder meer toe met schoolbesturen in overleg te gaan om te komen tot een Nijmeegse kwaliteitsstandaard voor onderwijshuisvesting, inclusief afspraken over het gebruik van duurzame energie. Verder gaat de gemeente bij de provincie Gelderland lobbyen voor financiële steun om zonne-energie op schooldaken mogelijk te maken en kunnen schoolbesturen gebruik maken van de kennis die de gemeente heeft over financieringsconstructies voor verduurzaming.Het initiatiefvoorstel van GroenLinks was gebaseerd op de ervaringen bij basisschool NSV2, waar raadslid Jos Reinhoudt als ouder zelf betrokken is bij een zonnepanelenproject.
GroenLinks Amsterdam lanceerde een website met inspirerende voorbeelden van duurzame energie en energiebesparing. 'Opgewekt Amsterdams' biedt een podium aan ondernemers en bewoners die hun groene ideeën met elkaar en alle Amsterdammers willen delen. Met reportages, interviews, columns en discussies laat 'Opgewekt Amsterdams' zien wat er allemaal al gebeurt in en om Amsterdam op het gebied van groene energie en de kostenbesparing die daarmee bereikt kan worden.
De Statenfractie van GroenLinks Utrecht heeft voorgesteld om de zonatlas beschikbaar te maken voor de gehele provincie. Medio mei 2013 maakte de gemeente Utrecht al bekend dat 47 procent van de Utrechtse daken geschikt is voor zonnepanelen. Ook is er toen een subsidieregeling gestart voor de (gezamenlijke) aanschaf van zonnepanelen. Met het beschikbaar maken van de zonatlas voor àlle gemeenten in de provincie Utrecht zal op gebruiksvriendelijke manier inzicht verkregen worden over de geschiktheid van daken voor zonnepanelen. Mari Beks, commissielid Mobiliteit, Milieu en Economie van de provincie Utrecht: “Ongeveer 750.000 inwoners van de provincie Utrecht kunnen in hun elektriciteitsvraag worden voorzien door zonne-energie”.
Ideeën voor lokale actie
Als GroenLinks afdeling kun je van alles doen, of je nu in het college zit of een kleine oppositiepartij bent. Een paar ideeën:
Deel in kansrijke wijken (dat zijn wijken met veel GroenLinks stemmers én voldoende platte daken) informatiefolders uit over hoe je nog op tijd gebruik kunt maken van de subsidieregeling voor zonnepanelen
Organiseer een informatie-avond met meerdere aanbieders van zonnepanelen, en biedt hulp bij het invullen van formulieren. Maak de drempel zo laag mogelijk en bied alle faciliteiten nodig voor mensen om de overstap te maken. Mensen worden vaak blijer van objectieve informatie dan van een debat met verschillende meningen.
Zet lokale duurzame energie-cooperaties in het zonnetje, via de website en nieuwsbrief van je afdeling, met een groen lintje of op een informatie-avond.
Maak een eigen assessment van kansrijke gebouwen, huizen of boerderijen in je gemeente. Loop door wijken en maak foto's van daken die geschikt zouden zijn voor zonnepanelen, of zelfs voor een windmolen, en bied de resultaten aan in de Raad, de pers en aan de mensen die er wonen.
We kunnen en moeten ook leren van de ervaringen in Duitsland, stuk uit de NRC van 20 juli.